Tại phiên chất vấn, đại biểu Quách Thế Tản (Hoà Bình) đặt câu hỏi: Qua kiểm toán phát hiện có nhiều vi phạm trong đầu tư công, kiến nghị thu hàng nghìn tỷ đồng, Chính phủ xử lý vấn đề này như thế nào?

Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ cho rằng: Đại biểu nêu thực trạng rất đúng. Trong các dự án đầu tư công có nhiều dự án thực hiện tốt. Tuy nhiên không ít dự án đầu tư công yếu kém, sai sót. Khi lập dự án thì chi phí đầu vào “khiêm tốn”, nhưng thi công kéo dài. Cá biệt có dự án điều chỉnh tổng mức đầu tư đến 36 lần, như đại biểu mới nêu vừa qua.

Trước tình hình này, Chính phủ và Thủ tướng yêu cầu thực hiện nghiêm quyết định của Trung ương, siết chặt kỷ luật kỷ cương trong chi tiêu ngân sách, trong đầu tư công.

Đặc biệt, Chính phủ sẽ xử lý nghiêm, không có ngoại lệ, không có vùng cấm đối với những sai phạm trên lĩnh vực này. Trên cơ sở kết quả của kiểm toán nhà nước, các cơ quan chức năng sẽ xử lý trách nhiệm đơn vị, cá nhân theo quy định; không chỉ xử lý tài chính mà có vụ chuyển qua cơ quan điều tra.

Về thể chế, Chính phủ dự kiến ban hành Nghị định mới sửa đổi Nghị định về đầu tư công, dự kiến ban hành trong tháng 6; đồng thời trình Quốc hội xem xét sửa đổi Luật Đầu tư công trong thời gian tới.

Về xử lý tồn tại của các dự  án BOT, Chính phủ đã và đang chỉ đạo tăng cường thanh tra, kiểm tra xử lý nghiêm các vi phạm. Trên cơ sở kết quả kiểm toán, thanh tra, rà soát từng dự án BOT, khẩn trương quyết toán, điều chỉnh giảm phí BOT phù hợp, bảo đảm hài hòa lợi ích của Nhà nước, nhà đầu tư và người dân.

Đột phá của tăng lương là quyết liệt tinh giản biên chế

Chất vấn Phó Thủ tướng, đại biểu Bùi Sĩ Lợi (Thanh Hoá) cho rằng, Chính phủ 3 lần lỡ hẹn cải cách tiền lương. Nay Trung ương đã có Nghị quyết về cải cách chính sách tiền lương, đại biểu đề nghị Phó Thủ tướng làm rõ: Khả năng cân đối để cải cách tiền lương? Có làm tăng trần nợ công không? Giải pháp kiềm chế chỉ số giá sinh hoạt khi tăng tiền lương?

Trả lời đại biểu, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ cho rằng, đây là vấn đề được quan tâm hiện nay. Dư luận phấn khởi khi Trung ương ban hành Nghị quyết về cải cách tiền lương, nhưng tăng thế nào, nguồn đâu tăng lương, tăng lương có ảnh hưởng chỉ tiêu kinh tế vĩ mô hay không?

Phó Thủ tướng cho biết, Chính phủ có tính toán cân nhắc trình Trung ương thảo luận và quyết định. Mặc dù tăng lương không phải là toàn bộ vấn đề cải cách nhưng là vấn đề cốt lõi và được quan tâm.

Để tăng lương, giải pháp tiền đề là phải xác định được vị trí việc làm để thiết kế hệ thống chính sách tiền lương; biện pháp đột phá là quyết liệt tinh giản biên chế, tinh gọn bộ máy để giảm số lượng người hưởng lương từ ngân sách; giải pháp tài chính mà căn cơ nhất là tăng thu, chống thất thu, tiết kiệm chi tiêu, dành tỷ lệ tăng thu để cải cách tiền lương...

Quá trình cân đối Chính phủ dựa vào Nghị quyết 07 của Bộ Chính trị để tính toán trả lương mà vẫn đảm bảo trần nợ công 65%, kiểm soát được chỉ số lạm phát. Tăng lương gắn với tăng năng suất lao động thì tăng CPI không lớn, vừa đáp ứng cải cách tiền lương vừa ổn định kinh tế vĩ mô.

Không tạo sốc cho thị trường lao động khi tăng tuổi nghỉ hưu

Quan điểm của Phó Thủ tướng như thế nào về việc tăng tuổi nghỉ hưu, liệu có làm giảm cơ hội việc làm của người trẻ hay không trong khi tỷ lệ thất nghiệp trong giới trẻ hiện đang rất cao?

Cho rằng “hai câu hỏi của đại biểu quá khó”, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ cho biết, hiện Chính phủ chưa tổng kết chương trình hành động nhiệm kỳ. Nhưng với phương châm liêm chính, kiến tạo, hành động, vì người dân thì ngay đầu nhiệm kỳ Chính phủ đã đề ra 6 nhóm giải pháp hành động.

