Phó Thống đốc: Nền kinh tế có độ mở càng cao, rủi ro rửa tiền ngày càng lớn

Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Ngọc Cảnh. (Ảnh: SBV)
Ngày 16/10, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) tổ chức hội thảo phổ biến Thông tư số 27, Nghị quyết 05/2025/NQ-CP và kết quả đánh giá rủi ro quốc gia về rửa tiền, tài trợ khủng bố.
Tại hội thảo, Phó Thống đốc cho biết trong bối cảnh địa chính trị và các thị trường tài chính quốc tế có nhiều biến động và nền kinh tế Việt Nam có độ mở ngày càng cao, yêu cầu đẩy mạnh nhận diện và xử lý các rủi ro về phòng, chống rửa tiền, tài trợ khủng bố, tài trợ phổ biến vũ khí hủy diệt hàng loạt ngày càng trở nên cấp thiết.
Bên cạnh đó, việc hoàn thiện khuôn khổ pháp lý về phòng, chống rửa tiền, tài trợ khủng bố, tài trợ phổ biến vũ khí hủy diệt hàng loạt sẽ góp phần tích cực cho việc thực hiện Kế hoạch Hành động Quốc gia về phòng, chống rửa tiền, tài trợ khủng bố, tài trợ phổ biến vũ khí hủy diệt hàng loạt mà Chính phủ đã cam kết với Lực lượng Đặc nhiệm Tài chính (FATF).
Trước đó, ngày 15/9/2025, Thống đốc NHNN đã ban hành Thông tư số 27 thay thế Thông tư số 09/2023/TT-NHNN, có hiệu lực từ ngày 1/11/2025 và kèm giai đoạn chuyển tiếp đến hết ngày 31/12/2025 để các tổ chức chủ động hoàn thiện quy trình nội bộ, cập nhật hệ thống công nghệ và cơ chế kiểm soát tuân thủ.
Việc ban hành Thông tư số 27/2025/TT-NHNN cũng là một bước quan trọng trong thực hiện Hành động số 5 của Kế hoạch hành động quốc gia mà Việt Nam đã cam kết với Lực lượng đặc nhiệm tài chính (FATF).
Tại Thông tư 27, các nội dung thay đổi bao gồm gồm Tiêu chí, phương pháp đánh giá rủi ro về rửa tiền của đối tượng báo cáo; Quy trình quản lý rủi ro về rửa tiền và phân loại khách hàng theo mức độ rủi ro về rửa tiền; Quy định nội bộ về phòng, chống rửa tiền; Chế độ báo cáo giao dịch có giá trị lớn phải báo cáo; Chế độ báo cáo giao dịch đáng ngờ; Giao dịch chuyển tiền điện tử; Chế độ báo cáo giao dịch chuyển tiền điện tử; Hình thức và thời hạn báo cáo dữ liệu điện tử; sửa đổi, bổ sung các phụ lục về mẫu biểu báo cáo đánh giá rủi ro tại tổ chức, mẫu biểu báo cáo giao dịch đáng ngờ.
Thông tư 27 cũng nhấn mạnh nguyên tắc quản lý dựa trên rủi ro, yêu cầu các tổ chức phải cập nhật, đánh giá định kỳ rủi ro rửa tiền, xây dựng quy trình nhận biết và xác minh khách hàng, bao gồm cả trường hợp khách hàng không có tài khoản hoặc ít giao dịch.
Các đối tượng báo cáo phải thường xuyên giám sát mối quan hệ kinh doanh, bảo đảm giao dịch phù hợp với nguồn tiền hợp pháp và hồ sơ nhận biết khách hàng.
Bên cạnh đó, ngày 9/9/2025, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết số 05 về thí điểm thị trường tài sản mã hóa tại Việt Nam, tạo hành lang pháp lý cho giai đoạn thử nghiệm. Trong giai đoạn này, việc tuân thủ nghiêm túc các quy định về phòng, chống rửa tiền là điều kiện tiên quyết để đảm bảo an toàn và phát triển bền vững của hệ thống tài chính – kinh tế quốc gia.

