Qua quá trình tìm hiểu và nghiên cứu về khởi nghiệp phụ nữ cùng với sự nhìn nhận toàn cảnh bức tranh kinh tế trên địa bàn Hà Nội, có thể thấy nữ giới còn rất nhiều rào cản trong khởi nghiệp. 

 Sự phát triển của doanh nghiệp do nữ làm chủ đã phản ánh rõ nét những thay đổi căn bản về chính sách phát triển kinh tế - xã hội của Thủ đô, trong đó có việc triển khai hiệu quả Quyết định số 939/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về phê duyệt Đề án "Hỗ trợ phụ nữ khởi nghiệp". Hội Liên hiệp Phụ nữ Hà Nội cho biết, giai đoạn I (2017-2022), toàn thành phố hỗ trợ 2.350 phụ nữ khởi sự kinh doanh, khởi nghiệp, đạt 391% chỉ tiêu Hội Liên hiệp phụ nữ Việt Nam giao Hội Liên hiệp Phụ nữ Hà Nội. Trong đó 460 phụ nữ phát triển hộ kinh doanh thành doanh nghiệp và tư vấn kết nối với Sở Kế hoạch và Đầu tư hỗ trợ 534 phụ nữ thành lập doanh nghiệp mới, đưa tổng số doanh nghiệp nữ tại thành phố Hà Nội đạt trên 50% trong tổng số doanh nghiệp của thành phố.

          Đề án “Hỗ trợ phụ nữ khởi nghiệp giai đoạn 2017-2025” của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt theo Quyết định số 939/QĐ-TTg được coi là nền tảng để các doanh nghiệp, phụ nữ có nhu cầu khởi nghiệp bắt nhịp và phát triển. Nhiều hội nhóm, tổ chức, diễn đàn được lập ra để tuyên truyền về hoạt động khởi nghiệp của phụ nữ. Hỗ trợ thực hiện hóa các ý tưởng sáng tạo, phát triển mạng lưới, nâng cao năng lực cạnh tranh cho các doanh nghiệp nữ mới thành lập... Nhiều tấm gương khởi nghiệp nữ giới thành công truyền cảm hứng mạnh mẽ đến phụ nữ có ý định khởi nghiệp, là động lực thúc đẩy hoạt động khởi nghiệp.

        Tinh thần khởi nghiệp lan tỏa mạnh mẽ trong phụ nữ cả nước, khẳng định sự đam mê, khát khao đổi mới sáng tạo của phụ nữ Việt Nam. Song, phụ nữ tham gia vào hoạt động kinh doanh còn nhiều khó khăn. Đặc biệt là nữ giới khởi nghiệp, khi mà phụ nữ có quá nhiều mối quan tâm bên cạnh việc lập nghiệp, nhất là đối với phụ nữ đã có gia đình hay con nhỏ. Để khẳng định vai trò, khả năng, sức sáng tạo của mình trên mọi lĩnh vực của đời sống xã hội, thích ứng và hội nhập trong xu thế phát triển chung của nhân loại, đòi hỏi phụ nữ phải nỗ lực nhiều mặt: có tri thức, có văn hóa, có kỹ năng sống tự lập, biết đối mặt với áp lực và vượt lên mọi khó khăn thử thách…

       Đề xuất giải pháp nhằm thúc đấy quá trình khởi nghiệp của phụ nữ trên địa bàn Hà Nội

Chính phủ và các cơ quan trực thuộc chính phủ.

Đề xuất một số trọng tâm cần được quan tâm để hỗ trợ phụ nữ và các doanh nghiệp bắt đầu khởi nghiệp thành công như: yếu tố đầu tư, cơ sở hạ tầng, công nghệ, nâng cao nhận thức truyền thông, hỗ trợ vốn, kết nối ươm tạo các ý tưởng…triển khai sâu rộng trên địa bàn thành phố Hà Nội. Chính phủ và Hội Liên hiệp phụ nữ Việt Nam cần có những chính sách hỗ trợ vốn tài chính và vốn phi tài chính để tạo cơ hội cho phụ nữ khởi nghiệp và phát triển bền vững. Vốn phi tài chính ở đây chính là năng lực nội tại, năng lực cạnh tranh để doanh nghiệp nữ phát triển, quản trị hiệu quả để phá vỡ rào cản mà không phải trông chờ hỗ trợ từ bên ngoài. Chính nguồn vốn này sẽ làm thay đổi văn hóa ứng xử trong gia đình để người chồng ủng hộ người vợ hơn trong việc khởi nghiệp, kinh doanh, để người phụ nữ không phải đánh đổi gia đình lấy sự nghiệp.

 Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam và hiệp hội, tổ chức doanh nhân nữ.

