Điều hành chính sách tiền tệ nhiệm kỳ qua đạt nhiều kết quả tích cực

Phát biểu tham luận tại phiên chính thức Đại hội Đảng bộ Chính phủ nhiệm kỳ 2025-2030, Thống đốc Nguyễn Thị Hồng nhấn mạnh, ngay từ đầu nhiệm kỳ, đại dịch COVID-19 tác động nghiêm trọng tới mọi mặt hoạt động của đời sống kinh tế - xã hội, gây đứt gãy chuỗi cung ứng, lạm phát tăng cao khiến ngân hàng trung ương các nước thắt chặt chính sách tiền tệ nhanh và mạnh. Giá vàng, giá USD biến động phức tạp. 

Trong nước, khó khăn của thị trường bất động sản, trái phiếu, doanh nghiệp, thiên tai, bão lũ, sự cố rút tiền hàng loạt tại ngân hàng SCB đặt ra nhiều thách thức đối với điều hành chính sách tiền tệ, đặc biệt khi nền kinh tế Việt Nam có độ mở cửa lớn, yêu cầu phải thực hiện cùng một lúc nhiều mục tiêu: kiểm soát lạm phát, hỗ trợ tăng trưởng kinh tế cao trên 8%, giảm mặt bằng lãi suất, ổn định tỷ giá, bảo đảm an toàn hoạt động của hệ thống ngân hàng.

Trước bối cảnh khó khăn và thách thức đó, với sự quan tâm sâu sắc của Đảng, Nhà nước, Quốc hội, sự chỉ đạo quyết liệt của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, sự phối hợp chặt chẽ của các Bộ, ngành Trung ương và địa phương, sự đồng hành của doanh nghiệp và người dân, Ban Thường vụ Đảng ủy Ngân hàng Nhà nước đã có sự chỉ đạo, lãnh đạo toàn diện mọi mặt hoạt động của ngành và đã đạt được những kết quả tích cực trong điều hành chính sách tiền tệ.

Cụ thể, việc điều tiết tiền tệ, tín dụng hợp lý đã góp phần kiểm soát lạm phát ở mức thấp, bảo đảm cung ứng vốn, bình quân khoảng 15% một năm để hỗ trợ phục hồi tăng trưởng kinh tế cao sau đại dịch.

Trước sự cố rút tiền hàng loạt tại ngân hàng SCB, Ban Thường vụ Đảng ủy Ngân hàng Nhà nước đã tham mưu, đề xuất với cấp có thẩm quyền, đã chỉ đạo thực hiện đồng bộ các giải pháp để ngăn ngừa rủi ro lan truyền, từ đó góp phần ổn định kinh tế vĩ mô, tiền tệ, bảo đảm an toàn hệ thống.

Trong bối cảnh lãi suất quốc tế tăng cao, Ngân hàng Nhà nước vẫn cố gắng duy trì các mức lãi suất điều hành trong một thời gian dài, tăng vào thời điểm cần thiết để ổn định tỷ giá, sau đó giảm và giữ ổn định. Mặt bằng lãi suất cho vay đến nay đã giảm khoảng 2% một năm so với cuối năm 2022 khi nền kinh tế bắt đầu hồi phục, phản ánh những cố gắng và quyết tâm cao của ngành ngân hàng trong việc giảm lãi suất bất chấp áp lực lớn của lãi suất quốc tế tăng cao.

Tỷ giá và thị trường ngoại hối cơ bản ổn định nhờ sự kết hợp đồng bộ với các công cụ, giải pháp điều tiết tiền tệ. Thị trường ngoại hối thông suốt, các nhu cầu ngoại tệ hợp pháp được đáp ứng đầy đủ, kịp thời, đặc biệt là nhu cầu ngoại tệ cho nhập khẩu hàng hóa, nguyên vật liệu phục vụ sản xuất trong nước khi nền kinh tế phục hồi và tăng trưởng cao, đặc biệt là vào năm cuối nhiệm kỳ.