Toàn cảnh Hội thảo. (Ảnh: SBV)
Tại cuộc họp của Ban Chỉ đạo quốc gia về phòng, chống rửa tiền, tài trợ khủng bố, tài trợ phổ biến vũ khí hủy diệt hàng loạt diễn ra ngày 15/10/2025, Phó Thủ tướng Hồ Đức Phớc nhấn mạnh công tác phòng, chống rửa tiền là nhiệm vụ thường xuyên, không chỉ để ngăn chặn tham nhũng, buôn lậu, các hành vi bất hợp pháp mà còn để thúc đẩy kinh tế phát triển minh bạch, bền vững.
Phó Thủ tướng đề nghị NHNN tiếp thu ý kiến của các đại biểu trong cuộc họp, hoàn thiện báo cáo, trong đó làm nổi bật những kết quả đã đạt được, có số liệu minh chứng cụ thể, nêu rõ các nhiệm vụ, giải pháp, nội dung công việc, tiến độ thực hiện..., gửi thành viên Ban chỉ đạo và báo cáo lãnh đạo Chính phủ.
Cùng với đó, Phó Thủ tướng đề nghị các bộ, ngành xây dựng ngay báo cáo về những nội dung đã thực hiện và dự kiến những công việc sẽ thực hiện trong thời gian tới theo phân công của Thủ tướng, trong đó nêu rõ giải pháp cụ thể gửi Ngân hàng Nhà nước.
Các bộ, ngành phải tập trung xây dựng, hoàn thiện các văn bản quy phạm pháp luật về phòng, chống rửa tiền, tài trợ khủng bố và tài trợ phổ biến vũ khí hủy diện hàng loạt; triển khai thực hiện các nhiệm vụ trọng tâm theo kế hoạch đã đề ra. Đặc biệt, cần tập trung triển khai các giải pháp phòng, chống rửa tiền trong các giao dịch trên các sàn bất động sản, sàn tiền ảo…
Phó Thủ tướng giao NHNN phối hợp với các bộ, ngành liên quan, xây dựng chương trình truyền thông về phòng, chống rửa tiền, đẩy mạnh giải thích, tuyên truyền pháp luật để nâng cao nhận thức cho người dân.
Theo báo cáo của NHNN tính đến ngày 1/10 (tương ứng với kết thúc chu kỳ Báo cáo Tiến triển (PR) lần thứ 5 theo cam kết với Lực lượng Đặc nhiệm Tài chính về chống rửa tiền - FATF), việc thực hiện Kế hoạch Hành động Quốc gia thực hiện cam kết của Chính phủ Việt Nam về phòng, chống rửa tiền, tài trợ khủng bố và tài trợ phổ biến vũ khí hủy diện hàng loạt đã đạt được một số kết quả.
Trong đó, có 1/17 hành động đã hoàn thành toàn bộ (hành động số 9); 1/17 hành động hoàn thành phần lớn (hành động 14); 10/17 hành động hoàn thành một phần (gồm các hành động 1, 2, 3, 7, 8, 10, 11, 12, 13 và 17); 5/17 hành động chưa có tiến triển (gồm hành động 4, 5, 6, 15, 16).
NHNN nêu rõ vào thời điểm họp Ban Chỉ đạo ngày 12/12/2024 (Việt Nam vừa hoàn thành Báo cáo kỳ 2), kết quả đạt được "còn rất hạn chế", chỉ có 1/17 hành động hoàn thành một phần; 16/17 hành động không có tiến triển.
Đến nay, sau gần một năm thực hiện, với ba kỳ Báo cáo Tiến triển, đã có 12 hành động đã được nâng mức đánh giá lên hoàn thành một phần. Ngân hàng Nhà nước nhận định kết quả này cho thấy việc thực hiện của Việt Nam đang theo chiều hướng tích cực.