Các cấp Hội Liên hiệp Phụ nữ và hiệp hội, tổ chức doanh nhân nữ cần liên tục triển khai hiệu quả những đề án Hỗ trợ Phụ nữ khởi nghiệp, theo đó tổ chức các diễn đàn, cuộc thi Phụ nữ khởi nghiệp, hoạt động nâng cao năng lực, mở rộng kết nối cho phụ nữ, khuyến khích ý tưởng khởi nghiệp sáng tạo, ứng dụng khoa học công nghệ để chị em được tham gia các hoạt động, nâng cao năng lực và tìm kiếm các cơ hội kinh doanh, từ đó khẳng định vị thế của mình. Bên cạnh đó, các tổ chức doanh nhân nữ cần tổ chức các khóa học, buổi tọa đàm của các doanh nhân thành đạt để giao lưu, chia sẻ kinh nghiệm, trao đổi kiến thức và kỹ năng giữa các doanh nhân nữ và phụ nữ tham gia khởi nghiệp kinh doanh, qua đó tạo động lực, thúc đẩy phụ nữ tích cực tham gia các hoạt động sáng tạo khởi nghiệp.

Với xu thế hiện nay, để nắm bắt nhu cầu trao đổi học hỏi kinh nghiệm trong phát triển kinh doanh của chị em, các cấp hội nên tập trung hỗ trợ phụ nữ là chủ hộ sản xuất, đặc biệt khảo sát, lựa chọn các cơ sở sản xuất tiềm năng để phát triển thành doanh nghiệp. Đồng thời, vận động hội viên tham gia các lớp tập huấn về khởi sự kinh doanh, thay đổi phương thức sản xuất manh mún, kém hiệu quả lâu nay sang thành lập các tổ hợp tác, hợp tác xã, giúp họ hình thành tư duy làm ăn kinh tế theo chuỗi giá trị. Song song với đó, các cấp hội tiếp tục khuyến khích, động viên chị em phát triển kinh tế, khởi nghiệp thông qua nhiều hình thức, nguồn lực gắn với việc thực hiện Đề án 939 về "Hỗ trợ phụ nữ khởi nghiệp giai đoạn 2017-2025" của Chính phủ. 

Các tổ chức tài chính, ngân hàng.

Nhằm tạo tiền đề cho các hoạt động đầu tư khởi nghiệp, các tổ chức tài chính cần có những chính sách nhà đầu tư cho doanh nghiệp nhỏ và vừa của phụ nữ khởi nghiệp sáng tạo bao gồm quỹ đầu tư khởi nghiệp sáng tạo, tổ chức, cá nhân trong nước và nước ngoài thực hiện hoạt động kinh doanh thông qua việc góp vốn thành lập, mua cổ phần, phần vốn góp của doanh nghiệp nhỏ và vừa khởi nghiệp sáng tạo. Nâng cao chất lượng dịch vụ hỗ trợ kinh doanh; Tăng cường liên kết giữa các doanh nhân nữ, các câu lạc bộ/hiệp hội doanh nghiệp, các tổ chức tài chính để hỗ trợ doanh nghiệp. Bên cạnh đó các tổ chức tài chính, ngân hàng cần có những chính sách hỗ trợ vay vốn, bảo hiểm, tài chính cho phụ nữ để giúp họ bớt gánh nặng về tài chính trong quá trình khởi nghiệp. Khi đã có nguồn vốn để trang bị cho bản thân thì quá trình khởi nghiệp của phụ nữ sẽ trở nên dễ dàng hơn rất nhiều, tạo điểm tựa tinh thần cho họ phát triển kinh doanh.

Các cơ sở đào tạo.

Các cơ sở đào tạo uy tín cần tiếp cận được sâu rộng phụ nữ có ý định hay đang trong quá trình khởi nghiệp. Cụ thể, thường xuyên tập huấn, đào tạo kiến thức như lập kế hoạch kinh doanh, nâng cao trình độ quản trị doanh nghiệp, quản lý điều hành, marketing, tiếp cận thị trường từ các chuyên gia kinh tế, những nhà kinh doanh thành đạt, những kinh nghiệm quản trị kinh doanh tốt, giúp nâng cao năng lực cho các giám đốc, nhà quản lý nữ để họ có kiến thức sâu rộng khi tham gia kinh doanh. Tổ chức các lớp học về quản trị tài chính, hướng dẫn quản lý sử dụng vốn cho các doanh nghiệp nhỏ và siêu nhỏ do nữ giới làm chủ. Cần phải có những chính sách thiết thực, phù hợp với tình hình thực tiễn để hỗ trợ đào tạo, nâng cao năng lực cho phụ nữ khởi nghiệp; Cần có cơ chế để nhân rộng mô hình phụ nữ có ý tưởng sáng tạo; thành lập các tổ chuyên gia tư vấn kiến thức, ý tưởng thành lập kinh doanh trực tiếp cho phụ nữ. Khi phụ nữ trang bị được đầy đủ kiến thức và năng lực từ các cơ sở đào tạo thì họ sẽ vững vàng hơn trên con đường khởi nghiệp của mình. Từ đó, phụ nữ sẽ dần khẳng định được vị thế của mình trên con đường sự nghiệp, góp phần phát triển kinh tế của địa phương và xã hội.

