Trong đại dịch COVID-19, lãi suất huy động tại các ngân hàng duy trì ở mức thấp trong nhiều năm trở lại đây. Điều đó khiến dòng tiền gửi vào các nhà băng không còn dồi dào như trước mà có xu hướng chảy vào các kênh đầu tư rủi ro hơn với cơ hội sinh lời hấp dẫn hơn như chứng khoán, bất động sản. 

Theo thống kê của Ngân hàng Nhà nước (NHNN), tiền gửi của khu vực dân cư đã giảm liên tiếp trong tháng 8 và tháng 9. Tiền gửi khách hàng tại một số ngân hàng ghi nhận rút ròng trong quý III, tốc độ tăng trưởng tiền gửi trong 9 tháng đầu năm thấp hơn hẳn các năm trước đó.

Trong khi đó, thị trường chứng khoán thời gian qua liên tục xác lập những kỷ lục thanh khoản mới, giá trị giao dịch hàng tỷ USD, lượng hồ sơ đất đai tại nhiều địa phương tăng mạnh... 

Các chuyên gia phân tích của SSI lưu ý rằng tăng trưởng kinh tế 2020 - 2021 ở mức thấp, nhiều khả năng ảnh hưởng tới mức tích lũy của người dân nói chung. Do đó, khó có thể kỳ vọng mức độ tăng trưởng tiền gửi của khu vực dân cư có thể quay lại mức trước khi có đại dịch COVID-19 một cách nhanh chóng.

"Trong giai đoạn 2 tháng cuối năm, tăng trưởng tổng tiền gửi sẽ không có nhiều yếu tố đột biến khi cân nhắc tới yếu tố mùa vụ", SSI Research dự báo.

Tăng trưởng tiền gửi giảm trong khi nhu cầu tín dụng thường tăng mạnh vào những tháng cuối năm cũng bởi yếu tố mùa vụ và các doanh nghiệp đang cần tiếp cận vốn để phục hồi sản xuất kinh doanh.

Tính đến 25/11, dư nợ tín dụng toàn hệ thống tăng 10,1% trong khi tính tới ngày 29/10, con số này mới đạt 8,72%. Như vậy, chỉ trong gần một tháng, tăng trưởng tín dụng đã tăng 1,34 điểm %, tương đương với hơn 120.000 tỷ đồng được bơm vào nền kinh tế.

Khoảng chênh lệch giữa tăng trưởng tín dụng và huy động tại các ngân hàng do đó sẽ còn tiếp tục được nới rộng thêm. Điều này buộc các ngân hàng phải tìm hướng mới để tăng nguồn vốn đầu vào nhằm đảm bảo thanh khoản.

Một trong những kênh được các ngân hàng "ưa thích" trong thời gian gần đây là huy động qua kênh trái phiếu. Theo số liệu từ Hiệp hội Trái phiếu Việt Nam (VBMA), trong 10 tháng đầu năm, ngành ngân hàng đã phát hành hơn 149.100 tỷ đồng trái phiếu, chiếm xấp xỉ 35% tổng giá trị phát hành của cả thị trường và chỉ xếp sau nhóm doanh nghiệp bất động sản.

Đơn cử như Techcombank, vào tháng 10 vừa qua, nhà băng này đã thành công huy động khoản vay hợp vốn nước ngoài trị giá lên tới 800 triệu USD, tương đương hơn 18.500 tỷ đồng. Lãi suất của khoản vay tín chấp này được tính bằng lãi suất LIBOR công biên độ, tức chỉ khoảng 1,6 - 1,9%/năm, rất thấp so với lãi suất tiền gửi VND của ngân hàng.

Hay mới đây, VietinBank cũng đã nhận được khoản vay hợp vốn thứ hai trong năm nay, trị giá 1 tỷ USD, ngay sau khoản vay 790 triệu USD vào tháng 8.