Phía dệt may tập trung vào đàm phán với khách hàng, tìm kiếm thị trường xuất khẩu cũng như nguồn cung nguyên phụ liệu mới, tối ưu hóa quản trị sản xuất, đẩy nhanh tốc độ sản xuất các đơn hàng đã ký trong quý II/2025. Còn VNSteel phấn đấu mở rộng thị trường xuất khẩu, tận dụng các ưu đãi thuế từ các hiệp định thương mại tự do với EU để đẩy mạnh xuất khẩu thép sang châu Âu.

Ứng phó linh hoạt, mở rộng thị trường

Vinatex đang bước vào giai đoạn chạy nước rút bằng tinh thần bình tĩnh, đồng lòng, chia sẻ và quyết tâm cao độ của cả hệ thống. Đây là thời điểm để mỗi đơn vị, doanh nghiệp, mỗi cán bộ nhân viên, người lao động cùng nhau phát huy tinh thần đoàn kết vượt qua thử thách.

Chủ tịch Hội đồng quản trị Vinatex, ông Lê Tiến Trường, cho biết, trước diễn biến của chính sách thuế mới, các doanh nghiệp thuộc Tập đoàn đã nhanh chóng cập nhật tình hình sản xuất kinh doanh và phản hồi từ các khách hàng quốc tế. Trước đó, khi Mỹ công bố mức thuế đối ứng mới và kế hoạch áp thuế vào ngày 3/4 (theo giờ Việt Nam), nhiều khách hàng đã tạm dừng đơn hàng khiến thị trường và tình hình sản xuất chững lại. Tuy nhiên, ngay khi thông tin tạm dừng áp dụng thuế được công bố ngày 10/4, các khách hàng đã thúc đẩy tiến độ sản xuất và giao hàng, yêu cầu hoàn tất đơn hàng trong vòng 90 ngày (trước ngày 5/7/2025).

“Đây là giai đoạn đặc biệt, yêu cầu toàn hệ thống phải triển khai sản xuất kinh doanh với tinh thần khẩn trương nhưng vẫn giữ được bình tĩnh. Cùng với chiến dịch sản xuất ‘thần tốc’, doanh nghiệp phải tập trung tìm hiểu chuỗi cung ứng nguyên phụ liệu, ưu tiên sử dụng nguồn vải của các doanh nghiệp trong hệ thống nếu đạt yêu cầu về chất lượng, phân loại từng mặt hàng, thị trường nguy cơ bị ảnh hưởng bởi các chính sách thuế mới để có cơ sở đàm phán với khách hàng và tìm kiếm hướng đi phù hợp thời gian tới”, ông Lê Tiến Trường cho biết.

Mặt khác, doanh nghiệp cũng đặt ra yêu cầu cao về minh bạch quy tắc xuất xứ, cũng như tuân thủ các quy định về chống gian lận thương mại; đa dạng hóa sản phẩm, chuỗi cung ứng, mở rộng thị trường để tránh phụ thuộc vào một số thị trường đã có.

Theo ông Lê Tiến Trường, thị trường biến động, thuế suất cao không phải là điều mới xảy ra với dệt may Việt Nam. Điều quan trọng nhất lúc này không phải là hoang mang, lo lắng, mà là tinh thần kiên định, dũng cảm, gắn bó, sẵn sàng làm việc với hiệu suất cao nhất. Các cổ đông, trong đó có SCIC (sở hữu trên 90% vốn tại Vinatex) đã thể hiện tinh thần chung sức với doanh nghiệp trong giai đoạn khó khăn, đồng hành chia sẻ, hỗ trợ về nguồn lực và giải pháp.

