10 sự kiện nổi bật ngành tài chính năm 2018
Trong năm 2018, Bộ Tài chính đã trình Quốc hội cho ý kiến Dự án Luật Quản lý thuế (sửa đổi) và triển khai xây dựng Dự án Luật Chứng khoán (sửa đổi) theo kế hoạch để Quốc hội cho ý kiến và dự kiến thông qua vào năm 2019; Đã trình Ủy ban thường vụ Quốc hội ban hành 02 Nghị quyết về chính sách tài chính; Trình Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ ban hành 48 Đề án; Ban hành theo thẩm quyền 130 Thông tư. Bên cạnh đó, Luật Quản lý, sử dụng tài sản công và Luật Quản lý nợ công do Bộ Tài chính chủ trì xây dựng đã được hướng dẫn và triển khai kịp thời ngay sau khi có hiệu lực thi hành. Các văn bản QPPL trong lĩnh vực tài chính được xây dựng, ban hành kịp thời, góp phần quan trọng trong việc hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường theo định hướng XHCN, tháo gỡ khó khăn cho sản xuất, kinh doanh, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế năm 2018 lên mức 7,08%, mức cao nhất kể từ sau khủng hoảng tài chính toàn cầu năm 2007.
2. Thực hiện thắng lợi nhiệm vụ tài chính - NSNN năm 2018, góp phần quan trọng thực hiện thành công các mục tiêu phát triển kinh tế-xã hội của đất nước.
Dưới sự lãnh đạo của Đảng, sự chỉ đạo sát sao, kịp thời của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, toàn ngành Tài chính đã đoàn kết, quyết tâm, chỉ đạo triển khai thực hiện quyết liệt các nhiệm vụ, giải pháp trên các lĩnh vực được giao quản lý và đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ tài chính - NSNN năm 2018, góp phần thực hiện thắng lợi nhiệm vụ kinh tế-xã hội của đất nước.
Tính đến hết ngày 31/12/2018, thu NSNN ước vượt 7,8% dự toán, đạt tỷ lệ động viên so GDP khoảng 25,7%, trong đó thuế, phí đạt trên 21,1%; cả thu NSTW và NSĐP đều vượt dự toán; nhờ đó đảm bảo các nhiệm vụ chi và có thêm nguồn để xử lý các nhu cầu quan trọng, cấp thiết phát sinh
3. Giữ vững vị trí tốp đầu các bộ ngành về cải cách hành chính
Tháng 5/2018 Ban Chỉ đạo cải cách hành chính (CCHC) của Chính phủ công bố bảng xếp hạng chỉ số CCHC (Par Index) năm 2017, theo đó, Bộ Tài chính xếp thứ 3 (trong số 19 bộ, cơ quan ngang bộ và UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương) với số điểm 84,42% cùng nhiều chỉ số thành phần tích cực, thấp hơn cơ quan đứng thứ 2 chưa tới 2%.
Bộ Tài chính đã trình Chính phủ ban hành Nghị định số 151/2018/NĐ-CP, sửa đổi, bổ sung một số Nghị định quy định về điều kiện đầu tư, kinh doanh thuộc phạm vi quản lý nhà nước của Bộ Tài chính, trong đó cắt giảm, đơn giản hoá 117 điều kiện kinh doanh thuộc 14 ngành nghề trong phạm vi quản lý nhà nước của Bộ Tài chính.
4. Thực hiện sắp xếp tổ chức bộ máy ngành tài chính tinh gọn, hiệu quả
Thực hiện Nghị quyết 18 và 19 của Bộ Chính trị, toàn ngành Tài chính đã tập trung kiện toàn, đổi mới và sắp xếp bộ máy tổ chức theo hướng tinh gọn, hiệu quả. Năm 2018, Bộ Tài chính đã thực hiện cắt giảm 536 đầu mối; cũng như tinh giản được 601 biên chế, đạt 112% kế hoạch tinh giản biên chế theo Đề án (538 biên chế). Ngoài ra, đã cắt giảm 20% đơn vị sự nghiệp công lập so với năm 2017. Cùng với đó, Bộ Tài chính đã thực hiện cắt giảm 3.488 chỉ tiêu biên chế (gần 4,7%) so với biên chế được giao năm 2015.
5. 6 năm liên tiếp giữ vị trí số 1 Bảng xếp hạng Việt Nam ICT Index 2018
Việt Nam ICT Index 2018 là chỉ số sẵn sàng cho phát triển và ứng dụng CNTT-TT Việt Nam. Bộ Tài chính là cơ quan đầu tiên trong bộ máy Chính phủ Việt Nam được Tổ chức Công nghiệp Điện toán châu Á - châu Đại Dương (ASOCIO) chọn để trao Giải thưởng “ASOCIO Outstanding User Organization 2018” (Tổ chức Ứng dụng công nghệ thông tin xuất sắc khu vực châu Á-châu Đại Dương)
6. Chủ động trong công tác quản lý, bình ổn giá cả thị trường, góp phần kiểm soát lạm phát
Bộ Tài chính đã phối hợp với các bộ, ngành bám sát tín hiệu thị trường, phối hợp một cách linh hoạt, hiệu quả để chủ động có các phương án điều hành giá phù hợp, kịp thời tham mưu cho Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Trưởng ban Chỉ đạo điều hành giá trong những lúc mặt bằng giá có các biến động bất thường. Công tác quản lý, điều hành giá bảo đảm tính công khai, minh bạch, chú trọng và đẩy mạnh công tác tổng hợp, phân tích dự báo giá cả thị trường, làm cơ sở cho việc dự báo diễn biến CPI cụ thể, chi tiết qua đó xây dựng kịch bản điều hành giá phù hợp sát với diễn biến thực tế trong từng thời điểm, từng thời kỳ.
