Vì sao nhiều khách hàng hủy ngang bảo hiểm ngay trong năm đầu?

Sáng ngày 18/3, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội tổ chức Phiên Chất vấn và trả lời chất vấn nhóm vấn đề thuộc lĩnh vực tài chính. Tại phiên họp, đại biểu Phạm Văn Thinh, đoàn Đại biểu Quốc hội (ĐBQH) tỉnh Bắc Giang cho biết có doanh nghiệp có đến 70% khách hàng mua bảo hiểm hủy hợp đồng sau đợt đóng phí lần đầu.

Đại biểu đề nghị Bộ trưởng Tài chính đánh giá về vấn đề này và xử lý như thế nào với trách nhiệm của các tổ chức liên quan qua kết quả thanh tra? Có hay không dấu hiệu vi phạm pháp luật gây hậu quả thiệt hại lớn cho số đông khách hàng đã hủy ngang hợp đồng? Bộ có biện pháp gì để ngăn chặn tình trạng trên?

Trả lời câu hỏi này, Bộ trưởng Tài chính Hồ Đức Phớc, cho biết trước đây, có tình trạng người dân đến vay tiền thì ngân hàng lại tư vấn, hướng dẫn mua bảo hiểm. Lợi ích mà ngân hàng, người tư vấn nhận được cho hoạt động bán chéo bảo hiểm là rất lớn, chiếm đến 37% tổng doanh thu vào năm 2023 và 43,8% vào năm 2022.

Điều này dẫn đến tình trạng nhiều người đóng bảo hiểm lần đầu rồi hủy ngang luôn. "Nếu đóng tiếp các năm sau thì thiệt hại lại càng lớn, cho nên họ thà mất một khoản ban đầu, coi như cộng vào chi phí vay để khỏi phải kéo dài những năm sau", Bộ trưởng cho hay.

Ông Phớc cho biết vừa qua, Bộ Tài chính đã phối hợp với cơ quan thanh tra giám sát ngân hàng để xử lý, ngăn chặn tình trạng này. Trong luật mới cũng đã có yêu cầu phải ghi âm đầy đủ trong quá trình tư vấn để phục vụ công tác thanh tra và kiểm tra.

Trước đó, đại biểu Trần Đình Gia, Đoàn ĐBQH tỉnh Hà Tĩnh, cho biết hiện nay tình trạng người mua bảo hiểm được chào mời với chiết khấu cao, có tình trạng người tư vấn bảo hiểm chèo kéo khách hàng quá mức…

Bên cạnh đó, thời gian hợp đồng bảo hiểm thường rất dài, trong khi người tư vấn thường chỉ nhắc đến những mặt tốt của bảo hiểm mà chưa nói rõ những quyền hạn và trách nhiệm khi tham gia, dẫn đến tình trạng người mua bảo hiểm không nắm chắc nội dung hợp đồng và thường bị thiệt thòi.

Trả lời câu hỏi trên, Bộ trưởng Tài chính cho biết các hành vi chèo kéo trong bán bảo hiểm là hành vi của nhân viên, công ty bảo hiểm. Về mặt quản lý, luật nghiêm cấm việc các cán bộ bảo hiểm tư vấn sai, tranh giành, lôi kéo, dùng các thủ đoạn lợi dụng những người chưa có nhận thức cao để bán bảo hiểm.

Bộ Tài chính đã thực hiện kiểm tra, thanh tra khi có khiếu nại, xử phạt nghiêm minh, chuyển cho cơ quan điều tra các vụ việc có dấu hiệu sai phạm để cơ quan có thẩm quyền xử lý.

Về hợp đồng kéo dài, trước đây, có những hợp đồng kéo dài hàng chục trang, gây sơ hở trong nắm bắt thông tin, gây thiệt hại cho người tham gia bảo hiểm. Tuy nhiên, khi sửa đổi Luật Kinh doanh bảo hiểm, cơ quan soạn thảo đã dành một chương cho hợp đồng bảo hiểm để đảm bảo hợp đồng bảo hiểm gọn hơn, rõ hơn, chặt chẽ hơn.

Đồng thời cũng có quy định, trong vòng 21 ngày, nếu phát hiện hợp đồng bảo hiểm có sai sót thì người tham gia bảo hiểm có quyền đòi nhận lại tiền, công ty bảo hiểm phải trả lại cho người tham gia bảo hiểm.

Bảo hiểm xe máy cần phải bắt buộc

Đại biểu Lê Thị Song An, Đoàn ĐBQH tỉnh Long An, cho biết có phản ánh việc mua bảo hiểm trách nhiệm dân sự bắt buộc của chủ xe cơ giới đối với người thứ ba còn mang tính hình thức, khi xảy ra sự cố thì thủ tục thanh quyết toán rất phức tạp, gây phiền hà.

Đại biểu đề nghị Bộ trưởng cho biết có thể số hóa được loại bảo hiểm này không? Và có thể thay đổi quy định hiện nay theo hướng tự nguyện thay vì bắt buộc hay không?

Bộ trưởng Phớc trả lời rằng trong thời gian qua tình hình tai nạn xe máy diễn ra phức tạp, chiếm 63% các vụ tai nạn. Do đó, bảo hiểm xe máy cần phải bắt buộc, vì quyền lợi của người dân. Ngoài ra, đối với người tham gia bảo hiểm xe máy, số tiền nộp thì ít, số tiền hưởng thì nhiều, đây là hình thức bảo hiểm ưu tiên cho đối tượng yếu thế khi sử dụng xe máy.

Theo Bộ trưởng, nộp bảo hiểm xe máy chỉ tốn 55.000 đồng nhưng được hưởng tối đa là 150 triệu đồng. Ngoài ra, về vấn đề chi trả, chỉ trường hợp chết người mới cần hồ sơ của cơ quan công an, còn những trường hợp khác được đền bù thông qua hồ sơ hai bên tự thiết lập.

Về việc số hóa bảo hiểm xe cơ giới, Bộ Tài chính đã tập trung chỉ đạo để các doanh nghiệp bảo hiểm xây dựng hoàn thiện các cơ sở dữ liệu, số hóa, thanh toán không dùng tiền mặt, thiết lập hồ sơ, xác nhận thông tin qua hình thức điện tử nhằm phù hợp với xu thế tương lai.

“Cơ sở dữ liệu dân cư đã làm được thì những vấn đề như số hóa dữ liệu trong lĩnh vực xe máy hay bảo hiểm cũng sẽ làm nhanh thôi”, Bộ trưởng khẳng định.