Vàng đã trải qua những giai đoạn biến động mạnh mẽ trong nửa cuối năm 2025, tăng mạnh từ khoảng tháng 8 đến tháng 10 (+32,4% từ đáy lên đỉnh) và sau đó điều chỉnh mạnh vào cuối tháng 10 (-9,8% từ đỉnh xuống đáy). Kể từ đầu năm đến nay, ước tính giá vàng thế giới đã tăng khoảng 60%.

Bên cạnh các yếu tố như thuế nhập khẩu của Mỹ, bất ổn địa chính trị toàn cầu thì một nguyên nhân đáng kể tác động đến diễn biến giá vàng là lực mua lớn của các ngân hàng trung ương. 

Trong báo cáo mới đây, MBS Research dẫn số liệu cho thấy các ngân hàng trung ương đã mua ròng 634 tấn vàng từ đầu năm tới nay, ít hơn so với năm ngoái, nhưng tốc độ mua đã được đẩy mạnh hơn từ đầu quý IV. Theo đó dự kiến tổng lượng mua vào có thể đạt xấp xỉ 970 tấn trong năm 2025.

Một yếu tố khác thúc đẩy đà tăng giá vàng là nhu cầu đầu tư thông qua các quỹ ETF vàng lên cao. Ước tính các quỹ ETF vàng toàn cầu thu hút 77 tỷ USD vốn đầu tư năm 2025, bổ sung hơn 700 tấn vàng vào danh mục. 

Bước sang 2026, Hội đồng Vàng Thế giới (WGC) cho rằng giá vàng có thể tiếp tục tăng 5 - 15% nữa trong năm sau, đạt mức 4.500 – 5.000 USD/ounce.

Lợi suất trái phiếu chính phủ giảm, căng thẳng địa chính trị tăng cao, lực cầu từ các ngân hàng trung ương và nhu cầu tài sản an toàn của nhà đầu tư sẽ tạo ra "điều kiện đặc biệt thuận lợi" cho vàng trong năm 2026.

Goldman Sachs trong một dự báo mới đây cho rằng trong năm 2026, lượng vàng mua vào của các ngân hàng trung ương có thể đạt bình quân khoảng 70 tấn mỗi tháng – gần tương đương mức trung bình 12 tháng gần nhất (66 tấn/tháng) nhưng cao gấp 4 lần so với mức trung bình trước năm 2022.
Lực mua này được cho là sẽ đóng góp khoảng 14 điểm % vào mức tăng giá vàng đến cuối năm 2026.

Theo Goldman Sachs, xu hướng này xuất phát từ nhiều yếu tố, trong đó có việc tỷ trọng vàng trong dự trữ của nhiều ngân hàng trung ương, đặc biệt là Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc (PBoC), vẫn ở mức thấp so với các quốc gia phát triển, trong khi tham vọng quốc tế hóa đồng nhân dân tệ ngày càng rõ nét.

Bên cạnh lực cầu từ các ngân hàng trung ương, đà tăng của vàng nhiều khả năng tiếp tục được củng cố bởi nhu cầu phòng trừ rủi ro và xu hướng đa dạng hóa sang vàng của khối nhà đầu tư tư nhân.

Theo Goldman Sachs, các quỹ ETF vàng hiện chỉ chiếm khoảng 0,17% tổng danh mục tài sản tài chính của nhà đầu tư Mỹ, thấp hơn 6 điểm cơ bản so với đỉnh năm 2012. Ngân hàng đầu tư này ước tính rằng mỗi khi tỷ trọng vàng trong danh mục tài chính của nhà đầu tư Mỹ tăng thêm 1 điểm cơ bản, giá vàng có thể tăng khoảng 1,4%, với điều kiện lực mua đến từ dòng tiền mới thay vì do biến động giá.

Theo đó, các chuyên gia phân tích từ Goldman Sachs dự phóng giá vàng có thể điều chỉnh về vùng thấp 4.200 USD/ounce trong quý I/2026, trước khi phục hồi lên trên 4.400 USD/ounce trong quý II; thiết lập đỉnh lịch sử mới quanh 4.630 USD/ounce trong quý III và tiến sát mốc 4.900 USD/ounce vào cuối quý IV/2026.

Trong bối cảnh rủi ro địa chính trị và cạnh tranh chiến lược toàn cầu tiếp tục hiện hữu, Goldman Sachs nhấn mạnh rằng vàng sẽ tiếp tục là loại hàng hóa đóng vai trò “bảo hiểm danh mục” quan trọng, đặc biệt khi các danh mục truyền thống như cổ phiếu và trái phiếu có thể kém hiệu quả trong những cú sốc nguồn cung toàn cầu.