Tại sao kinh tế thiệt hại lớn vì covid-19 mà tổng thuế thu nhập cá nhân 2020 vẫn tăng?
Nền kinh tế đang bị tổn thương mạnh vì dịch bệnh Covid-19 nhưng tổng thu thuế thu nhập cá nhân 8 tháng đầu năm của nước ta vẫn tăng. Lý do vì sao?
Theo Tổng cục Thuế, tổng thu thuế thu nhập cá nhân (TNCN) trong 8 tháng đầu năm 2020 đạt khoảng 83.061 tỉ đồng, tăng 5,3% so với cùng kỳ năm ngoái. Việc thu thuế TNCN vẫn tăng trong tình hình dịch bệnh Covid-19 hoành hành, nền kinh tế trì trệ, thất nghiệp gia tăng mạnh khiến nhiều người không khỏi thắc mắc.
Phát biểu trên báo Lao Động, bà Nguyễn Thị Thu Hà - Vụ trưởng Vụ Tuyên truyền hỗ trợ người nộp thuế (Tổng cục Thuế) cho biết kinh tế năm 2019 tăng trưởng khá tốt. Vì thế nên doanh nghiệp trả lương và thưởng Tết nguyên đán cho người lao động cao. Cả thị trường bất động sản, chứng khoán cũng sôi động. Vậy nên tổng thu thuế TNCN 8 tháng đầu năm tăng phần lớn là do nguồn thu phát sinh từ kinh tế năm 2019 nộp trong quý I.
Trong quý I, thu thuế TNCN tăng 17,2% so với cùng kỳ năm ngoái, còn quý II và quý III đều giảm. Vậy nên ảnh hưởng của dịch bệnh Covid-19 vẫn có và rõ rệt. Bà Hà cũng cho biết, Nghị định số 41/2020/NĐ-CP về việc gia hạn thuế TNCN đối với hộ, cá nhân kinh doanh và mức giảm trừ gia cảnh tính thuế TNCN tăng lên càng khiến thu thuế trong 2 quý trước giảm mạnh.
Tổng thu thuế TNCN vẫn tăng chủ yếu do dư âm kinh tế tăng trường tốt năm 2019
Theo đánh giá của Trung tâm thông tin và dự báo kinh tế - xã hội quốc gia (NCIF) thuộc Bộ Kế hoạch - Đầu tư, dịch Covid-19 đã gây ra những ảnh hưởng không tốt nhanh và mạnh tới nền kinh tế thế giới lẫn Việt Nam. Theo thống kê của Tổng Cục thống kê và Tổ chức Lao động quốc tế (ILO) tại Việt Nam, thu nhập bình quân của người lao động Việt trong quý II/2020 là 5,2 triệu đồng, giảm so với quý I và giảm hơn 5% so với cùng kỳ năm ngoái. Người lao động phi chính thức còn có thu nhập giảm mạnh hơn, giảm 8,4% so với quý I và giảm 4,7% so với cùng kỳ năm ngoái. Quý II vừa rồi cũng có tỉ lệ thất nghiệp cao nhất trong vòng 10 năm qua, ở mức 2,73%.
Cũng theo Vụ trưởng Nguyễn Thị Thu Hà, tháng 6, 7 chứng kiến thị trường chứng khoán và bất động sản phục hồi nhẹ. Nhưng nhìn chung thu thuế TNCN vẫn giảm dù không còn mạnh như trước. Vụ trưởng đánh giá kinh tế vẫn còn khó khăn, dự báo thu thuế TNCN từ giờ đến hết năm cũng vẫn chưa phục hồi.
Tác động của dịch Covid lên kinh tế Việt Nam và thế giới là không thể phủ nhận
Trong bối cảnh hiện tại, đã có một số chuyên gia đưa ra đề xuất Nhà nước nên miễn, giảm thuế TNCN. Trả lời phỏng vấn báo Thanh niên, TS Lê Đạt Chí - Phó trưởng khoa Tài chính Trường đại học Kinh tế TP.HCM (UEH) nhận định: Cần có chính sách miễn, giảm thuế TNCN thì mới có thể kích thích tiêu dùng. Bài toán cần giải của nền kinh tế lúc này là suy giảm tổng cầu, trong khi Chính phủ chưa thể nào tăng chi tiêu công ngay được. Giảm hoặc thuế để gia tăng thu nhập trong dân sẽ thúc đẩy kích thích chi tiêu.
Thực tế, đối tượng chịu thuế TNCN hiện nay đã rộng hơn trước nhiều nên việc miễn giảm thuế có thể tác động trên diện rộng. Còn nếu không được hỗ trợ, người dân vẫn sẽ thắt chặt chi tiêu, kéo theo hoạt động sản xuất kinh doanh cũng thu hẹp. Trước đó, các doanh nghiệp có doanh thu 2020 dưới 200 tỷ đã được giảm thuế TNDN 30% để hỗ trợ khó khăn trong dịch Covid-19.
Kim Chi