Khi tỷ phú Charlie Munger qua đời, Warren Buffett đã mất đi người cộng sự thân thiết nhất. Không những vậy, trong vài năm trở lại đây, nhà hiền triết xứ Omaha còn mất đi một số cố vấn quan trọng.

Theo tờ Wall Street Journal, không tính Munger thì trong hai năm qua, ba thành viên HĐQT lâu năm của Berkshire đã qua đời. Cả ba người đều trên 90 tuổi và quen biết Buffett từ hàng chục năm trước. Cơ cấu và nhiệm kỳ của các thành viên HĐQT khiến một số cổ đông không hài lòng và mong muốn tập đoàn thay đổi.

Charlie Munger, Phó Chủ tịch Berkshire, vừa qua đời ở tuổi 99. Walter Scott, thành viên HĐQT Berkshire từ năm 1988, qua đời vào tháng 9/2021 ở tuổi 90. Thomas S. Murphy rời HĐQT vào tháng 2/2022 và mất ba tháng sau - hưởng thọ 96 tuổi. Người thứ ba, David “Sandy” Gottesman, qua đời vào tháng 9/2022, thọ 96 tuổi.

Mỗi người đều từng phục vụ trong HĐQT của Berkshire khi Buffett biến công ty dệt may bết bát thành một trong những tập đoàn giá trị nhất và được nể trọng nhất nước Mỹ.

Trong vài năm gần đây, Buffett đã giảm bớt cổ phần trong Berkshire, do đó các nhà đầu tư tổ chức ngày càng nắm nhiều cổ phiếu của tập đoàn. Và những cổ đông đó sẵn sàng thách thức Berkshire trên nhiều vấn đề xã hội và quản trị.

Năm ngoái, một cơ quan chính phủ là Hệ thống Hưu trí của Công chức California đã ủng hộ đề xuất của một nhóm cổ đông. Nhóm này muốn ngăn cản Buffett hoặc bất kỳ ai khác giữ cả hai chức vụ Chủ tịch và CEO của Berkshire.

Một trong những vấn đề đối với cổ đông của Berkshire là cơ cấu HĐQT của tập đoàn. Trước khi Munger qua đời, độ tuổi trung bình của các thành viên HĐQT là 70 tuổi, với nhiệm kỳ trung vị là 16 năm, theo công ty cố vấn ISS. Khoảng 73% thành viên là nam.

Các con số trên còn cao hơn nữa trước khi hai ông Scott và Gottesman qua đời cũng như trước khi ông Murphy nghỉ hưu. Tuy nhiên, đây vẫn là điều khiến một số cổ đông bất bình.

Bà Cathy Seifert, nhà phân tích tại CFRA, bình luận: “Các cổ đông nên gây áp lực để Berkshire giảm độ tuổi trung bình của các thành viên HĐQT và tăng cường tính đa dạng về giới tính và sắc tộc”.

Độ tuổi trung vị của các thành viên HĐQT Berkshire sau khi Munger qua đời là 67. Berkshire nằm trong nhóm những doanh nghiệp có ban lãnh đạo già nhất trong chỉ số S&P 500.

Vẫn còn khoảng 42 doanh nghiệp S&P 500 khác có độ tuổi trung vị của thành viên HĐQT lớn hơn Berkshire. Công ty "già nhất" là Teledyne Technologies, với độ tuổi trung vị 77. Theo sau là gã khổng lồ cơ sở dữ liệu Oracle và công ty đường ống dẫn khí đốt Kinder Morgan, tuổi trung vị của cả hai là 76, theo dữ liệu từ Equilar.

Buffett là một trong ba thành viên HĐQT "từ 90 tuổi trở lên" duy nhất trong số các công ty thuộc S&P 500, theo Equilar. Hai người khác là Milton Cooper của công ty ủy thác đầu tư bất động sản Kimco Realty và Frank Bennack Jr. của tập đoàn thời trang Ralph Lauren.

Trong những năm gần đây, Berkshire đã bổ nhiệm Ken Chenault (CEO đã về hưu của American Express và là một trong các doanh nhân da màu nổi tiếng nhất nước Mỹ), cùng với hai nhà quản lý đầu tư Christopher Davis và Wally Weitz vào HĐQT. Susan Buffett, con gái của Warren Buffett và Tom Murphy Jr., con trai của Murphy, cũng đã gia nhập HĐQT.

Ông Lawrence Cunningham, Giáo sư danh dự tại Đại học George Washington, bình luận: “Từ lâu, HĐQT của Berkshire đã theo phong cách ‘gia đình và bạn hữu’”.

Nhiều người kêu gọi Berkshire thực hiện những thay đổi lớn về phong cách quản trị, đặc biệt là sau khi Buffett qua đời. Song, ông Cunningham tin rằng Berkshire sẽ tiếp tục phớt lờ.

Warren Buffett đã giảm tỷ lệ sở hữu trong Berkshire thông qua việc quyên tặng cho các tổ chức từ thiện. Nhưng trước đó, ông đã chuyển đổi cổ phiếu hạng A sang hạng B.

Động thái của Buffett giúp củng cố quyền bỏ phiếu của những người nắm giữ lượng cổ phiếu hạng A còn lại. Phần lớn chúng thuộc sở hữu của những cổ đông trung thành nhất của Berkshire. Những cổ phiếu hạng B sau này có thể sẽ nằm trong tay của những nhà đầu tư mới.

Nhiều khả năng những cổ đông lâu năm của Berkshire sẽ chống lại lời kêu gọi của các nhà đầu tư mới, từ chối cải cách HĐQT, trả cổ tức hay bán bớt công ty con.

Sự ra đi của Munger khó có thể làm thay đổi kế hoạch của Berkshire về những người sẽ kế nhiệm vai trò CEO, chủ tịch và nhà đầu tư hàng đầu của Warren Buffett.

Ông Greg Abel, Phó Chủ tịch vận hành mọi hoạt động phi bảo hiểm của Berkshire, đã được chọn là CEO tiếp theo của tập đoàn. Howard Buffett, con trai của Warren Buffett và là thành viên của HĐQT Berkshire, được cho là sẽ kế nhiệm chức chủ tịch của cha. Cách đây hơn một thập kỷ, Berkshire đã thuê Todd Combs và Ted Weschler để giám sát toàn bộ danh mục đầu tư của tập đoàn.

Bà Seifert của CFRA nhận xét: “Tôi không cho là việc Munger qua đời sẽ có tác động lớn đến giá cổ phiếu hay cấu trúc của Berkshire. Tác động khi Munger ra đi sẽ mang tính cá nhân hơn vì Buffett vừa mất đi cố vấn chính và một thành viên HĐQT khôn ngoan, điều đó có thể gây ảnh hưởng không tốt đến ông”.