Tổng doanh thu quý I của Vinatex đạt 4.417 tỷ đồng, tăng 6,1% so với cùng kỳ; lợi nhuận hợp nhất đạt 271 tỷ đồng, tăng 165,5% so với cùng kỳ năm 2024. Để có kết quả này, trong 3 tháng đầu năm, nhiều doanh nghiệp ngành sợi đã cắt lỗ và có lợi nhuận. Cùng với đó, tất cả các đơn vị ngành may đều có kết quả sản xuất kinh doanh tốt. Với ngành may, nhiều doanh nghiệp đã nhận đủ đơn hàng đến hết quý II/2025 và đang thương thảo cho quý III/2025. Tuy nhiên, trong quý I/2025, các đơn hàng có xu hướng đẩy nhanh tiến độ giao hàng để hạn chế tác động nếu có của chính sách thuế quan của Hoa Kỳ, còn đơn hàng quý II/2025 có xu hướng chững lại vì nghe ngóng các chính sách thuế của chính quyền Tổng thống Mỹ.

Giữ vững thị phần nội địa, tăng lợi nhuận trước thuế thêm 100 tỷ đồng

Với VNsteel, cú lội ngược dòng năm 2024 để thoát lỗ, đạt lợi nhuận trước thuế 357 tỷ đồng, vượt xa 198% kế hoạch năm, không hẳn đến từ may mắn thị trường. Đó là tổng hoà của nhiều giải pháp, nỗ lực tự thân mạnh mẽ khi năng lực sản xuất ngành thép trong nước dư thừa, còn mức độ xuất khẩu từ thị trường láng giềng tăng ồ ạt.

Bởi vậy, trong tình thế ngặt nghèo trên các thị trường, đặc biệt khi bảo hộ cạnh tranh trên thế giới trở thành xu hướng rộng khắp, việc Đại hội đồng cổ đông (ĐHĐCĐ) VNSteel thống nhất điều chỉnh tăng kế hoạch lợi nhuận trước thuế năm 2025 thêm 100 tỷ đồng.

Tổng Giám đốc Nghiêm Xuân Đa cho biết: “Chỉ tiêu lợi nhuận hợp nhất trước thuế năm nay của chúng tôi tăng từ 180 tỷ đồng lên 280 tỷ đồng. Trong bối cảnh khó khăn hiện nay, việc đặt ra mục tiêu như vậy thể hiện quyết tâm rất lớn của Vnsteel, đòi hỏi sự hợp lực của các cổ đông”.

Theo đó, VNSteel sẽ triển khai một số giải pháp trọng tâm như: Rà soát lại các đơn vị, cả công ty con và công ty liên kết, tập trung nguồn lực vào các đơn vị có hiệu quả nhằm tăng lợi nhuận cho toàn hệ thống; tiếp tục xử lý các khoản lỗ lũy kế còn tồn đọng, trong đó có việc đưa vào vận hành các dự án nhà máy mới, giúp tăng thêm nguồn thu; tiết giảm chi phí, đồng thời cải thiện biên lợi nhuận gộp.

Mặc dù thị trường hiện rất khó khăn, VNSteel xác định phải chấp nhận theo cơ chế giá thị trường, nhưng cũng chủ động tìm mọi giải pháp nâng cao sản lượng tiêu thụ. Nhờ đó, kỳ vọng lợi nhuận năm nay sẽ được cải thiện. “Thị trường khó khăn thì ai cũng thấy rõ. Trong bối cảnh đó, doanh nghiệp vẫn phải kiên trì chiến đấu”, lãnh đạo VNSteel cho biết.

Năm 2024, Việt Nam xuất khẩu khoảng 12 triệu tấn thép. Trong đó, thị trường ASEAN chiếm 26%, thị trường EU chiếm 22% và thị trường Mỹ chiếm 13%. Riêng thị trường Mỹ, sản lượng xuất khẩu thép của Việt Nam năm 2024 đạt khoảng 1.7 triệu tấn, trong đó sản phẩm tôn chiếm hơn 700.000 tấn, tương đương khoảng 45%.

