Các nhà khoa học đã sử dụng phương pháp của khoa học bảo tồn để ước tính thời gian xuất hiện của Vi rút SARS – CoV-2 xuất hiện từ đầu tháng 10 đến giữa tháng 11/2019. Nghiên cứu chỉ ra ngày có khả năng cao nhất mà vi rút xuất hiện là ngày 17/11/2019, nó có thể đã lây lan toàn cầu vào tháng 1/2020.

Trường hợp nhiễm COVID – 19 đầu tiên của Trung Quốc ghi nhận tháng 12/2019 có liên quan trực tiếp đến chợ hải sản Hoa Nam của Vũ Hán. Tuy nhiên một số trường hợp được phát hiện không có mối liên hệ nào với chợ Hoa Nam, có nghĩa là vi rút đã lan truyền trước khi phát tán đến Vũ Hán.

Một nghiên cứu chung do Trung Quốc và tổ chức Y tế Thế giới (WHO) công bố vào tháng 3/2021 thừa nhận có thể đã có những ca nhiễm lẻ tẻ ở người trước khi dịch bùng phát tại Vũ Hán.

Nhân viên y tế phun khử khuẩn tại Trung Quốc (anh ReuTers/Thomas Peter)

Jesse Bloom của Trung tâm nghiên cứu Ung thư Fred Hutchison ở Seattle đã khôi phục các dữ liệu trình tự bị xóa của các trường hợp nhiễm COVID -19 đầu tiên tại Trung Quốc. Dữ liệu cho thấy các mẫu lấy từ chợ Hoa Nam “không phải là đại diện” của SARS – CoV-2, nó là biến thể của một chuỗi mà tiền thân đã lưu hành trước đó, chúng đã lây sang các vùng khác của Trung Quốc.

Các nhà phê bình cho rằng việc xóa dữ liệu trước đó của Trung Quốc là bằng chứng cho thấy nước này đang cố che đậy nguồn gốc của COVID-19.

Một nghiên cứu khác của các nhà khoa học Úc, được công bố ngày 24/6 trên tạp chí Scinetific Reports, đã sử dụng dữ liệu bộ gen để cho thấy SARS-CoV-2 liên kết với các thực thể của con người dễ dàng hơn rất nhiều so với các loài khác, cho thấy nó đã thích nghi với cơ thể người từ khi bắt đầu xuất hiện.

Nhiều giả thuyết cho rằng có thể có một loài động vật không xác định khác đóng vai trò là loài trung gian lây nhiễm. Nhưng cũng không loại trừ khả năng nó bị rò rỉ từ phòng thí nghiệm.

Theo ông Dominic Dwyer, chuyên gia về bệnh truyền nhiễm tại bệnh viện Westmead của Úc, người thuộc nhóm chuyên gia của WHO điều tra về COVID-19 cho biết “rõ ràng là các vi rút ban đầu có xu hướng cao với các thụ thể là con người, nhưng điều đó không có nghĩa chúng là “nhân tạo”. Ông cho biết thêm những kết luận như trên hiện tại vẫn chỉ là suy đoán. 

Sstuart Turville, Phó giáo sư viện Kiry, một tổ chức nghiên cứu về y tế của Úc, người đang trở lời các nghiên cứu của Đại học Kent, cho biết các mẫu huyết thanh vẫn cần được kiểm trả kỹ lưỡng hơn nữa để xác định rõ hơn nguồn gốc của của COVID -19.

Nguồn gốc thực sự của COVID-19 hiện vẫn là chủ đề gây tranh cãi lớn trong cả giới khoa học và chính khách, nó đã khoét sâu căng thăng Mỹ - Trung vốn không êm đẹp trong nhiều năm qua dưới thời cự Tổng thống Donal Trump. Mới đây Tổng thống Mỹ Joe Biden đã một lần nữa yêu cầu cơ quan tình báo Mỹ điều tra và báo cáo về nguồn gốc COVID-19, giả thuyết vi rút “rò rỉ” từ phòng thí nghiệm ở Vũ Hán một lần nữa lại trở thành tâm điểm tranh cãi của các bên.

Phúc Sơn