Công ty cổ phần Tập đoàn Hoàng Anh Gia Lai (HAGL - Mã: HAG) vừa thông qua nghị quyết, ghi nhận kế hoạch đưa hai công ty con là Hưng Thắng Lợi Gia Lai và Gia Súc Lơ Pang niêm yết trên sàn chứng khoán.

Lý do cho quyết định này là vì Tập đoàn “cần mở rộng hoạt động sản xuất kinh doanh và nhằm đa dạng nguồn vốn cho các công ty con trong tương lai”. Theo kế hoạch, HAGL dự kiến đưa Công ty TNHH Hưng Thắng Lợi Gia Lai lên sàn vào năm 2026 và Công ty cổ phần Gia Súc Lơ Pang niêm yết vào năm 2027.

Nếu mọi chuyện thuận lợi, bầu Đức sẽ sở hữu ba doanh nghiệp trên sàn. Trước đó, Tập đoàn HAGL từng có một doanh nghiệp nông nghiệp khác niêm yết là HAGL Agrico (mã: HNG), nhưng từ năm 2021, bầu Đức đã chuyển nhượng công ty này cho Thaco.  

Hiện Tập đoàn HAGL có 12 công ty con và công ty liên kết hoạt động trong lĩnh vực nông nghiệp và thể thao, ở Việt Nam, Lào và Campuchia.

Trong quá khứ, cuộc sống trên sàn của Tập đoàn HAGL và HAGL Agrico đều không dễ thở. Với việc thua lỗ liên tục cùng hoạt động thiếu quy cũ, HAGL thường xuyên bị Uỷ ban Chứng khoán Nhà nước gửi văn bản cảnh cáo hoặc phạt tiền.

Tuy nhiên, sàn chứng khoán vẫn là nơi huy động vốn dễ dàng và an toàn cho những doanh nghiệp nuôi trồng, tức đầu vào trong chuỗi thực phẩm ở Việt Nam; không giống các doanh nghiệp bán lẻ.

Nhìn vào lịch sử có thể thấy, đường lên sàn của các doanh nghiệp đầu vào trong chuỗi thực phẩm Việt Nam – bao gồm cả nuôi trồng lẫn sản xuất (B2B), luôn rộng thênh thang; trong khi của các doanh nghiệp đầu ra (B2C), bán lẻ thực phẩm rất nhỏ hẹp.

Các sàn chứng khoán sắp đón chào nhiều doanh nghiệp nuôi trồng – sản xuất thực phẩm

Chiều 16/9/2025, Công ty Cổ phần Phát triển Nông nghiệp Hòa Phát (HPA), công ty con của Tập đoàn Hòa Phát (Mã: HPG) đã chính thức nộp hồ sơ chào bán cổ phiếu lần đầu ra công chúng (IPO) lên Ủy Ban Chứng khoán Nhà nước.

Theo doanh nghiệp, việc IPO cổ phiếu mang lại một cơ hội mới cho các nhà đầu tư trên thị trường chứng khoán Việt Nam, đồng thời lan tỏa những giá trị của Nông nghiệp Hòa Phát gây dựng trong thời gian qua. Hòa Phát lấn sân qua mảng nông nghiệp từ năm 2015.

Ban lãnh đạo nhấn mạnh nguyên tắc định giá không thấp hơn giá trị sổ sách trên mỗi cổ phiếu. Căn cứ báo cáo tài chính tại ngày 30/6/2025, giá trị sổ sách của HPA là 11.887 đồng/cổ phiếu.

Dự kiến HPA sẽ chào bán tối đa 30 triệu cổ phiếu cho các nhà đầu tư. Nguồn vốn huy động được sẽ ưu tiên góp vốn vào các trang trại, nhà máy thức ăn chăn nuôi và bổ sung vốn lưu động cho hoạt động kinh doanh. Vốn từ IPO cũng nhằm mở rộng quy mô sản xuất, tối ưu chuỗi cung ứng và đầu tư vào khu vực miền Trung - miền Nam.  

