Toàn cảnh 'viên ngọc' bên sông Sài Gòn sau 33 năm 'treo' quy hoạch
Bán đảo Bình Quới – Thanh Đa (trước đây thuộc phường 28, quận Bình Thạnh, nay là phường Bình Quới, TP HCM), được phê duyệt lần đầu từ năm 1992 với kỳ vọng xây dựng một khu đô thị sinh thái hiện đại tại vị trí đắc địa bậc nhất TP HCM.
Bình Quới – Thanh Đa sở hữu vị trí mà nhiều nhà đầu tư gọi là “hiếm có trong đô thị hiện hữu”: Ba mặt giáp sông Sài Gòn, cảnh quan thiên nhiên rộng lớn; chỉ cách trung tâm TP HCM vài phút chạy xe; kết nối thuận tiện với các tuyến đường chính của thành phố; quỹ đất lên đến hàng trăm ha.
Tuy nhiên, trong suốt 33 năm, dự án 'đứng hình', thay đổi chủ đầu tư, vướng mắc thủ tục, dẫn đến tình trạng hàng ngàn hộ dân sống trong cảnh đợi chờ mòn mỏi.
Người dân Thanh Đa quen với cảnh nhà xuống cấp mà không được sửa chữa; nhiều tuyến đường hư hỏng, hệ thống hạ tầng “rệu rã”. Bao nhiêu năm, cuộc sống của họ cứ trôi đi trong sự bất định không biết bao giờ khu đô thị sẽ thành hình, cũng không biết liệu nhà mình có phải di dời.
Nhiều chuyên gia đánh giá đây là một trong những ví dụ điển hình cho tình trạng lãng phí tài nguyên đất đai đô thị, khi hàng trăm hécta đất “vàng” nằm sát trung tâm thành phố bị bỏ hoang suốt nhiều thập kỷ.
Từ năm 2024 đến 2025, TP HCM liên tục đưa ra các động thái mạnh mẽ nhằm tháo gỡ điểm nghẽn. Liên quan đến dự án này, ngày 30/6, UBND TP HCM đã phê duyệt nhiệm vụ điều chỉnh quy hoạch phân khu tỉ lệ 1/2000 Khu đô thị mới Bình Quới - Thanh Đa, với tổng diện tích khoảng 423,61ha (tính theo ranh mép bờ cao sông Sài Gòn không bao gồm diện tích mặt nước).
Đáng chú ý, thành phố chính thức đưa toàn bộ khu vực vào danh mục đấu thầu để chọn nhà đầu tư có năng lực thực sự. Đây được coi là bước ngoặc lớn, bởi hình thức đấu thầu giúp minh bạch quá trình lựa chọn, tránh tình trạng giao dự án nhưng không triển khai như những lần trước.
Theo ghi nhận, dân cư tập trung với mật độ cao tại ven đường Bình Quới, là dải đất dài hẹp. Ngoài ra, tại bán đảo này còn có công trình công cộng, trường học, công viên cây xanh, công trình tôn giáo…
Để đi vào bán đảo Thanh Đa chỉ có 2 cách, bằng đường bộ qua cầu Kinh Thanh Đa, hoặc đi bằng phà.
Dù nằm sát trung tâm TP HCM, nhưng bán đảo Thanh Đa không khác gì những vùng thôn quê, yên bình.
Một số doanh nghiệp cho biết, nếu được đầu tư đúng tầm, khu vực này có đủ khả năng trở thành một khu đô thị sinh thái, thương mại, du lịch tầm cỡ, tương tự các mô hình đô thị ven sông ở Singapore hoặc Hàn Quốc.
Trước đó, dư luận cũng xôn xao trước thông tin Tập đoàn Sun Group đề xuất triển khai dự án Khu đô thị mới Bình Quới - Thanh Đa. Thông tin này cũng được xác nhận tại kết luận của Chủ tịch UBND TP HCM Nguyễn Văn Được tại cuộc họp nghe báo cáo các đề xuất đầu tư của Công ty CP Tập đoàn Mặt Trời (Sun Group).
Theo định hướng quy hoạch đã được phê duyệt điều chỉnh vào ngày 30/6, Khu đô thị Bình Quới - Thanh Đa sẽ phát triển theo mô hình đa chức năng với các phân khu rõ ràng: khu ở, khu hành chính, khu văn phòng, thương mại dịch vụ, khách sạn, văn hóa, du lịch và vùng sinh thái ven sông.
Đáng chú ý, thành phố yêu cầu dành tối thiểu 200 ha đất cho cây xanh và mặt nước sử dụng công cộng, tạo nên không gian sống thân thiện, trong lành và kết nối chặt chẽ với thiên nhiên. Khu tái định cư sẽ được quy hoạch tập trung, hợp lý nhằm đảm bảo đáp ứng nhu cầu chỗ ở cho người dân và hài hòa với tổng thể kiến trúc cảnh quan toàn khu vực.
Thành phố cũng đề xuất bổ sung các khu chức năng công cộng cấp đô thị như trung tâm hành chính cấp thành phố tại Thanh Đa và trung tâm chiếu phim quốc gia quy mô 3.000 chỗ, tích hợp trong khu đa chức năng.
Về hạ tầng kỹ thuật, khu vực Bình Quới - Thanh Đa sẽ được đầu tư phát triển hệ thống ngầm đa chức năng, tích hợp đồng bộ hạ tầng kỹ thuật với các tiện ích đô thị hiện đại. Mô hình giao thông sẽ tập trung vào yếu tố “xanh - sạch”, hạn chế phương tiện cơ giới và tăng cường kết nối bằng phương tiện công cộng, giao thông thủy và đường bộ.
Thành phố cũng dự kiến phát triển tuyến xe điện phục vụ du lịch, kết nối các điểm đến như Thanh Đa - ven sông Sài Gòn - Bến Nhà Rồng - Bến tàu khách quốc tế - Mũi Đèn Đỏ.