Trong đó 2 thách thức lớn, một là đổi mới mô hình tăng trưởng, nâng cao năng suất chất lượng, sức cạnh tranh của nền kinh tế. Không cách nào khác là thực hiện nghiêm nghị quyết của Quốc hội. Đây là nhiệm vụ khó khăn nên thời gian tới Chính phủ nỗ lực nhiều hơn. Việc thứ hai là phát triển con người, cũng là việc rất khó.

Về tăng tuổi nghỉ hưu, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ cho rằng, đây là vấn đề này nhạy cảm, đụng chạm đến hàng chục triệu người.

Theo Phó Thủ tướng, giải quyết việc này phải có lộ trình chặt chẽ, không tạo sốc cho thị trường lao động. Việc tăng tuổi nghỉ hưu phải dựa vào tổng thể nhiều yếu tố như: Tạo việc làm mới cho người bước vào thị trường lao động; bảo đảm cơ cấu ngành nghề vì có ngành muốn nghỉ sớm; vấn đề già hoá dân số; bình đẳng giới; vấn đề cân đối quỹ bảo hiểm xã hội...

Phó Thủ tướng cho biết, Nghị quyết Trung ương quyết định từ năm 2021 thực hiện điều chỉnh tuổi nghỉ hưu theo lộ trình thận trọng và phù hợp. Sau này khi tiến hành sửa Luật Lao động thì Quốc hội sẽ quyết định.

Cán bộ đặc khu phải đặc biệt

Trả lời đại biểu Nguyễn Văn Thân (Thái Bình): Nếu Quốc hội thông qua luật về đặc khu thì tiêu chí tuyển chọn cán bộ, nhất là người đứng đầu đặc khu như thế nào, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ nhấn mạnh, "đã là đặc khu thì cái gì cũng phải đặc biệt, cán bộ cũng phải đặc biệt".

Phó Thủ tướng cho biết, trong dự thảo luật đã đề xuất quy định lựa chọn Chủ tịch đặc khu với quy trình chặt chẽ, theo hướng Chủ tịch tỉnh giới thiệu, Bộ Nội vụ thẩm định và HĐND bầu, Thủ tướng phê chuẩn.

Với quy trình chặt chẽ như thế, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ tin tưởng sẽ chọn người đủ đức, đủ tài chèo lái đặc khu.

Phát triển kinh tế theo ba trụ cột: kinh tế, xã hội và môi trường

Chất vấn Phó Thủ tướng, đại biểu Nguyễn Hữu Cầu (Nghệ An) nêu vấn đề: Cử tri đánh giá cao thành tựu kinh tế của đất nước ta trong năm 2017 và những tháng đầu năm 2018, nhưng vấn đề xã hội chưa ngang tầm với chấn hưng văn hóa, đạo đức xã hội xuống cấp gây bức xúc trong dư luận. Đại biểu đề nghị Phó Thủ tướng cho biết quan điểm về vấn đề này và sắp tới, Chính phủ có giải pháp mạnh mẽ nào để khắc phục?

Phó Thủ tướng nêu rõ, Đảng và Nhà nước luôn xác định chủ trương phát triển kinh tế là nhiệm vụ trọng tâm, xây dựng Đảng là then chốt, nhưng phát triển văn hóa là nền tảng tinh thần của xã hội, quốc phòng là trọng yếu và thường xuyên.

Cách đây 20 năm, Trung ương đã ban hành Nghị quyết chuyên đề về xây dựng nền văn hóa Việt Nam tiên tiến đậm đà bản sắc dân tộc. Tại Hội nghị Trung ương 9, Khóa XI, Bộ Chính trị đã trình Trung ương đánh giá 15 năm thực hiện Nghị quyết này và ban hành Nghị quyết mới về xây dựng nền văn hóa và con người Việt Nam, đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.

Nghị quyết này cũng đánh giá, so với kinh tế, chính trị, an ninh đối ngoại, thì phát triển văn hóa thì chưa ngang bằng. Quan điểm của Đảng là đặt văn hóa ngang tầm phát triển kinh tế. Chính phủ cũng khẳng định, trong phát triển kinh tế, cũng bảo đảm phát triển bền vững, dựa trên ba trụ cột: kinh tế, xã hội và môi trường. “Không bỏ quên xã hội, không hy sinh môi trường để phát triển kinh tế”, Phó Thủ tướng nói.

Phiên trả lời chất vấn của Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ chiều 6/6 cũng kết thúc phần trả lời chất vấn tại hội trường trong Kỳ họp thứ 5 của Quốc hội, với có hơn 250 đại biểu đăng ký chất vấn và tranh luận.

Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân đánh giá cao tinh thần, trách nhiệm của các đại biểu, đồng thời, cho biết, sau Kỳ họp này, UBTVQH sẽ chuẩn bị dự thảo Nghị quyết về chất vấn tại Kỳ họp thứ 5 để trình Quốc hội xem xét, thông qua vào cuối kỳ họp làm cơ sở cho việc giám sát triển khai thực hiện.