Theo kế hoạch, Nông nghiệp Hòa Phát sẽ niêm yết cổ phiếu lên sàn giao dịch chứng khoán TP HCM (HOSE) sớm nhất vào tháng 12/2025 với mã dự kiến là HPA.

Theo thông tin từ Vietcap, HPA có thể niêm yết trên HoSE ngay trong tháng 12/2025.

Theo Báo cáo tài chính hợp nhất quý III/2025, mảng nông nghiệp của Hòa Phát ghi nhận doanh thu thuần từ hoạt động bán hàng ra bên ngoài đạt 2.031 tỷ đồng – tăng 10,8%; lợi nhuận trước thuế đạt 387,3 tỷ đồng, tăng 24,5% so với con số kỳ năm trước. Nông nghiệp Hòa Phát đang đóng góp khoảng 8,4% tổng lợi nhuận trước thuế của toàn Tập đoàn trong quý.

Tính trong 9 tháng năm 2025, doanh thu thuần của mảng nông nghiệp đạt 6.259 tỷ đồng, tăng 28% so với cùng kỳ; lợi nhuận sau thuế tăng tới 88%, đạt 1.297 tỷ đồng. Con số này giúp Nông nghiệp Hòa Phát vượt qua hàng loạt doanh nghiệp cùng ngành như Masan MeatLife (465 tỷ đồng), BAF Việt Nam (365 tỷ đồng) hay VLC (16,9 tỷ đồng) và chỉ đứng sau DBC (1.358 tỷ đồng).

Bên cạnh đó, trong Community Day vừa diễn ra vào 29/5, Phó Tổng Giám đốc của Tập đoàn Masan, ông Michael Hung Nguyen cho biết hiện Masan đang tập trung vào câu chuyện IPO của MCH và Masan High-tech Materials và Tập đoàn đang tích cực tìm kiếm nhà đầu tư chiến lược. Vậy nên, trong tương lai gần, Masan sẽ không nghĩ đến việc IPO các công ty con khác. 

Hiện, Masan Consumer đã trình phương án, lấy ý kiến cổ đông và hoàn tất gần như toàn bộ hồ sơ, sẵn sàng cho các bước tiếp theo. Các đơn vị tư vấn độc lập đang phối hợp để hoàn thiện thủ tục theo quy định.

"Với bối cảnh thị trường chứng khoán Việt Nam đang có nhiều tín hiệu khả quan, chúng tôi tự tin về IPO của Masan Consumer", ông nói. Đồng thời, theo quan điểm của ông, vốn hóa của Masan Consumer sau khi lên HoSE có thể ở mức rất cao và đủ điều kiện gia nhập rổ VN30.

Ông cũng cho rằng kết quả kinh doanh quý IV/2025 và quý I/2026 sẽ đóng vai trò then chốt, bởi nếu ghi nhận kết quả tích cực, quá trình niêm yết sẽ thuận lợi hơn. Thời điểm chính thức MCH chuyển từ UpCom lên HoSE sẽ được công bố khi các yếu tố thị trường phù hợp.

Trong tất cả các mảng kinh doanh của Masan ở quý III/2025, thì Masan Consumer là mảng duy nhất đang gặp nhiều khó khăn. Tuy nhiên, Tổng Giám đốc Danny Le của Masan Group khẳng định rằng khó khăn này của MCH là ngắn hạn, do mảng kinh doanh này đang trong giai đoạn thay đổi mô hình kinh doanh.

MCH ghi nhận doanh thu 7.517 tỷ đồng trong quý III/2025, giảm 5,9% so với cùng kỳ, với biên lợi nhuận EBIT đạt 24,2%. Doanh thu 9 tháng đầu năm của MCH đạt 21.281 tỷ đồng - giảm 3,1%; lợi nhuận sau thuế đạt 4.660 tỷ đồng - 16,1% so với cùng kỳ.

