Tốc độ giải ngân vốn đầu tư công có xu hướng chậm dần đều
ĐBQH Hoàng Văn Cường nhấn mạnh, nghịch cảnh trong đầu tư công vẫn xảy ra, đó là đầu tư dàn trải, có những dự án cần tiền thì không được đầu tư, dự án được đầu tư thì lại không có khả năng giải ngân.
Tuy nhiên, trên thực tế thường có tình trạng tất cả những đơn vị tham gia vào lập dự án đầu tư, thẩm định dự án đầu tư, giám sát vốn đầu tư thực chất chỉ là một người, khác nhau chỉ ở tên gọi, giám đốc đứng tên. Đây cũng là lý do cho thấy có nhiều doanh nghiệp được hình thành nhưng sau đó không đưa vào hoạt động hoặc sau một thời gian lại giải thể để xóa “vết tích”.
Cách quy định này chỉ làm mất thêm thời gian, giấy tờ để hợp pháp hóa những việc làm theo đúng quy trình mà không ai phải chịu trách nhiệm khi xảy ra thất thoát.
ĐB Hoàng Văn Cường cũng nêu thực trạng chưa có tiêu chí lựa chọn các dự án đưa vào đầu tư và phân bổ đầu tư chưa rõ ràng. Mới chỉ dừng lại ở các nguyên tắc để xác định lĩnh vực nào được ưu tiên nhưng chưa có tiêu chí phân loại xem dự án nào được đưa vào lĩnh vực ưu tiên đó và dự án nào sẽ được ưu tiên lựa chọn xếp hạng đưa vào danh mục đầu tư công cũng như phân bổ vốn đầu tư.
Bởi vậy, ông Cường đề nghị Chính phủ sớm chỉ đạo xây dựng và công bố công khai những tiêu chí đánh giá và xếp thứ tự ưu tiên lựa chọn những dự án đầu tư đưa vào danh mục đầu tư công và phân bổ vốn đầu tư, tránh tình trạng phân bổ vốn đầu tư tràn lan, phân bổ vốn đầu tư cho các dự án không có khả năng giải ngân.
Cùng với đó, Chính phủ cần quy định rõ và đơn giản hóa quy trình quản lý các thủ tục triển khai các dự án đầu tư. Quy định rõ trách nhiệm của người quyết định đầu tư phải chịu trách nhiệm khi để xảy ra thất thoát, lãng phí.
Trước thực trạng chậm giải ngân dự án, trong bối cảnh nợ công, bội chi lớn, ĐBQH Vũ Thị Lưu Mai nhấn mạnh cần tập trung ưu tiên vốn cho công trình trọng điểm, có sức lan tỏa.
Bà Mai dẫn chứng việc đầu tư dàn trải với tổng mức đầu tư 2 triệu tỷ đồng cho 9.620 dự án đã và đang khiến nhiều dự án vẫn còn dở dang, thiếu vốn.
“Còn ở Việt Nam, chúng ta làm phép chia một cách khoa học là lấy tổng số vốn chia cho tổng số các dự án được triển khai thì thấy rằng mong muốn được có các dự án quy mô lớn sẽ rất khó khăn”, bà Mai nói.