Tuy nhiên, cái chưa đạt so với kỳ vọng là xuất phát từ các nguyên nhân. Bởi một số vấn đề cải cách không thể cải thiện được nếu chỉ có sự nỗ lực của một cơ quan. Đòi hỏi sự phối hợp của nhiều cơ quan không chỉ là sự phối hợp, hợp tác trong công việc mà đòi hỏi sự thay đổi căn bản về phương thức quản lý. Như vậy, những cải cách sắp tới đòi hỏi một sự phối hợp, chuyển động và thay đổi đồng đều của các cấp, các bộ, hay kiểm tra trách nhiệm chuyên ngành thì đòi hỏi, ví dụ, rất nhiều sản phẩm tương tự nhau mà được phân chia bởi sự quản lý chất lượng của nhiều bộ ngành. Nếu chúng ta ghép quản lý chất lượng chuyên ngành vào một đầu mối, một bộ chịu trách nhiệm thì đòi hỏi thay đổi cả hệ thống luật pháp, cả về chức năng, đòi hỏi tất cả các bộ ngồi lại với nhau và thống nhất với nhau thì mới có thể làm được.

Mặt khác, cải cách của Chính phủ có vẻ như “đụng trần”, trong phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn của mình kể cả sửa đổi Nghị định Chính phủ cũng đã làm khá tích cực, ví dụ năm 2018 đã sửa mấy chục nghị định điều kiện kinh doanh. Hay các nghị định đơn lẻ như một số nghị định về quản lý chất lượng chuyên ngành đã sửa đổi. Tuy nhiên, hiện nay có rất nhiều cải cách đòi hỏi thay đổi cả luật. Trong khi đó, quy định của Luật đòi hỏi sự vào cuộc của cả Quốc hội. Đơn cử như, cải cách về điều kiện kinh doanh, theo thống kê của CIEM, thì có đến 38 luật có quy định về điều kiện kinh doanh. Nhưng phạm vi của Chỉnh phủ chỉ bãi bỏ những điều kiện kinh doanh mà được quy định ở Nghị định. Do vậy, một số cải cách trong một số lĩnh vực chúng ta chưa đạt theo mục tiêu kỳ vọng về thời gian.

 Ông Phan Đức Hiếu: Hiện nay không có bằng chứng về điều này, nhưng cũng không thể phủ nhận không có việc đó. Nhưng lý do quan trọng trong việc cải cách này một phẩn là do năng lực cán bộ quản lý có hạn. Hiện nay sự thay đổi của pháp luật đòi hỏi thường xuyên cập nhật kiến thức, thông tin mới, phương thức quản lý mới. đôi khi, họ không có lợi ích gì nhưng cách họ lo lắng về những rủi ro. Ví dụ, họ đang thực hiện theo thói quen quản lý cũ. Nếu bây giờ thay đổi cách quản lý mới, họ lo lắng về rủi ro rằng: cái mới có tốt hơn không, hay xấu hơn. Nếu xấu hơn thì họ gánh chịu toàn bộ những rủi ro liên quan đến công việc, nên có tâm lý chung là thà rằng để cái cũ thì vẫn có thể kiểm soát được.

Như vậy, cách thức vận hành trong cơ quan nhà nước có tâm lý như vậy nên ngại sự thay đổi và lo lắng về rủi ro trong thực hiện trách nhiệm, nhiệm vụ của mình. Rõ ràng, rất ít khi họ tạo ra sáng kiến mới, tạo ra động lực để làm. Ngoài ra, trong nhiều trường hợp họ mong muốn có sự thay đổi nhưng luôn có tâm lý thay đổi kèm theo đó là rủi ro. Vì vậy, cập nhật kiến thức, nâng cao năng lực, có một cơ chế để đảm bảo giảm thiểu rủi ro cho hoạt động công vụ, khuyến khích họ thực sự sáng tạo là hiện nay rất cần thiết. Rõ ràng, ngoài lợi ích cài cắm thì cơ chế thực sự để cho cán bộ tự nâng cao năng lực, chấp nhận rủi ro, đưa những sáng tạo vào hoạt động cần phải quan tâm.