Ban lãnh đạo Masan cho rằng, MCH bị ảnh hưởng bởi việc triển khai đồng bộ mô hình “Phân phối trực tiếp” trên toàn quốc trong kênh bán hàng truyền thống (GT), tuy nhiên kết quả đã ghi nhận sự cải thiện theo từng tháng trong quý và theo quý, tạo đà tăng trưởng cho các giai đoạn tiếp theo.

Tập đoàn Masan hiện có 5 công ty con là Masan Consummer, WinCommerce, Masan High-tech Materials, Masan MeatLife, Phúc Long. Trong đó, Masan Consummer, Masan MeatLife và Masan High-tech Materials đã có mặt trên UpCom; còn WinCommerce và Phúc Long thì chưa. Có một điều trùng hợp là, cả WinCommerce - Phúc Long đều gia nhập Masan sau này và cùng hoạt động trong mảng B2C chứ không phải B2B như đàn anh.

Vào giữa tháng 3/2025, CP Foods từng tiết lộ muốn IPO trên sàn chứng khoán Việt Nam. Tuy nhiên, vụ bê bối thực phẩm vào giữa năm 2025, đã khiến “ông lớn” chăn nuôi đến từ Thái Lan không còn đề cập đến vấn đề này nữa.  

Doanh nghiệp bán lẻ thực phẩm vẫn đang chờ thời

Quá trình IPO của Masan Consumer hay Nông nghiệp Hòa Phát nhiều khả năng sẽ nhanh hoàn tất, không giống của Highlands Coffee, Golden Gate và cả Bách Hóa Xanh. 

Vào tháng 4/2025, chuỗi cà phê lớn nhất Việt Nam và top đầu Đông Nam Á, Highlands Coffee đã thông báo về việc khởi động lại kế hoạch IPO. Tuy nhiên, chuỗi chưa có thêm bất kỳ cập nhật nào về tiến trình lên sàn cho đến thời điểm này. Đây là nỗ lực lần hai của Highlands.

Năm 2016, Jollibee đã phát đi thông tin sẽ IPO chuỗi cửa hàng Highlands Coffee trên sàn chứng khoán Việt Nam vào 2019. Trên Business Mirror, ông David Thái – CEO của Highlands cũng cho biết: kế hoạch IPO vào năm 2019 là nhằm huy động vốn để đưa Hinghlands Coffee và Phở 24 thành thương hiệu mở rộng hơn nữa, không chỉ ở Việt Nam mà còn ra châu Á và các thành phố lớn trên thế giới.

Tuy nhiên, kế hoạch này của cả hai đã không được thực hiện và vào năm 2019, khi được báo giới phỏng vấn, thì cả hai cũng đã từ chối tiết lộ lý do vì sao kế hoạch này lại bị đổ bể.

Phần mình, bắt đầu từ những năm 2020, Golden Gate – chuỗi F&B lớn nhất Việt Nam đã lần đầu đề cập đến câu chuyện IPO. Tuy nhiên, do Covid-19 và nhiều lý do khách hàng, năm nào Ban lãnh đạo của Golden Gate cũng hứa sẽ IPO vào năm sau, song cho tới bây giờ, quá trình IPO của doanh nghiệp vẫn chưa có gì rõ ràng.

Trong  tọa đàm Embracing Opportunities do Endeavor tổ chức vào tháng 1/2023, CEO Golden Gate - Đào Thế Vinh, giải thích: về câu chuyện IPO, Golden Gate thật ra đã lỡ hẹn với IPO và nhà đầu tư nhiều lần.

Tuy nhiên, vì năm 2021 là lần đầu tiên công ty thua lỗ và theo luật định phải sau 2 năm có lời liên tiếp thì doanh nghiệp mới có cơ hội lên sàn chứng khoán. Vì vậy, năm 2024 sẽ là thời điểm sớm nhất để Golden Gate IPO và đây cũng là lời hứa của chúng tôi với nhà đầu tư.