Khi doanh nghiệp và người dân gặp khó khăn, với trách nhiệm và tinh thần chia sẻ, đồng hành, hệ thống ngân hàng đã triển khai hàng loạt các giải pháp chính sách về tín dụng, lãi suất để hỗ trợ như cơ cấu lại thời hạn trả nợ, giữ nguyên nhóm nợ, tham gia vào chương trình phục hồi kinh tế, miễn giảm lãi, giảm phí cho doanh nghiệp và người dân với tổng số giá trị lên tới khoảng 70.000 tỷ đồng. Hơn 2.000 tỷ đồng cho chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát và dành nhiều kinh phí để hỗ trợ cho công phòng, chống đại dịch COVID-19.

Giai đoạn tới cần tập trung khai thác dư địa từ chính sách tài khóa, phát triển thị trường vốn, TPDN, giảm sự phụ thuộc vào tín dụng ngân hàng

Trong bối cảnh kinh tế thế giới nhiều biến động, Thống đốc Nguyễn Thị Hồng dự báo trong nhiệm kỳ tới, tình hình kinh tế tiền tệ vẫn còn có nhiều yếu tố bất định. Với mục tiêu bước vào giai đoạn tăng tốc, bứt phá, phấn đấu đạt tăng trưởng kinh tế cao ở mức hai con số nhưng vẫn phải bảo đảm giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, việc điều hành chính sách tiền tệ sẽ chịu nhiều áp lực, nhất là khi việc đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số là động lực chính chưa thể giúp tăng nhanh năng suất lao động ngay từ đầu nhiệm kỳ.

Tuy vậy, trước Đại hội, Đảng ủy Ngân hàng Nhà nước tin tưởng với tinh thần trách nhiệm và quyết tâm cao, sẵn sàng chủ động tâm thế trong việc lãnh đạo, chỉ đạo điều hành, theo dõi sát diễn biến tình hình, nâng cao chất lượng phân tích dự báo, chủ động ứng phó bằng cả các công cụ, giải pháp với liều lượng và thời điểm hợp lý nhằm góp phần giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, hỗ trợ tăng trưởng kinh tế cao và bảo đảm an toàn hoạt động của hệ thống ngân hàng.

Đại diện Ngân hàng Nhà nước cho biết để bảo đảm ổn định vĩ mô là xuyên suốt, là cơ sở cho tăng trưởng nhanh và bền vững trong những năm tới, có một số điểm cần lưu ý để bảo đảm tăng trưởng cao đi đôi với ổn định kinh tế vĩ mô.

Thứ nhất, ở giai đoạn đầu của nhiệm kỳ khi năng suất lao động chưa thể tăng nhanh nhờ động lực chính là đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số thì tăng trưởng kinh tế phải dựa vào nguồn vốn.

Theo đó, cần tập trung khai thác dư địa từ chính sách tài khóa. Cùng đó, phải có giải pháp nâng cao hiệu quả sử dụng vốn, phát triển thị trường vốn, trái phiếu doanh nghiệp để huy động vốn trung và dài hạn, giảm sự phụ thuộc vào tín dụng của ngân hàng.

Ngoài ra, cần thúc đẩy cải cách thủ tục hành chính, tháo gỡ các nút thắt trong đầu tư, kinh doanh một cách thực chất, hiệu quả để rút ngắn thời gian triển khai các dự án, để vòng quay vốn nhanh hơn và giảm áp lực tăng trưởng tín dụng ở mức cao, giảm rủi ro tiềm ẩn đối với hệ thống ngân hàng. 

Khi triển khai các dự án kinh tế lớn, trọng điểm cần đa dạng hóa các nguồn lực đầu tư, có trọng tâm trọng điểm, tính toán và phân kỳ đầu tư phù hợp để tránh gây rủi ro đối với ổn định kinh tế vĩ mô.