Hôm 25/6, 16 nhà kinh tế đoạt giải Nobel đã ký một lá thư chung, cảnh báo về những rủi ro kinh tế nếu cựu Tổng thống Donald Trump có nhiệm kỳ thứ hai. Một trong các rủi ro là lạm phát có nguy cơ nóng trở lại.

Các nhà kinh tế bày tỏ: “Mặc dù mỗi người chúng tôi có quan điểm khác nhau về các chính sách kinh tế, chúng tôi đều đồng tình rằng chương trình nghị sự kinh tế của ông Joe Biden vượt trội hơn rất nhiều so với ông Donald Trump”.

“Quả thực, chúng tôi lo ngại rằng ông Trump sẽ khiến lạm phát nóng trở lại với cách chi tiêu ngân sách vô tội vạ của mình”, họ viết trong thư.

Cho đến nay, vị cựu tổng thống đã đề xuất duy trì vĩnh viễn chính sách cắt giảm thuế mà ông ban hành vào nhiệm kỳ đầu tiên, áp thuế quan phổ quát với tất cả hàng hoá nhập khẩu, riêng Trung Quốc từ 60% đến 100%.

Ngoài ra, ông Trump còn gây áp lực buộc Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed), một cơ quan độc lập, phải hạ lãi suất.

Các nhà kinh tế và chuyên gia Phố Wall đều dự đoán rằng nếu một hoặc tất cả các đề xuất của ông Trump được ban hành, giá cả sẽ tăng trở lại. Trong những tháng gần đây, xu hướng hạ nhiệt của lạm phát đã chững lại.

Ông Joseph Stiglitz, nhà kinh tế đoạt giải Nobel vào năm 2001, là người khởi xướng lá thư. Các đồng nghiệp cùng ký tên trên thư bao gồm George Akerlof, Sir Angus Deaton, Claudia Goldin, Sir Oliver Hart, Eric Maskin, Daniel McFadden, Paul Milgrom, Roger Myerson, Edmund Phelps, Paul Romer, Alvin Roth, William Sharpe, Robert Shiller, Christopher Sims và Robert Wilson.

Nhóm nhà kinh tế nhấn mạnh: “Các nhà nghiên cứu phi đảng phái từ Evercore, Allianz, Oxford Economics và Viện Peterson dự đoán nếu ông Trump thành công thực hiện chương trình nghị sự của mình, lạm phát sẽ tăng trở lại”.

Stiglitz cho biết ông cảm thấy mình bắt buộc phải khởi xướng bức thư cảnh báo sau các cuộc thăm dò gần đây, trong đó cử tri cho biết họ tin tưởng ông Trump hơn trong khía cạnh quản lý nền kinh tế Mỹ.

“Rất nhiều người nghĩ ông Trump giỏi điều phối nền kinh tế hơn ông Biden”, ông Stiglitz chia sẻ với CNBC trong một cuộc phỏng vấn. “Tôi nghĩ người Mỹ nên biết rằng ít nhất có một nhóm nhà kinh tế đáng tin cậy có quan điểm khác với họ họ”.

Thời điểm lá thư được công bố rất đáng chú ý, vì chỉ vài ngày nữa bộ đôi Trump và Biden sẽ tham gia cuộc tranh luận tổng thống đầu tiên. Cuộc tranh luận ở Atlanta do CNN tổ chức dự kiến sẽ đề cập nhiều đến nền kinh tế và đặc biệt là lạm phát.

Chiến dịch tranh cử của ông Trump bác bỏ quan điểm của 16 nhà kinh tế từng đoạt giải Nobel.

Người phát ngôn chiến dịch là bà Karoline Leavitt cho hay: “Người Mỹ không cần những người đoạt giải Nobel hoà bình vô giá trị nói với họ rằng tổng thống nào đút túi nhiều tiền hơn”.

Dưới thời ông Trump, chỉ số giá tiêu dùng tháng 12 đã giảm so với cùng kỳ năm trước ở 3 trong 4 năm ông nắm quyền.

Trái ngược với chiến dịch tranh cử của ông Trump, các cấp dưới của ông Biden đã nhanh chóng tận dụng bức thư.

Họ phát đi thông điệp: “Các nhà kinh tế hàng đầu, những người đoạt giải Nobel và các nhà lãnh đạo doanh nghiệp đều biết rằng nước Mỹ không thể chịu được chương trình nghị sự kinh tế nguy hiểm của ông Trump”.

Theo CNBC, nhiều nhà kinh tế tham gia lá thư năm nay cũng từng ký tên lên một lá thư tương tự vào tháng 9/2021 để bày tỏ sự ủng hộ tới chính sách Build Back Better của Tổng thống Joe Biden.

Vào thời điểm đó, các nhà phê bình chỉ trích gói chi tiêu khổng lồ của ông chủ Nhà Trắng sẽ kích thích lạm phát đi lên.

Khi ấy, nhà kinh tế Stiglitz nhận thấy một số người đã “lấy lo ngại về lạm phát làm lý do để không thực hiện” các khoản đầu tư trong khuôn khổ chính sách Build Back Better. “Quan điểm này thật thiển cận”, ông nhận xét.

Lần này, Stiglitz và các đồng nghiệp đã có cách tiếp cận thận trọng hơn đối với lạm phát, sau khi nền kinh tế Mỹ phải trải qua một năm 2023 trong bối cảnh giá cả tăng nóng.