Diễn biến mới trong nỗ lực tái cơ cấu

Thông tin mới nhất từ Ngân hàng TMCP Xuất Nhập khẩu Việt Nam (Eximbank, HOSE: EIB), kể từ ngày 4/12/2025, bà Phạm Thị Huyền Trang chính thức giữ vị trí Chủ tịch Hội đồng quản trị (HĐQT) ngân hàng nhiệm kỳ 2025-2030, thay thế người tiền nhiệm là ông Nguyễn Cảnh Anh vừa có đơn xin từ nhiệm với lý do cá nhân. 

Sau khi gia nhập Eximbank hồi tháng 4 năm nay với tư cách thành viên HĐQT, đến cuối tháng 6 qua, bà Trang đã được HĐQT Eximbank tín nhiệm bầu làm Phó Chủ tịch thường trực HĐQT. 

Về phía ông Nguyễn Cảnh Anh, sau khi rời ghế Chủ tịch HĐQT, ông vẫn sẽ tiếp tục đồng hành cùng ngân hàng ở vai trò Thành viên HĐQT. 

Sự thay đổi nhân sự ở vị trí Chủ tịch HĐQT Eximbank được mô tả là một bước chuyển tiếp, diễn ra trong tinh thần đoàn kết, ổn định ở cấp cao nhất.  

Trước đó, hồi cuối tháng 6, HĐQT Eximbank cũng có quyết định bổ nhiệm ông Trần Tấn Lộc, giữ vị trí Quyền Tổng giám đốc ngân hàng thay cho ông Nguyễn Hoàng Hải từ ngày 1/7. Đồng thời, bổ sung thêm một phó Tổng giám đốc là ông Nguyễn Văn Hòa, người gia nhập Eximbank từ tháng 8/2023.

Hàng loạt động thái kiện toàn bộ máy lãnh đạo và điều hành trong bối cảnh Eximbank bước vào một năm 2025 với nhiều chuyển biến tích cực về sự đồng thuận ở nhóm cổ đông chiến lược.

Trong hàng thập kỷ kể từ 2024 trở về trước, Eximbank đã trải qua nhiều biến động với sự thiếu gắn kết ở thượng tầng, sự chia rẽ trong nội bộ cổ đông dẫn đến hiệu quả quản trị giảm và nhiều hệ lụy trong kết quả kinh doanh. Một khoảng thời gian dài, sự xuất hiện của Eximbank trên truyền thông thường gắn với những tin tức về biến động nhân sự, Đại hội đồng cổ đông bất thành... 

Tín hiệu lạc quan về một giai đoạn mới đã xuất hiện từ kỳ họp ĐHĐCĐ bất thường tháng 11/2024 của Eximbank, khi cổ đông ngân hàng đồng thuận thông qua nhiều tờ trình quan trọng như chuyển trụ sở ra miền Bắc để mở rộng thị trường. Cho đến kỳ ĐHĐCĐ bất thường diễn ra hồi quý I năm nay, cổ đông Eximbank tiếp tục thể hiện sự đồng thuận cao ở nhiều vấn đề như sửa điều lệ ngân hàng; bầu thành viên BKS.

Sang kỳ ĐHĐCĐ thường niên diễn ra hồi tháng 4/2025, cổ đông Eximbank tiếp tục thông qua với sự đồng thuận cao ở hàng loạt nội dung như sửa điều lệ ngân hàng về nội dung địa chỉ trụ sở chính, phương án chấm dứt chủ trương đầu tư xây dựng trụ sở chính ở TP HCM, kiện toàn HĐQT với sự tham gia của một nhân sự gắn bó lâu năm với Gelex...

Kiện toàn đội ngũ lãnh đạo là một phần trong chiến lược tái cấu trúc toàn diện toàn bộ ngân hàng, bên cạnh việc chuyển trụ sở ra miền Bắc và đặt mục tiêu kinh doanh tham vọng - những chuyển động mới thể hiện sự tập trung cho hoạt động kinh doanh sau nhiều năm chững lại vì câu chuyện thượng tầng.

Tại ĐHĐCĐ bất thường cuối tháng 11 năm ngoái, lãnh đạo Eximbank lý giải một trong những nguyên nhân chủ yếu khiến ngân hàng quyết định chuyển trụ sở chính ra miền Bắc là bởi sự phát triển ở thị trường miền Nam sau 35 năm qua đã đến giai đoạn bão hòa. Ngân hàng có nền tảng 2,4 triệu khách hàng và gần như không tăng lên trong 10 năm qua. 

