Áp lực tỷ giá tăng: Dòng vốn nước ngoài ít có khả năng chảy mạnh khỏi Việt Nam, nhưng dư địa cho NHNN giảm lãi suất điều hành có thể thu hẹp

Trong tháng 7 và đầu tháng 8 qua, áp lực tỷ giá có xu hướng gia tăng khi tỷ giá USD/VND chạm mức 23.963 tại ngày 15/8/2023 (+1,7% so với cuối tháng 6). Tính từ đầu năm 2023, tỷ giá USD/VND đã tăng khoảng 1,4%.

Tại báo cáo vĩ mô mới nhất, Chứng khoán VNDirect chỉ ra 4 yếu tố có thể gây sức ép lên tỷ giá  VND trong nửa cuối năm 2023.

Đầu tiên, chênh lệch lãi suất giữa VND và USD tiếp tục thu hẹp do lãi suất điều hành của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) có thể duy trì ở vùng đỉnh đến cuối năm 2023 trong khi NHNN định hướng tiếp tục hạ lãi suất để hỗ trợ tăng trưởng.

Thứ hai, sau động thái nâng trần nợ công, Chính phủ Mỹ đã đẩy mạnh phát hành trái phiếu chính phủ để bù đắp thiếu hụt ngân sách, đẩy lãi suất trái phiếu Chính phủ Mỹ lên mức cao nhất kể từ đầu năm 2023.

Bên cạnh đó, việc Trung Quốc nới lỏng chính sách tiền tệ sẽ gây áp lực lên đồng NDT, trong khi VNDirect nhận thấy sự tương quan mạnh mẽ giữa Việt Nam đồng và đồng NDT trong quá khứ.

Cuối cùng là nguy cơ lạm phát trong nước có thể gia tăng từ cuối quý III năm nay do một số yếu tố như đà tăng gần đây của giá gạo, chênh lệch giá xăng giữa 6 tháng cuối năm 2023 và cùng kỳ năm ngoái sẽ thu hẹp đáng kể so với mức chênh lệch của nửa đầu năm 2023 và cùng kỳ 2022 cũng như việc Chính phủ tăng lương cơ bản cho cán bộ, công chức nhà nước từ ngày 1/7 vừa qua.

Tuy nhiên, nhóm phân tích cũng chỉ ra rằng NHNN có một số yếu tố hỗ trợ để ổn định tỷ giá, bao gồm việc thặng dư thương mại duy trì mức cao, FDI và kiều hối ổn định, các thỏa thuận bán cổ phần cho nhà đầu tư nước ngoài dự kiến thực hiện trong nửa cuối năm 2023 sẽ làm tăng nguồn cung ngoại tệ. 

“Nhìn chung, chúng tôi cho rằng tỷ giá có thể biến động mạnh vào cuối năm 2023, tuy nhiên, tỷ giá USD/VND được dự báo sẽ tăng không quá +2,0% so với đầu năm 2023”, báo cáo của VNDirect nhấn mạnh.

Nhóm phân tích cho rằng mức giảm giá vừa phải của VND so với USD (<3%) sẽ thúc đẩy hoạt động xuất khẩu (tăng khả năng cạnh tranh của xuất khẩu Việt Nam). Đồng thời, điều này ít có khả năng khiến cho dòng vốn đầu tư nước ngoài chảy mạnh ra khỏi Việt Nam. Tuy nhiên, nhóm cảnh báo áp lực tỷ giá càng lớn thì dư địa để NHNN tiếp tục giảm lãi suất điều hành càng thu hẹp.

Lãi suất cho vay giảm mạnh là một trong những động lực chính thúc đẩy tăng trưởng kinh tế phục hồi

Về phía mặt bằng lãi suất, tính đến cuối tháng 7/2023, lãi suất tiền gửi bình quân kỳ hạn 12 tháng của NHTM giảm xuống 6,4%/ năm, tức giảm 20 điểm cơ bản so với cuối tháng 6 và giảm 143 điểm cơ bản so với cuối năm 2022. Lãi suất tiền gửi bình quân kỳ hạn 3 tháng giảm xuống 4,24%, giảm 6 điểm cơ bản so với cuối tháng 6 và 143 điểm cơ bản so với cuối năm 2022. 

VNDirect kỳ vọng lãi suất tiền gửi bình quân kỳ hạn 12 tháng sẽ giảm xuống 6,0-6,2%/năm trước cuối năm 2023, bởi 3 yếu tố. Một là tác động từ 4 đợt giảm lãi suất của NHNN trước đó, hai là nhu cầu tín dụng yếu trong nửa đầu 2023 làm giảm áp lực huy động và ba là việc Chính phủ thúc đẩy đầu tư công và mở rộng tài khóa, từ đó bơm thêm tiền vào nền kinh tế.

Cùng với việc giảm lãi suất huy động, lãi suất cho vay dự kiến có thể giảm hơn nữa trong những tháng cuối năm nay nhờ chi phí vốn của các NHTM đang giảm nhanh. VNDirect dự báo lãi suất cho vay có thể giảm thêm 100-150 điểm cơ bản trong những quý tới và đây sẽ là động lực chính cho sự phục hồi trong tiêu dùng tư nhân và đầu tư.

Các chuyên gia kỳ vọng việc lãi suất cho vay thấp hơn kích thích tiêu dùng và đầu tư tư nhân sẽ là một trong những động lực chính hỗ trợ tăng trưởng GDP phục hồi, bên cạnh các yếu tố như chính sách tài khóa mở rộng hỗ trợ tăng trưởng của Chính phủ hay khả năng đơn hàng xuất khẩu phục hồi đáng kể từ quý IV.

Với kỳ vọng này, báo cáo của VNDirect dự phóng tăng trưởng GDP của Việt Nam nửa cuối năm có thể đạt 7,1% so với mức tăng 3,7% trong nửa đầu năm, qua đó nâng tốc độ tăng trưởng cả năm 2023 lên 5,5%. Dự báo đà phục hồi kinh tế sẽ duy trì trong năm tới với mức tăng trưởng GDP năm 2024 dự báo đạt 6,9%.