Với những động thái điều chỉnh thuế vừa qua, theo VNSteel, xuất khẩu thép vào Mỹ chắc chắn sẽ chịu tác động. Tuy nhiên, có hai xu hướng lớn cần lưu ý: Một là, dòng hàng xuất khẩu sẽ dịch chuyển sang các thị trường khác, trong đó ASEAN được xem là thị trường trọng điểm. Năm 2024, Việt Nam đã xuất sang ASEAN 3,3 triệu tấn và vẫn còn dư địa để tiếp tục gia tăng sản lượng; hai là, các doanh nghiệp sẽ mở rộng xuất khẩu sang các khu vực mới như Trung Đông và châu Phi. “Áp lực dư cung lên thị trường nội địa có thể có, nhưng sẽ không quá lớn như lo ngại ban đầu”, đại diện VNSteel cho biết.

Khi các thị trường mới chưa hấp thụ hết sản lượng, áp lực cạnh tranh trong nước sẽ gia tăng. VNSteel xác định chiến lược là tiếp tục giữ vững thị phần nội địa, chấp nhận cạnh tranh; đồng thời chủ động các giải pháp về quản trị chi phí, gia tăng sản lượng nhằm tối ưu hóa chi phí sản xuất trên mỗi đơn vị sản phẩm. “Chúng tôi tiếp tục mở rộng thị trường xuất khẩu, tận dụng các ưu đãi thuế từ các hiệp định thương mại tự do với EU để đẩy mạnh xuất khẩu thép sang châu Âu - một thị trường rất tiềm năng”, Tổng Giám đốc Nghiêm Xuân Đa cho biết.

Thực tế, SCIC với vai trò cổ đông lớn của VNSteel, đã có nhiều sự đồng hành với doanh nghiệp, đặc biệt về nhân sự cấp cao giàu kinh nghiệm quản trị các doanh nghiệp lớn và quản trị tài chính. Khi cả nền kinh tế, đất nước triển khai việc tinh gọn bộ máy, nhằm mục tiêu hướng tới hiệu quả hoạt động, các doanh nghiệp không nằm ngoài xu thế này.

Tại VNSteel, Hội đồng Quản trị đã xây dựng lộ trình rà soát, sắp xếp lại bộ máy tổ chức. Định hướng là sẽ tập trung vào các đơn vị lớn, các công ty đại chúng, để thực hiện hợp nhất, thu gọn, tinh giản đầu mối tổ chức, phù hợp với yêu cầu phát triển mới. Việc điều chỉnh nhân sự ở những đơn vị bộ máy cồng kềnh là yêu cầu bắt buộc.

Ví như tại CTCP Gang thép Thái Nguyên (TISCO), hiện có khoảng 3.000 lao động. VNSteel đã chủ động triển khai tinh gọn bộ máy từ nhiều năm nay, trước cả khi có yêu cầu chung từ cơ quan quản lý nhà nước. Đến nay, TISCO đã giảm gần 2000 lao động so với 5 năm trước. Sắp tới, TISCO tiếp tục rà soát, cơ cấu lại thêm lần nữa để tinh giản hơn nữa bộ máy, tinh gọn nhân sự, nhằm đạt hai mục tiêu là tăng hiệu quả hoạt động và tiết giảm chi phí sản xuất.

Hay tại Công ty TNHH Khoáng sản và Luyện kim Việt Trung, một trong 12 dự án thua lỗ của ngành Công Thương, VNSteel đã trích lập toàn bộ dự phòng để giải quyết khoản lỗ kéo dài suốt 3 năm, gây ảnh hưởng lớn tới kết quả kinh doanh hợp nhất của Tổng công ty. “Mục tiêu bây giờ là tập trung khôi phục lại sản xuất, ổn định tình hình. Cuối tháng 4 vừa qua, Công ty đã tái khởi động sản xuất. Kế hoạch năm nay, dự kiến sẽ giảm lỗ khoảng 100 tỷ đồng, góp phần cải thiện đáng kể kết quả tài chính của tổng công ty”, ông Nghiêm Xuân Đa cho biết.