Chuyên gia: 4 nhóm chính sách hỗ trợ giúp chuyển đổi sử dụng xe ô tô điện tại Việt Nam
Sáng nay (10/11), Bộ Giao thông vận tải phối hợp với Chương trình Phát triển Liên hợp quốc (UNDP) và Đại sứ quán Nhật Bản tại Việt Nam tổ chức Hội thảo “Thúc đẩy chuyển đổi sử dụng phương tiện giao thông điện”.
Sự kiện có sự tham gia của Lãnh đạo Bộ GTVT, Bộ Tài chính, Bộ Công thương, Bộ Xây dựng, Bộ KHCN, các viện nghiên cứu, chuyên gia từ các trường đại học hàng đầu cùng đại diện các doanh nghiệp sản xuất ô tô - xe máy đang hoạt động tại Việt Nam và 100 khách mời đến từ các cơ quan ngoại giao như: Đại sứ quán Nhật Bản tại Việt Nam, Chương trình Phát triển Liên hợp quốc tại Việt Nam (UNDP), các cơ quan hợp tác quốc tế tại Việt Nam.
Trình bày tham luận của Hội thảo, ông Phạm Hoài Chung, Phó Viện trưởng phụ trách Viện Chiến lược và Phát triển GTVT cho biết, tại Việt Nam, hiện có 5 triệu xe ô tô với tốc độ tăng trưởng trung bình 13,3%/năm, trong đó, số lượng ô tô điện tăng nhanh chóng trong những năm gần đây.
Đến nay có 20.065 xe ô tô điện sản xuất lắp ráp (SXRL) và nhập khẩu được kiểm tra, cấp giấy chứng nhận.
Ngoài 2 doanh nghiệp sản xuất, lắp ráp ô tô điện là VinFast và Công ty CP ô tô TMT trong nước, một số công ty, tập đoàn cũng đã giới thiệu một số mẫu xe ô tô điện để tìm hiểu thị trường và tiến tới SXLR tại Việt Nam thời gian tới.
Về mô tô, xe gắn máy, hiện cả nước có 72 triệu xe máy đã đăng ký với tốc độ tăng trưởng 9,3%/năm. Riêng xe máy điện có khoảng 2 triệu xe đã đăng ký (chiếm 2,7% tổng số mô tô, xe gắn máy đã được đăng ký) với nhiều thương hiệu xe máy điện đến từ nhiều quốc gia.
Hệ thống trạm sạc điện có độ bao phủ cao nhất hiện nay tại Việt Nam là hệ thống của VinFast đặt tại các bãi đỗ xe, bến xe, trung tâm thương mại, trạm xăng dầu,... với hơn 150.000 cổng sạc cho xe máy điện và ô tô điện.
Cùng với đó, Tập đoàn điện lực Việt Nam (EVN) đã nghiên cứu, sản xuất thành công trạm sạc nhanh cho ô tô điện.
Đối với phương tiện giao thông điện công cộng, hiện nay xe buýt điện được vận hành bởi công ty VinBus với 239 phương tiện, tại Hà Nội với 9 tuyến (không tính các tuyến nội bộ), 167 xe; tại TP.HCM với 1 tuyến, 21 xe và tại đảo Phú Quốc (Kiên Giang) với 3 tuyến, 51 xe.
“Hiện nay, phương tiện buýt điện mới chiếm khoảng 2,8% tổng số lượng phương tiện buýt trên toàn quốc, còn dư địa phát triển lớn, đặc biệt khi đã có lộ trình chuyển đổi năng lượng xanh cho đoàn phương tiện xe buýt tại các đô thị từ năm 2025”, ông Chung đánh giá.
Theo Cơ quan Năng lượng Quốc tế, đến nay đã khoảng 26 triệu xe điện được bán trên toàn cầu (bao gồm cả các xe plug-in hybrid), tăng 60% so với năm 2021. Trong năm 2023, dự đoán doanh số xe điện có thể đạt mức 14 triệu xe.
Bên cạnh đó, loại hình taxi điện cũng đã xuất hiện tại thị trường Việt Nam sau thời điểm các dòng xe ô tô điện trong nước của VinFast được ra mắt. Đến tháng 7/2023 có khoảng 2.700 taxi điện đang hoạt động trên toàn quốc.
Đây là cú hích thúc đẩy các doanh nghiệp taxi trên cả nước tích cực tham gia triển khai lộ trình chuyển đổi sang phương tiện điện.
TheoPhó Viện trưởng phụ trách Viện Chiến lược và Phát triển GTVT, Việt Nam đã có các chính sách ưu đãi, hỗ trợ sản xuất, lắp ráp ô tô điện, một số chính sách hỗ trợ tương đương hoặc thậm chí cao hơn một số nước trong khu vực. Các chính sách để khuyến khích sử dụng ô tô điện của Việt Nam đang tập trung vào dòng xe điện chạy pin thông qua các ưu đãi về thuế dành cho cả doanh nghiệp sản xuất xe điện (thuế nhập khẩu, thuế thu nhập doanh nghiệp ...) cũng như trong việc hỗ trợ cho người sử dụng xe điện được sử dụng xe điện với chi phí thấp hơn (thuế tiêu thụ đặc biệt, lệ phí trước bạ).
Phân tích cơ hội và khó khăn, thách thức để phát triển hệ sinh thái xe điện ở Việt Nam, ông Chung đề xuất 4 nhóm chính sách hỗ trợ chuyển đổi sang xe ô tô điện, bao gồm: Ưu đãi khuyến khích sản xuất lắp ráp, nhập khẩu; Khuyến khích, hỗ trợ người sử dụng; Phát triển hạ tầng trạm sạc điện; Khuyến khích phát triển VTHKCC sử dụng điện.
Nhu cầu xe điện cũng đang tăng mạnh tại khu vực Đông Nam Á. Theo Công cụ theo dõi xe điện tại Đông Nam Á, doanh số bán xe điện chạy pin (BEV) quý 2 năm 2023 trong khu vực đã tăng hơn 8 lần nhờ nhu cầu mạnh mẽ tại Thái Lan, Việt Nam, Indonesia và Malaysia.