Bản thân các doanh nhân, nhà quản trị nữ.

Để khởi nghiệp thì trước tiên mỗi cá nhân phụ nữ cần phải tự trang bị những kiến thức, kỹ năng về tư duy, lãnh đạo, nhận thức về thị trường, ... qua học tập và trải nghiệm. Việc tăng cường nhận thức và thái độ của phụ nữ về khởi nghiệp là yếu tố quan trọng và then chốt, quyết định sự thành công của chính dự án khởi nghiệp. Bên cạnh những kiến thức tại các cơ sở đào tạo, thì phụ nữ có thể tìm hiểu trên internet tham gia các khóa học bồi dưỡng, các buổi hội thảo được tổ chức miễn phí trên cả nước, nhất là trong các trung tâm kinh tế, trường Đại học thường xuyên tổ chức các khóa đào tạo về khởi nghiệp, hoặc các khóa chia sẻ kinh nghiệm của những doanh nhân nữ thành công. Tự học hỏi chính là năng lực vô cùng hữu ích trong thời đại ngày nay. Ngoài ra, phụ nữ cũng có thể tham gia các cuộc thi về lĩnh vực kinh doanh, khởi nghiệp sáng tạo, … để có thêm nhiều cơ hội giao lưu, học hỏi kiến thức và kinh nghiệm kinh doanh. Đây cũng là một cách hữu hiệu để phụ nữ được theo đuổi đam mê và khẳng định bản thân, phát triển cả kỹ năng và tư duy kinh doanh cho phụ nữ khởi nghiệp.

Thứ hai, các nữ doanh nhân cần đầu tư nghiên cứu, xác định kĩ các mục tiêu khởi nghiệp - một trong những yếu tố quyết định khởi nghiệp thành công. Một mục tiêu kinh doanh rõ ràng cho phép các nữ doanh nhân tương lai định hướng đúng phương hướng và chiến lược khởi nghiệp. Theo đó, để thực hiện giải pháp này, nữ giới cần chủ động tìm hiểu, nắm bắt các thông tin về nhu cầu sản phẩm trên thị trường, cũng như học hỏi kinh nghiệm khởi nghiệp từ các nữ doanh nhân đi trước, làm “kim chỉ nam” cho hoạt động của mình.

Thứ ba, các nữ doanh nhân cần quản lý thời gian hiệu quả, đảm bảo sắp xếp hài hòa công việc kinh doanh và công việc gia đình. Theo đó, nữ giới cần xây dựng, tổ chức thực hiện thời gian biểu hợp lý, không để các công việc chồng chéo lên nhau gây ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống cá nhân và sự nghiệp.

Thứ tư, các nữ doanh nhân cần phát huy vai trò người tiên phong trong cải thiện định kiến của xã hội. Nữ doanh nhân cần mạnh dạn bày tỏ quan điểm, kiến nghị của bản thân về vấn đề bình đẳng giới trong kinh doanh, cũng như cải thiện tư tưởng “trọng nam, khinh nữ” vẫn còn tồn tại. Hơn thế nữa, nữ doanh nhân cũng cần phát huy vai trò định hướng môi trường hỗ trợ cho bộ phận nữ giới có ý định khởi nghiệp. Điều này không những góp phần xóa bỏ định kiến, phân biệt giới trong xã hội, mà còn nâng cao vị thế và tiếng nói của phụ nữ trên thương trường.

Cuối cùng, nữ doanh nhân cần có suy nghĩ tích cực, có bản lĩnh, dám nghĩ dám làm. Bởi phụ nữ hiện nay thường hay do dự, thiếu quyết đoán trong cả kinh doanh và cuộc sống. “Dám nghĩ” là dám vạch ra cho mình những ước mơ, dự định và kế hoạch riêng cho bản thân mình; “Dám làm” là dám biến ước mơ, dự định thành hiện thực. Phụ nữ hãy không ngại khó, ngại khổ để thực hiện những ước mơ, những dự định mà bản thân mình đã đặt ra, thể hiện bản lĩnh của một nữ doanh nhân, luôn suy nghĩ đến công việc và những điều mạo hiểm nhưng giúp cuộc sống tốt hơn và sẵn sàng thực hiện những suy nghĩ đó. Những người có ý chí, tinh thần tự lập, giữ vững ý chí mà không lệ thuộc vào ai, có suy nghĩ và hành động thống nhất với nhau, ý chí dẫn đường cho họ làm việc và vượt qua khó khăn, thì những người này sớm muộn gì cũng đạt được thành công trong cuộc sống.