Hành trình khởi nghiệp gian truân của ông chủ chuỗi thuốc lớn bậc nhất Việt Nam
Trở về quê hương…
Năm 1998, trên 1 chuyến bay từ Mỹ về Việt Nam, có 1 cậu thiếu niên khoảng chừng 15 tuổi, khuôn mặt mang đầy vẻ tự ti, mặc cảm. Cậu là 1 đứa trẻ mồ côi, 1 vụ tai nạn cách đây 3 năm trước đã lấy đi của cậu tất cả tình yêu thương của cha và mẹ.
Sau những năm tháng phải sống dựa vào hệ thống phúc lợi của Chính phủ, trôi dạt từ gia đình này sang gia đình khác, gặp gỡ không ít người và vấp phải không ít những rắc rối.
Giờ đây, cậu đang trên chuyến bay trở về Việt Nam theo tiếng gọi của bà Ngoại. Cậu thiếu niên này chính là Chris Blank, hay còn có tên Việt Nam là Hoàng Trí. Bà Ngoại Chris Blank là 1 người phụ nữ gốc Việt lấy chồng người Pháp, bà sinh ra mẹ của Chris Blank trên đất Mỹ, và khi lớn lên mẹ anh cũng cưới cha anh, một công dân Mỹ.
Mặc dù là 1 công dân Mỹ, nhưng những ngày sống tại trung tâm nuôi dưỡng trẻ mồ côi, những mặc cảm trong Chris Blank cứ lớn lên mỗi ngày, với tư duy kiểu "Tôi là kẻ khốn cùng, tôi thật khốn khổ". Anh cứ chìm dần trong những suy nghĩ tiêu cực đó.
Chris Blank, từng thừa nhận, thật khó để nói về những năm tháng đó, đặc biệt anh không biết cuộc sống mình sẽ ra sao nếu bà ngoại của anh không tìm cách liên lạc và đề nghị anh về Việt Nam.
Không còn gì để mất, cậu thanh niên tuyệt vọng lúc bấy giờ đã nhảy lên máy bay và đến Việt Nam. "Ngay lập tức tôi cảm nhận rõ rệt sự khác biệt văn hoá giữa Việt Nam và Mỹ. Nó giống như ngày và đêm vậy", anh nhớ lại.
Chris Blank kể: “Sang Việt Nam, tôi cũng nghèo như hầu hết mọi người xung quanh và dường như không ai bận tâm về điều đó. Và bởi vì có rất nhiều người nghèo, nên không ai cảm thấy mình nghèo cả. Điều đó khiến tôi tự tin hơn”.
Cảm giác tự tin đã nhanh chóng làm thay đổi tư duy và nhận thức của Chris và đã trở thành động lực đằng sau câu chuyện thành công của một vị CEO chuỗi bán lẻ dược phẩm lớn nhất Việt Nam.
Tại thời điểm Chris về nước, Việt Nam đang chuyển mình 1 cách nhanh chóng, mỗi ngày có thêm một luật định, một chính sách mới được ra đời. Nhiều người nước ngoài đổ xô vào kinh doanh và các cửa hàng tiện lợi bắt đầu xuất hiện như một sự lựa chọn thay thế cho hàng trăm ngàn cửa hàng tạp hoá nằm rải rác dọc các con phố.
Năm 2006, Chris bắt đầu sự nghiệp của mình với công việc là một nhà giao dịch độc lập tại VinaCapital. Tại đây, anh gặp được nhà phân tích tài chính Fiachra MacCana, một người mà sau này trở thành người cố vấn và có ảnh hưởng mạnh mẽ nhất đối với Chris trong kinh doanh.
Trong thời gian làm việc tại VinaCapital, cả hai có một mối quan hệ bền chặt dựa trên niềm tin và sự tôn trọng. Đến năm 2008, cả 2 tiếp tục mối quan hệ đồng nghiệp tại CTCP Chứng khoán TP.HCM (HSC), một công ty được xếp thứ 30 trong tổng số 100 công ty chứng khoán tốt nhất thời điểm đó.