Với việc sử dụng ngân quỹ nhà nước (NQNN) cho ngân sách trung ương vay thay cho phát hành trái phiếu Chính phủ ra thị trường đã tiết kiệm được gần 1.600 tỷ đồng chi phí trả lãi năm 2019 của NSNN. Nếu so với năm 2017, chi phí vay năm 2018 giảm, giúp tiết kiệm cho NSNN gần 2.500 tỷ đồng trả lãi hàng năm.
Về huy động vốn, kỳ hạn phát hành bình quân 12,69 năm (tương đương năm 2017); lãi suất phát hành bình quân giảm mạnh còn 4,71%/năm (giảm 127 điểm so với năm 2017); kỳ hạn còn lại của danh mục TPCP cuối năm đạt 6,83 năm (tăng 0,12 năm so với năm 2017), góp phần tích cực trong việc tái cơ cấu nợ công theo hướng an toàn, bền vững.
8. Thị trường tài chính, thị trường chứng khoán phát triển tốc độ cao, ổn định; thúc đẩy đầu tư gián tiếp thông qua thị trường chứng khoán
Năm 2018, thị trường chứng khoán toàn cầu trải qua những biến động khá mạnh, xu hướng giảm điểm lan toả tại hầu hết các thị trường chứng khoán, tuy nhiên, nhờ sự ổn định của kinh tế vĩ mô, các chính sách phát triển thị trường, thị trường chứng khoán Việt Nam vẫn duy trì tăng trưởng trên nhiều khía cạnh và vẫn là điểm đến hấp dẫn đối với dòng vốn đầu tư nước ngoài. Năm 2018 cũng là năm chỉ số VN-Index có lúc đã đạt đỉnh 1.204,33 điểm. Tính đến ngày 28/12/2018, mức vốn hóa thị trường cổ phiếu đạt 3,9 triệu tỷ đồng, tăng 12,7% so với cuối năm 2017, tương đương 79% GDP năm 2017 và tương đương với 72% GDP năm 2018, vượt chỉ tiêu đặt ra trong Chiến lược phát triển TTCK đến năm 2020. Thị trường chứng khoán Việt Nam dần trở thành kênh dẫn vốn quan trọng cho nền kinh tế.
9. Tổ chức thành công Hội nghị và tạo bước chuyển căn bản thúc đẩy cơ chế một cửa quốc gia, một cửa ASEAN và tạo thuận lợi thương mại
Hội nghị toàn quốc “Thúc đẩy Cơ chế một cửa quốc gia, Cơ chế một cửa ASEAN và tạo thuận lợi thương mại” diễn ra ngày 24/7/2018 do Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc chủ trì có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, thể hiện quyết tâm mạnh mẽ của Chính phủ trong việc thúc đẩy triển khai Cơ chế một cửa quốc gia, Cơ chế một cửa ASEAN và tạo thuận lợi thương mại trong thời gian tới. Việc tổ chức thành công Hội nghị “Thúc đẩy Cơ chế một cửa quốc gia, Cơ chế một cửa ASEAN và tạo thuận lợi thương mại” đã tạo ra bước ngoặt lớn khi đưa ra những định hướng, mục tiêu, giải pháp lớn, mang tính hệ thống, đồng bộ của Chính phủ thúc đẩy việc triển khai Cơ chế một cửa quốc gia, Cơ chế một cửa ASEAN, cải cách công tác kiểm tra chuyên ngành và tạo thuận lợi thương mại trong giai đoạn 2018 - 2020.
Ngay sau khi Hội nghị, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 1254/QĐ-TTg ngày 26/9/2018 về việc phê duyệt Kế hoạch hành động thúc đẩy Cơ chế một cửa quốc gia, Cơ chế một cửa ASEAN, cải cách công tác kiểm tra chuyên ngành đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu và tạo thuận lợi thương mại giai đoạn 2018- 2020.
Bộ Tài chính (Tổng cục Hải quan) đã chủ động phối hợp với các bộ, ngành rà soát quy trình nghiệp vụ, chỉ tiêu thông tin, phát triển phần mềm, đảm bảo cơ sở hạ tầng, kết nối kỹ thuật đảm bảo triển khai các thủ tục hành chính mới trên Cơ chế một cửa quốc gia trong năm 2018, đồng thời khẩn trương hoàn thiện dự thảo Nghị định quy định thực hiện các thủ tục hành chính theo Cơ chế một cửa quốc gia, Cơ chế một cửa ASEAN và kiểm tra chuyên ngành đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu để trình Chính phủ ban hành.
10. Chi phí tuân thủ thực hiện các thủ tục hành chính về thuế xếp thấp thứ nhất và chi phí tuân thủ thực hiện các thủ tục hành chính về hải quan xếp thứ 3 trong 8 thủ tục hành chính được đánh giá
Theo kết quả xếp hạng Chỉ số đánh giá chi phí tuân thủ thủ tục hành chính (TTHC) 2018 (APCI 2018) của Hội đồng tư vấn cải cách TTHC của Thủ tướng Chính phủ, chi phí tuân thủ các thủ tục hành chính về thuế là thấp nhất trong 8 nhóm thủ tục được đánh giá với chi phí tuân thủ chỉ 73,7 nghìn đồng, chỉ tương đương với 0,58% chi phí tuân thủ trung bình của 8 TTHC được khảo sát và 0,1% chi phí tuân thủ của nhóm cao nhất.
Báo cáo APCI 2018 cũng đánh giá nhóm TTHC hải quan nằm trong nhóm chi phí tuân thủ thấp (xếp hạng 3/8 nhóm TTHC), bằng 28% (3,53 triệu đồng) chi phí tuân thủ của cả 8 nhóm TTHC (xấp xỉ 12,7 triệu đồng).