Khoản phải thu gần 11.000 tỷ áp lực lớn lên dòng tiền

Trong quý I, doanh thu từ hoạt động kinh doanh và cung cấp dịch vụ của Hoà Bình đạt 1.651 tỷ đồng. So sánh với cùng kỳ giai đoạn 2018-2022, VCBS đánh giá đây vẫn là mức tương đối thấp, thể hiện xu hướng hồi phục chưa rõ ràng. Tuy vậy, nhờ mức nền thấp kỷ lục năm 2023, doanh nghiệp vẫn ghi nhận mức tăng trưởng 38% so với cùng kỳ (svck).

Doanh thu từ hoạt động tài chính tăng đột biến, đạt 114 tỷ đồng, so với mức 2,5 tỷ đồng cùng kỳ năm ngoái nhờ khoản lãi 109 tỷ đồng từ bán các khoản đầu tư, giúp lợi nhuận sau thuế đạt 57 tỷ đồng, quý đầu tiên ghi nhận lợi nhuận dương trong 5 quý liên tiếp, hoàn thành 13% kế hoạch năm.

Đáng chú ý, khoản phải thu trong quý I lên tới 10.618 tỷ (-7% scvk) vẫn giữ xu hướng tăng và chưa có dấu hiệu đảo chiều. Dự phòng nợ khó đòi 2.387 tỷ, tăng hơn 2 lần svck. Mặc dù doanh nghiệp đã tích cực đẩy nhanh tiến trình thu hồi nợ, tốc độ thu hồi còn tương đối chậm. VCBS đánh giá điều này đặt ra rủi ro đáng kể đến kết quả kinh doanh của doanh nghiệp trong trường hợp các khoản phải thu tiếp tục trở thành nợ xấu và doanh nghiệp phải thực hiện trích lập dự phòng.

Trong năm nay, các chuyên gia cho rằng HBC vẫn cần phải tiếp tục trích lập dự phòng. Nguyên nhân đầu tiên là do các doanh nghiệp bất động sản chưa có dấu hiệu hồi phục rõ ràng, nhu cầu còn chưa chắc chắn. Và HBC ghi nhận khoản phải thu theo tiến độ hợp đồng xây dựng, tức ghi nhận trước khi chủ đầu tư nghiệm thu và lập hóa đơn. Vì vậy, khoản phải thu tại HBC thường có tốc độ tăng cao hơn so với những doanh nghiệp ghi nhận theo khối lượng công việc đã được nghiệm thu.

Khoản tiền nợ đọng cao khiến HBC có tỷ lệ nợ vay cao, vốn chủ bị bào mòn, dẫn đến áp lực chi phí lớn. Theo đó, khoản lỗ lũy kế trong năm 2022 và 2023 khiến vốn chủ thâm hụt nghiêm trọng. Trong quý I, vốn chủ còn 149 tỷ, giảm tới 93% svck. Mặc dù nợ vay đã có chiều hướng giảm, tuy nhiên vẫn neo tại mức tương đối cao khiến cấu trúc vốn của HBC hiện tại có phần tương đối mong manh. Tỷ lệ nợ/vốn chủ tại quý I đạt 30 lần.

Tuy nhiên, vẫn có điểm tích cực là HBC đang tích cực tái cơ cấu bằng nhiều cách, điển hình như việc bán nợ, hoán đổi nợ, phát hành riêng lẻ, chuyển nhượng thiết bị xây dựng…

Kỳ vọng trong trường hợp những phương án đề xuất trên thành công, lãi ghi nhận sẽ phần nào bù đắp khoản lỗ lũy kế trong vốn chủ sở hữu, tạo bộ đệm nguồn vốn dày hơn cho doanh nghiệp, trở thành động lực phục hồi trong thời gian tới.

“Tuy nhiên chúng tôi đánh giá đây chỉ là giải pháp hỗ trợ tạm thời, không mang tính bền vững. Trong bối cảnh ngành xây dựng có tính cạnh tranh cao, các chủ đầu tư thường ưu tiên những doanh nghiệp xây dựng có cơ cấu tài chính vững, do đó HBC cần cải thiện hoạt động kinh doanh cốt lõi, khôi phục vị thế doanh nghiệp để có thể kết nối với nhiều chủ đầu tư lớn, mở rộng quy mô dự án”, VCBS đánh giá. 

Chiến lược kinh doanh mới trong điều kiện tài chính khó khăn

Trong điều kiện nguồn vốn hạn chế, HBC đã thực hiện mở rộng mảng BĐS bằng cách sử dụng nguồn vốn từ việc chào bán cổ phiếu cho đối tác để mua các dự án bất động sản. 

HBC đã thực hiện thành công phương án này với dự án 127 An Dương Vương. Ước tính thương vụ này đem về 564 tỷ đồng, dự kiến ghi nhận trong quý II/2025. Với dự án Resort Hải Lưu, HBC đang trong quá trình đàm phán, trong trường hợp thành công, HBC sẽ ghi nhận lãi dự kiến 800 tỷ đồng vào quý IV/2025. 

Việc M&A các dự án có pháp lý sạch, sẵn sàng bàn giao giúp công ty đẩy nhanh tiến độ ghi nhận dòng tiền. Đây là chiến lược phù hợp trong giai đoạn dòng tiền lớn của HBC tắc nghẽn tại khoản phải thu. Tuy nhiên, điểm hạn chế của chiến lược này nằm ở rủi ro pha loãng cổ phần do mua lại dự án bằng nguồn vốn từ phát hành cổ phiếu. 

Chiến lược mở rộng thị trường nước ngoài cho thấy những điểm tích cực Đối với hoạt động xây dựng trên thị trường nước ngoài, HBC có kế hoạch gấp 5 lần trong giai đoạn 2022-2032, cải thiện biên lợi nhuận sau thuế từ 1% lên 5%. 

Kế hoạch này đã cho thấy những điểm tích cực ban đầu. Quý I, ước tính tổng giá trị hợp đồng từ thị trường nước ngoài đạt 52,8 triệu USD, tương đương 1.343,5 tỷ đồng. Bằng việc M&A DN địa phương và góp vốn vào các dự án bất động sản trong khu vực để lấy lợi thế cung cấp dịch vụ tổng thầu thi công, HBC đã trúng thầu một số dự án tiêu biểu như dự án Matevulu Sands Hotel and Resorts tại Quốc đảo Vanuatu.

Với những phân tích trên, VCBS ước tính doanh thu của HBC năm 2024 đạt 9.195 tỷ (+22% yoy) và lỗ ròng 464 tỷ. Doanh thu và lợi nhuận năm 2025 đạt lần lượt 11.027 tỷ đồng (+20% yoy) và 40 tỷ đồng.