Trong báo cáo cập nhật vĩ mô mới đây, Chứng khoán Vietcap đã chỉ ra ba nguyên nhân khiến cho tỷ giá tăng nóng trong giai đoạn vừa qua là sức mạnh của USD, diễn biến của giá vàng và động thái gom USD của Kho bạc Nhà nước (KBNN).

Thứ nhất, chỉ số USD Index (DXY) đã vọt tăng lên cao nhất trong 3 tháng khi nền kinh tế Mỹ phục hồi mạnh và khả năng cựu Tổng thống Donald Trump tái đắc cử gia tăng.

Cập nhật đến ngày 28/10, DXY đã tăng 4,3% so với mức thấp nhất trong 14 tháng ghi nhận hồi cuối tháng 9. Theo nhiều chuyên gia, công ty chứng khoán, DXY mạnh lên trong bối cảnh nền kinh tế Mỹ mạnh hơn kỳ vọng, kéo theo khả năng Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) cắt giảm lãi suất với tốc độ chậm hơn.

Ngoài ra, những nền kinh tế lớn như châu Âu, Anh tăng tốc độ nới lỏng và Nhật Bản tạm ngừng tăng lãi suất cũng thúc đẩy USD mạnh lên. 

Đồng thời, khi ngày bầu cử đến càng gần, xác suất ông Trump trở lại Nhà Trắng càng cao. Kết quả thăm dò dư luận cho thấy bà Kamala Harris vẫn đang dẫn trước tại 4/7 bang chiến địa, tuy nhiên khoảng cách là rất nhỏ. Còn theo nền tảng đặt cược PolyMarket, xác suất để ông Trump chiến thắng lên tới 65,7%, còn bà Harris chỉ là 34,4%. Khối lượng đặt cược trên PolyMarket đã lên tới gần 2,6 tỷ USD.

Ngoài sức mạnh của đồng bạc xanh, Vietcap cho biết giá vàng tăng, đặc biệt trong nước cũng đang tạo áp lực lên tỷ giá. Tính từ đầu tháng 10 đến ngày 28/10, giá vàng miếng bán ra của SJC đã tăng 5,95%. Còn trên thị trường quốc tế, giá vàng trong tháng 10 đã tăng 2,57%.

Ngoài ra, nhu cầu ngoại tệ lớn từ KBNN cũng được các chuyên viên phân tích nhắc đến như yếu tố gây áp lực lên tỷ giá. Theo Vietcap, KBNN đang cần khoảng 1 tỷ USD để thanh toán trái phiếu quốc tế kỳ hạn 10 năm đáo hạn vào tháng 11.

Các nguồn tin của công ty chứng khoán này cho biết từ ngày 5/9 đến 24/10, KBNN có thể đã mua khoảng 1 tỷ USD từ các ngân hàng thương mại. Vào ngày 24/10, việc KBNN thông báo chào mua 240 triệu USD từ các ngân hàng đã khiến tỷ giá có lúc vọt lên 25.455, cao nhất kể từ cuối tháng 6.

Trước những diễn biến của tỷ giá, NHNN đã tiếp tục mở lại kênh tín phiếu và công bố bán ngoại tệ để hạ nhiệt thị trường. Cụ thể, ngày 18/10, nhà điều hành thông báo phát hành tín phiếu sau gần 2 tháng tạm dừng nhằm hút thanh khoản dư thừa trong hệ thống. Trong khoảng thời gian từ ngày 18/10 đến 25/10, NHNN đã phát hành 67.000 tỷ đồng tín phiếu.

Ở chiều ngược lại, NHNN cũng đã cho các TCTD vay gần 13.000 tỷ đồng. Sau khi NHNN phát hành tín phiếu trở lại, lãi suất liên ngân hàng qua đêm đã tăng từ 2,9% vào ngày 17/10 lên 3,7% vào ngày 24/10. Ngoài ra, đến ngày 24/10, NHNN thông báo bán ra  USD giao ngay với giá 25.450.

Bất chấp những diễn biến gần đây, Vietcap dự báo động thái mới nhất của NHNN có thể giúp tỷ giá USD/VND hạ nhiệt. Ngoài ra, việc Fed tiếp tục giảm lãi suất vào cuối năm nay (phù hợp với báo cáo đồng thuận hiện tại của thị trường).

Ngoài ra, cung ngoại tệ dồi dào từ thặng dư thương mại, dòng vốn FDI & kiều hối và thâm hụt thương mại dịch vụ đang ngày càng được thu hẹp sẽ giúp giảm áp lực cho tỷ giá. Vietcap hiện dự báo tỷ giá USD/VND sẽ tăng 3% trong cả năm 2024.