Hồi cuối tháng 6 qua, Ngân hàng Nhà nước đã chấp thuận chuyển trụ sở Eximbank từ TP.HCM về Hà Nội, với địa điểm đặt trụ sở chính tại Số 27-29 Lý Thái Tổ, TP Hà Nội. 

Báo cáo tài chính quý III/2025 của Eximbank đã bắt đầu thể hiện những tín hiệu chuyển dịch động lực lợi nhuận sau khi ngân hàng đẩy mạnh 'Bắc tiến': 9 tháng đầu năm 2025, đóng góp của thị trường miền Bắc vào lợi nhuận hợp nhất đã tăng lên mức 35% trong 9 tháng đầu năm 2025 so với mức 15% của 2024 và 11% của 2023. Trong khi đó, thị trường miền Nam mang về 54% lợi nhuận trước thuế hợp nhất, giảm từ mức 79% trong năm 2024 và 74% trong 2023. 

Với nỗ lực tái cấu trúc toàn diện và mở rộng ra thị trường miền Bắc, tập trung vào những mảng dự báo sẽ phát triển rất mạnh ở khu vực này trong thời gian sắp tới từ tài chính cho tới logistics, vận tải, hạ tầng, dịch vụ khu công nghiệp…; Eximbank đặt mục tiêu lợi nhuận trước thuế hợp nhất năm nay đạt 5.188 tỷ đồng, tăng 1.000 tỷ so với mức thực hiện của 2024 và là mức cao kỷ lục trong lịch sử hoạt động.

Các chỉ tiêu chính khác trong kế hoạch kinh doanh năm 2025 của Eximbank bao gồm tổng tài sản đạt 265.500 tỷ đồng, tăng 10,7% so với thực hiện năm 2024. Huy động vốn đạt 206.000 tỷ đồng, tăng 15,5%. Dư nợ tín dụng đạt 195.500 tỷ đồng, tăng 16,2%. Tỷ lệ nợ xấu giảm về dưới 1,99%. Tiến hành chuyển đổi số toàn diện...

Những chuyển biến mạnh mẽ đang diễn ra phản ánh kỳ vọng của lãnh đạo và cổ đông ngân hàng về một hành trình mới của thương hiệu Eximbank.

Còn cách xa kế hoạch lợi nhuận năm

Trong khi đặt mục tiêu kinh doanh tham vọng, báo cáo tài chính quý III/2025 của Eximbank cho thấy sau 9 tháng, ngân hàng mới hoàn thành chưa đầy 40% kế hoạch lợi nhuận cả năm.

Tại 30/9/2025, Eximbank báo thu nhập lãi thuần 9 tháng đạt 4.289 tỷ đồng, giảm nhẹ 2,7% so với cùng kỳ năm ngoái (cùng kỳ đạt hơn 4.400 tỷ đồng) trong bối cảnh NIM co hẹp do cạnh tranh gay gắt về lãi suất với các ngân hàng thương mại trong hệ thống.

Nguồn thu ngoài lãi tuy tăng gần 5% so với cùng kỳ, đạt 1.160 tỷ đồng, chủ yếu nhờ bắt đầu có lãi từ mua bán chứng khoán kinh doanh và giảm lỗ từ hoạt động mua bán chứng khoán đầu tư; nhưng vẫn chưa đủ bù đắp mức giảm của thu nhập lãi thuần. Tổng thu nhập hoạt động của Eximbank trong 9 tháng đầu năm do đó giảm nhẹ so với cùng kỳ năm ngoái.

Trong khi đó, chi phí hoạt động tăng 18,5% svck lên 2.884 tỷ đồng khi ngân hàng tập trung tái cơ cấu toàn diện và chuyển đổi số.

Kết quả, lợi nhuận thuần từ hoạt động kinh doanh trước chi phí dự phòng rủi ro (DPRR) giảm 17% svck, đạt hơn 2.564 tỷ đồng. Nhờ co kéo chi phí dự phòng, lợi nhuận trước thuế của Eximbank thu hẹp mức giảm, đạt gần 2.050 tỷ đồng và tương đương hơn 39% kế hoạch lợi nhuận cả năm.

Như vậy, sau 9 tháng đầu năm, Eximbank là ngân hàng hiếm hoi ghi nhận lợi nhuận trước thuế đi lùi (bên cạnh MSB với lợi nhuận giảm 3%), trái ngược với bức tranh kinh doanh khởi sắc của hệ thống.