Và chỉ sau gần 2 năm, HSC vươn lên vị trí số 1. Được hoà mình và là 1 nhân tố để tạo nên sự thành công ấy, đã giúp Chris có cảm giác tự tin và mơ ước xây dựng được công ty của riêng mình.
Khởi nghiệp từ thuốc sau khi bị ngộc độc thuốc giả
Nói về cơ duyên chuyển từ tài chính sang bán thuốc, Chris Blank kể: “Một ngày ở tuổi 27 tôi gặp sự cố ngộ độc thuốc giả, và đây cũng chính là cột mốc làm thay đổi cuộc đời tôi. Thật ra, ngoài chuyên môn về tài chính tôi còn sở hữu tấm bằng Dược sĩ Cộng Đồng và khi đó tôi chợt nhận ra cơ hội trong ý tưởng gắn kết kiến thức, kinh nghiệm dược phẩm và tài chính đầu tư. Vậy là những bước phác thảo đầu tiên để chuyên nghiệp hóa dịch vụ cung cấp dược phẩm, chăm sóc sức khỏe cộng đồng xuất hiện, Pharmacity cũng hình thành từ đó”.
Năm 2011, hiệu thuốc đầu tiên mang thương hiệu Pharmacity ra đời. Khi chọn thuốc là con đường để khởi nghiệp, ít ai tin rằng tưởng chuỗi nhà thuốc bán lẻ của Chris Blank sẽ thành công. “Cũng như bất kỳ ai dấn thân vào con đường khởi nghiệp sáng tạo, tôi cũng đã có những ngày đầu thật gian nan. Ở thời điểm đó, rất ít người tin vào ý tưởng chuỗi nhà thuốc bán lẻ của tôi”, anh nói.
Thời điểm đầu, chi phí mặt bằng, dược phẩm, đào tạo, lương bổng... đè nặng lên vai, khiến Chris đã bán hết tài sản tích lũy suốt nhiều năm trong ngành tài chính để đầu tư cho Pharmacity. Nhiều lúc mệt mỏi anh luôn tự nhủ mình phải kiên định bước qua những chông chênh ấy.
“Tôi luôn tin rằng sẽ có một ngày mọi nỗ lực của chúng tôi được công nhận, khách hàng trân quý sản phẩm có tầm, dịch vụ có tâm của Pharmacity”, Chris chia sẻ.
Nói là thế, nhưng thực ra với tư duy nhạy bén của mình, Chris đã nhanh chóng nhận ra rằng làn sóng các cửa hàng tiện lợi quy mô nhỏ đang bắt đầu mọc lên và sẽ làm thay đổi hành vi của người tiêu dùng trong tương lai.
Anh từng cho biết: "Ngay đối diện với nơi tôi làm việc, tôi thấy có một cửa hàng điện thoại di động kiểu mới. Mặc dù mọi người nói rằng nó sẽ chẳng đi tới đâu, nhưng hiện nó đã mở rộng mạng lưới với 300 chi nhánh.
Mặc dù có khoảng 57.000 điểm bán thuốc tại Việt Nam khi ấy, tôi vẫn nghĩ rằng cần phải có mô hình kinh doanh hiện đại trong một nhà thuốc kiểu phương Tây. Tôi quyết định khởi nghiệp và bắt đầu với một cửa hàng. Ban đầu cũng làm thử chỉ để cho vui thôi, xem điều gì sẽ xảy ra”.
Cửa hàng đầu tiên đã hoạt động và không mất nhiều thời gian để Chris nhận ra với nền tảng tài chính của mình, anh có thể mở rộng mô hình kinh doanh này.