Vào tháng 3/2024, chia sẻ về vấn đề IPO trên The Leader, ông bày tỏ: “Về mặt kỹ thuật, chúng tôi đã sẵn sàng cho việc này từ lâu, nhưng về mặt thời điểm thì còn phụ thuộc vào thị trường, cũng như ý kiến của các cổ đông.

Quan điểm của các nhà sáng lập Golden Gate là hiện công ty không có nhu cầu thoái vốn, nên thời điểm doanh nghiệp niêm yết cổ phiếu trên sàn chứng khoán là không quá quan trọng.”.

Những tưởng, nếu có công ty mẹ là doanh nghiệp lớn top đầu Việt Nam thì sẽ dễ hơn, nhưng không phải. Đầu năm 2025, MWG đã công bố về kế hoạch IPO chuỗi siêu Bách Hóa Xanh và chuỗi công nghệ Thế Giới Di Động. Tuy nhiên, cả hai không thể lên sàn trong năm nay hay năm sau mà phải vào sau 2028.

Trong buổi gặp gỡ nhà đầu tư vào tháng 8/2025, ông Vũ Đăng Linh – Tổng Giám đốc MWG nêu cụ thể: lợi nhuận năm 2025 dự kiến của chuỗi Bách Hóa Xanh trên 600 tỷ đồng. Công ty vẫn quyết tâm thực hiện tham vọng IPO Bách Hoá Xanh vào năm 2028. Để thực hiện kế hoạch IPO, MWG cần hoạt động nhiều hơn để bù đắp hết các khoản lỗ. Bách Hoá Xanh vẫn đang trong kế hoạch để thực hiện việc IPO.

Mặc dù, chuỗi Bách Hóa Xanh có lợi nhuận dương được kéo dài lên 5 quý liên tiếp nhưng họ vẫn còn gần 6.918 tỷ đồng lỗ lũy kế tính đến cuối tháng 6/2025. 

Theo Báo cáo tài chính của MWG, tổng kết 9 tháng đầu năm 2025, chuỗi Bách Hóa Xanh đạt 34.4000 tỷ đồng doanh thu, tăng gần 14% so với cùng kỳ. Tăng trưởng đến từ cả các nhóm ngành hàng là thực phẩm tươi sống và FMCG. Riêng tháng 9, chuỗi đạt doanh thu là 3.900 tỷ đồng. Bên cạnh đó, hiệu quả kinh doanh của Bách Hóa Xanh trong quý III/2025 tiếp tục cải thiện so với quý II/2025. 

Chuỗi đã mở thêm 520 cửa hàng sau 9 tháng - với hơn 50% tại khu vực miền Trung, nâng tổng số cửa hàng lên 2.290. Các cửa hàng mới ghi nhận tổng lợi nhuận dương ở cấp độ cửa hàng (sau khi trừ toàn bộ chi phí vận hành trực tiếp và chi phí kho vận). Trong quý IV/2025, chuỗi sẽ mở rộng chọn lọc tại các tỉnh thành mới và các vùng đã có sự hiện diện của cửa hàng Bách Hóa Xanh.

Để không bị quá thụt lùi so với đối thủ WinMart đã có gần 4.5000 cửa hàng, Ban lãnh đạo MWG đặt ra mục tiêu sẽ mới 1.000 cửa hàng Bách Hóa Xanh mỗi năm từ năm 2026.

Còn theo Dragon Capital, với danh mục IPO trong giai đoạn 2026-2028 của các doanh nghiệp Việt Nam dự kiến sẽ trị giá hơn 40 tỷ USD, những bước tiến này dự kiến sẽ đưa Việt Nam từ thị trường cận biên có tốc độ tăng trưởng cao trở thành điểm đến đầu tư trọng yếu trong nhóm thị trường mới nổi toàn cầu.