Thói quen mua sắm của người Việt đang thay đổi mạnh
(DNVN) - Chỉ hơn 10 năm trở lại đây, khuynh hướng tiêu dùng tại Việt Nam đang có sự thay đổi rõ rệt. Theo đó tần suất mua sắm của họ tại cửa hàng tiện lợi, siêu thị mini, mô hình giá rẻ đang tăng mạnh và giảm mạnh tại chợ truyền thống.
Cùng với sự phát triển của nền kinh tế, thị trường Việt Nam đang thay đổi nhanh chóng với những biến chuyển trong lối sống, thu nhập và hành vi người tiêu dùng. Tần suất mua sắm của người tiêu dùng Việt Nam tại cửa hàng tiện lợi, siêu thị mini, mô hình cửa hàng giá rẻ và đồng giá đang tăng lên nhanh chóng, trong khi lại giảm sút mạnh với chợ truyền thống.
Nhin nhận về sự thay đổi này, tại hội nghị “Hội nghị khuynh hướng tiêu dùng Việt Nam” mới đây, bà Lưu Bảo Vân, Giám đốc Nghiên cứu – Công ty nghiên cứ thị trường Intage nhận định, sự bùng nổ của thương mại điện tử và thương mại xã hội cho thấy người tiêu dùng trẻ ngày nay ngày càng đòi hỏi cao và khao khát sự tiện lợi tối đa trong mua sắm. 47% những người trẻ Việt Nam yêu thích mua sắm trực tuyến trên mạng xã hội. Nơi mà họ có thể nhắn tin trực tiếp cho người bán để đặt hàng hoặc chỉ cần bình luận dưới bài đăng, sau đó món hàng sẽ được giao đến tận nơi cho họ. The nghiên cứu 51% khách hàng nam trung bình mua trực tuyến 2,8 lần/tháng. 49% khách hàng nữ trung bình mua trực tuyến 3,3 lần/tháng.
Cũng theo bà Vân, hiện ở Việt Nam, thanh toán bằng tiền mặt (COD) là hình thức thanh toán được ưa chuộng vì dễ dàng thanh toán và mang đến cảm giác bảo đảm cho khách hàng. Tuy nhiên, thanh toán trực tuyến cũng đang gia tăng dựa vào tính tiện lợi cao và nhiều lợi ích từ phần thưởng và các khuyến mãi độc quyền. Những người mua hàng trực tuyến dần dần trở nên quen với việc sử dụng ví điện tử, thẻ visa/master và mobile banking để thanh toán khi mua hàng trên các website thương mại điện tử. Bên cạnh đó, xu hướng tiêu dùng offline tại các cửa hàng tiện lợi cũng đang gia tăng, 95% người mua hàng vào các cửa hàng tiện lợi và mua một món ăn.
Cùng quan điểm, bà Đặng Thúy Hà - đại diện Công ty Nghiên cứu thị trường Nielsen Việt Nam khu vực miền Bắc cho biết, Việt Nam là nước có tốc độ tăng trưởng cao, GDP của Việt Nam nằm trong top 3 nước trong khu vực Châu Á có tỷ lệ GDP cao. Việt Nam nằm trong dân cư trẻ, với số lượng người sử dụng internet cao, 64 triệu users, chiếm 66%, chỉ đứng sau Malaysia (77%); Thái Lan (82%) và Singapore (83%). Với sự lạc quan về khả năng và tiềm năng tài chính, mức sống người tiêu dùng ngày một cải thiện. Người tiêu dùng hiện nay yêu thích trải nghiệm sản phẩm mới.
Theo nghiên cứu của Nielsen, có 47% người tiêu dùng hứng thú trải nghiệm các sản phẩm mới mẻ, các thương hiệu mới. Mức độ gắn bó với thương hiệu cũ chỉ chiếm 7%. Ngoài việc quan tâm tới giá cả họ còn quan tâm tới chất lượng, thương hiệu cũng như mức độ truyền thông của sản phẩm. 26% người tiêu dùng trên internet có xu hướng lựa chọn thương hiệu nội địa, họ dễ bị truyền thông và mạng xã hội chi phối. Trong đó, bà Hà nhấn mạnh, yếu tố tác động chính tới quyết định mua sắm của người tiêu dùng hiện đại chính là những giá trị mà sản phẩm mang lại.
Do đó, bà Hà cho rằng, với xu hướng tiêu dùng của người tiêu dùng hiện nay, các doanh nghiệp cần chú trọng tìm hiểu cách người tiêu dùng đánh giá và xếp hạng các sản phẩm, thương hiệu để quyết định sản phẩm họ lựa chọn. Thường xuyên đổi mới, mang lại những giá trị riêng biệt để gắn kết với người tiêu dùng. Phát triển sản phẩm tối ưu tương xứng với chi phí sản phẩm, mở rộng các kênh truyền thông xã hội cho thương hiệu…
Nhin nhận về ảnh hưởng của Thương mại điện tử với thói quan mua sắm hiện nay, ông Bùi Huy Hoàng - Phó Giám đốc Trung tâm Tin học và Công nghệ số - Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số, Bộ Công Thương cho rằng, trước xu hướng tiêu dùng đa kênh như hiện nay, Thương mại điện tử là mảnh đất “màu mỡ” cho các doanh nghiệp Việt. Song, các doanh nghiệp Việt hiện chưa biết cách khai thác mảnh đất này. Việc phát triển phân phối hàng hóa trên các nền tảng thương mại điện tử còn nhiều bỡ ngỡ, dễ vấp phải những yếu tố hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng.
Vì vậy, để Thương mại điện tử phát triển theo ông Hoàng, cần nâng cao nhận thức và kỹ năng cho các doanh nghiệp, người tiêu dùng. Đặc biệt các doanh nghiệp địa phương và khu vực nông thôn để có thể thay đổi thói quen tập quán kinh doanh và tiêu dùng theo phương thức truyền thống theo hướng hiện đại hơn, hiệu quả hơn.
Bên cạnh đó, để định hình xu hướng phát triển thương mại điện tử trong thời gian tới, theo ông Hoàng cần hoàn thiện khung pháp lý cho thương mại điện tử. Hiện chúng ta đã có những Nghị định liên quan tới một số lĩnh vực trong hoạt động thương mại điện tử như Nghị định 165/2018/NĐ-CP, Nghị định 119/2018/NĐ-CP… Song chưa có Luật về thương mại điện tử.