Do đó, anh bắt đầu nhân rộng qui mô kinh doanh, sử dụng các hệ thống quản lí chuỗi nhà thuốc và học hỏi kinh nghiệm từ những người khác để hiểu thêm về ngành. Chris đi khắp nơi trên thế giới, ghé thăm hàng chục chuỗi nhà thuốc khác nhau và gặp gỡ các Giám đốc điều hành hàng đầu, bao gồm Jack Gance nhà sáng lập Chemist Warehouse tại Australia và Edmundo Yañez Orlate - người đứng đầu Mifarma ở Peru.
"Họ không có đối thủ cạnh tranh tại Việt Nam, do vậy họ rất sẵn lòng chia sẻ kiến thức của họ đối với tôi, đặc biệt khi họ thấy tôi háo hức học hỏi như thế nào", anh nói.
"Một điều quan trọng tôi nhanh chóng nhận ra đó là xu hướng toàn cầu về việc các chuỗi nhà thuốc cung cấp nhiều thứ hơn ngoài thuốc. Vì vậy tôi bắt đầu bổ sung các sản phẩm khác vào phạm vi kinh doanh của mình", Giám đốc điều hành Pharmacity kể.
Tính tới thời điểm hiện tại, Pharmacity đang có 652 nhà thuốc tại 14 tỉnh thành... và hệ thống này đang nhắm đến mục tiêu sẽ mở rộng ra 1.000 cửa hàng trong năm 2021 và 50.000 cửa hàng đến năm 2025.
Công ty cũng cho biết sẽ công bố kế hoạch cho một hệ sinh thái chăm sóc sức khỏe đầy đủ bằng cách giới thiệu các dịch vụ y tế cơ bản và các chương trình chăm sóc sức khoẻ, bao gồm các dịch vụ tư vấn y tế, tiêm chủng, xét nghiệm và chẩn đoán cũng như các chương trình tư vấn dinh dưỡng. Pharmacity cũng sẽ hợp tác với các công ty bảo hiểm để cung cấp các sản phẩm bảo hiểm phù hợp cho khách hàng của mình.
Để tất cả các dịch vụ này được trở nên thuận tiện và dễ dàng tiếp cận hơn cho khách hàng của mình, Pharmacity sẽ ra mắt một "siêu ứng dụng" nhằm cung cấp nhiều dịch vụ khác nhau bao gồm Dược sĩ và Bác sĩ trực tuyến, lưu trữ hồ sơ sức khỏe, đặt xe cấp cứu và ứng dụng truy xuất.
Pharmacity được đầu tư vốn khá lớn. Là chuỗi nhà thuốc hiện đại đầu tiên phát hành 150 tỷ đồng trái phiếu doanh nghiệp (khoảng 6,5 triệu USD) vào cuối năm 2019, đầu năm 2020, công ty cũng đã huy động được 370 tỷ đồng (khoảng 31,8 triệu USD) - khoản đầu tiên của vòng series C.
Pharmacity kỳ vọng sau 5 năm sẽ đạt doanh thu hơn 1,5 tỷ USD và tạo ra lực lượng lao động với hơn 20.000 nhân viên, tăng gần 6 lần so với số 3.500 nhân viên hiện tại.
Nói về Chris Blank, từ 1 đứa trẻ mồ côi, hiện tại anh đang có 1 cuộc sống khá hạnh phúc bên vợ và 2 con trong một căn biệt thự sân vườn tại khu nhà giàu Thảo Điền.
Mới đây, ông chủ Pharmacity cũng mới tậu về cho mình chiếc Lamborghini Aventador SVJ bản màu xanh lá hàng độc tại Việt Nam. Tuy không rõ mức giá, nhưng một chiếc khác trước đó được đưa về Việt Nam với giá đồn đoán ở mức 60 tỷ đồng.
Chris Blank là người không chia sẻ nhiều trên trang cá nhân trên mạng xã hội. Tuy nhiên, trong phần sở thích của mình, anh ghi có hai sở thích là trượt tuyết và đua xe. Trang cá nhân của vị CEO này có một số ảnh anh chụp cùng những chiếc Porsche.