Thống kê từ 27 ngân hàng niêm yết trong hệ thống cho thấy đến hết 9 tháng đầu năm, tổng lợi nhuận trước thuế của các ngân hàng ước đạt hơn 259 nghìn tỷ đồng, tăng 19% svck. Nếu so với một số ngân hàng có quy mô vốn điều lệ gần tương đương (chẳng hạn NamABank), Eximbank cũng xếp sau về lợi nhuận.

9 tháng 2025, NamABank báo lãi trước thuế 3.811 tỷ đồng, tăng 15% svck và cao hơn mức lợi nhuận hơn 2.000 tỷ ở Eximbank. Về tỷ suất sinh lời, ROE trượt 4 quý gần nhất của NamABank ước đạt 19,3%, trong khi ROE trượt 4 quý gần nhất tại Eximbank là 11,8%.

Hiện Eximbank đang trong quá trình tái cấu trúc toàn diện toàn bộ ngân hàng, tập trung vào chuyển đổi số, do vậy chi phí hoạt động ghi nhận tăng mạnh trong 9 tháng đầu năm và có thể tiếp tục tăng trong vài quý tiếp theo. Đây được đánh giá là bước đi cần thiết mà nếu thực hiện hiệu quả sẽ giúp Eximbank tạo nền tảng cho sự phát triển mạnh mẽ trong trung và dài hạn, tăng cường sức cạnh tranh với các ngân hàng đối thủ. Tuy nhiên trong ngắn hạn, việc chi phí hoạt động tăng có thể tác động đến lợi nhuận ngân hàng cũng như việc hoàn thành kế hoạch kinh doanh mà ban lãnh đạo đặt ra.

Mục tiêu kiểm soát tỷ lệ nợ xấu dưới 2% đầy thách thức

Cũng theo báo cáo tài chính quý III/2025, tính đến hết 30/9/2025, quy mô cho vay khách hàng tại Eximbank đạt 180.897 tỷ đồng, tương đương tăng trưởng tín dụng 10,14% so với đầu năm. Cơ cấu cho vay tiếp tục tập trung vào lĩnh vực bán buôn, bán lẻ và cho vay cá nhân mua nhà.

Tuy vậy, nếu so với cuối quý II, quy mô tín dụng giảm nhẹ, phản ánh sự thận trọng hơn trong mở rộng dư nợ trong bối cảnh chất lượng tài sản có nhiều tín hiệu đi xuống.

Tính đến hết quý III/2025, tỷ lệ nợ xấu (NPL) tại Eximbank đã tăng lên 2,99% từ mức 2,53% hồi đầu năm và 2,66% hồi cuối quý II; qua đó đặt ra thách thức đáng kể cho mục tiêu kiểm soát NPL dưới 1,99% mà ban lãnh đạo Eximbank đặt ra trong năm nay.

Tổng dư nợ xấu tại Eximbank tính đến 30/9/2025 là khoảng hơn 5.400 tỷ đồng, tăng 29% so với đầu năm. Mức tăng mạnh nhất đến từ dư nợ nhóm 3 (nợ dưới chuẩn) tăng 139% lên 1.078 tỷ đồng. Cùng đó, nợ nhóm 4 (nợ nghi ngờ) tăng 19% lên 901 tỷ đồng và nợ nhóm 5 (nợ có khả năng mất vốn) tăng 15% lên 3.430 tỷ đồng. 

Ngoài ra, nợ nhóm 2 (nợ cần chú ý) tại cuối quý III tăng 34% so với đầu năm và tăng 24% so với quý II cũng là tín hiệu cần chú ý do phản ánh rủi ro hình thành nợ mới gia tăng trong các quý tiếp theo.

Trong khi chất lượng tài sản đi xuống, bộ đệm dự phòng tại Eximbank lại không tăng tương ứng. Tỷ lệ bao phủ nợ xấu tại Eximbank tại cuối quý III ước đã giảm xuống 35% và nằm trong top ngân hàng có bộ đệm dự phòng thấp nhất hệ thống.

Trong quý còn lại của năm, áp lực trích lập dự phòng nhiều khả năng sẽ tăng lên theo định hướng cải thiện chất lượng tài sản như mục tiêu mà ngân hàng đề ra. Điều này mặt khác có thể tác động đến tăng trưởng lợi nhuận hợp nhất - vốn đang còn cách xa mục tiêu tham vọng của ban lãnh đạo.