Quá hình thành và phát triển của Tổng Công ty Thăm dò Khai thác Dầu khí (PVEP)

Tổng Công ty Thăm dò Khai thác Dầu khí (PVEP) hình thành và phát triển của PVEP gắn với lịch sử phát triển của Ngành Dầu khí Việt Nam trong hơn nửa thế kỷ qua.

Ngày 27/11/1961, Đoàn Thăm dò Dầu lửa (Đoàn 36 Dầu lửa) được thành lập, là dấu mốc lịch sử mở đầu một thời kỳ hoạt động dầu khí có tổ chức ở Việt Nam Dân chủ Cộng hòa (sau này, ngày 27/11/1971 đã được Nhà nước công nhận là Ngày Truyền thống Dầu khí Việt Nam). Hoạt động thăm dò, khai thác dầu khí ở Việt Nam chính thức bắt đầu.

Và để đẩy mạnh hoạt động thăm dò, khai thác dầu khí, ngày 3/9/1975, Tổng cục Dầu mỏ và Khí đốt đã được thành lập. Đến đầu năm 1977, Nhà nước ta đã chấp thuận hình thức, đối tượng hợp tác để triển khai đàm phán về một số lô dầu khí với các đối tác nước ngoài mong muốn tham gia đầu tư ở Việt Nam. Để phù hợp với luật pháp và thông lệ quốc tế, tránh việc cơ quan quản lý Nhà nước đứng ra ký hợp đồng với các công ty nước ngoài, ngày 9/9/1977, Chính phủ đã ban hành Quyết định số 251/CP về việc thành lập Công ty Dầu mỏ và Khí đốt Việt Nam, gọi tắt là “Petrovietnam”, trực thuộc Tổng cục Dầu mỏ và Khí đốt.

Đến cuối những năm 70 của thế kỷ trước, hoạt động thăm dò, khai thác dầu khí đã những bước tiến quan trọng với việc Công ty Dầu mỏ và Khí đốt Việt Nam đã ký kết được các hợp đồng thăm dò và khai thác dầu khí ở một số Lô của thềm lục địa Việt Nam gồm: Hợp đồng chia sản phẩm dầu khí (PSC) với Công ty Deminex (Cộng hòa Liên bang Đức) đối với Lô 15, hợp đồng PSC với Công ty Agip (Italia), hợp đồng PSC với Công ty Bow Valley (Canada) đối với các Lô 28,29. Đây chính là những hợp đồng đầu tiên, là tiền đề quan trọng cho các hoạt động hợp tác quốc tế trong thăm dò, khai thác dầu khí của PVEP sau này.

Khởi điểm từ các công ty Petrovietnam II (PV-II, thành lập tháng 5/1988) và Petrovietnam I (PV-I, thành lập tháng 11/1988), PVEP đã trải qua nhiều lần đổi tên và cơ cấu lại cho phù hợp với từng giai đoạn phát triển.

Năm 1993, Công ty Giám sát các hợp đồng chia sản phẩm (PVSC) và Công ty Thăm dò Khai thác Dầu khí (PVEP) đã được thành lập trên cơ sở tổ chức lại Petrovietnam I, Petrovietnam II, đánh dấu bước trưởng thành quan trọng của Ngành Dầu khí trong việc quản lý hiệu quả hoạt động thăm dò khai thác dầu khí ở Việt Nam, đồng thời tham gia vào các hợp đồng dầu khí ở trong nước và nước ngoài với tư cách là một bên Nhà thầu để từng bước phát triển thành một công ty dầu khí thực thụ.

Năm 1994, PVEP đã tham gia cùng Nhà điều hành BHP và các Nhà thầu khác thẩm lượng thành công và đưa vào khai thác dầu của mỏ Đại Hùng. Việc mỏ Đại Hùng tại bể Nam Côn Sơn được đưa vào khai thác đã góp phần quan trọng trong việc tăng cường thu hút đầu tư nước ngoài vào tìm kiếm - thăm dò dầu khí trên hầu hết các bể trầm tích ở Việt Nam. Cùng với thành công của Vietsovpetro tìm thấy dầu trong đá móng nứt nẻ, việc áp dụng kỹ thuật mới trong công tác thăm dò và thẩm lượng khai thác dầu ở tầng móng granite nứt nẻ đã đưa PVEP trở thành công ty có kinh nghiệm khai thác dầu trong tầng móng. Đồng thời, PVEP đã mở rộng thăm dò và khai thác dầu khí trong móng tại hàng loạt các mỏ khác như mỏ Sư Tử Đen, Sư Tử Vàng, Cá Ngừ Vàng, Diamond… Bên cạnh đó, PVEP đã cùng Nhà thầu BP phát hiện ra các mỏ khí Lan Tây, Lan Đỏ, cùng Nhà thầu KNOC phát hiện ra mỏ Rồng Đôi, Rồng Đôi Tây đã góp phần quan trọng đảm bảo nguồn nhiên liệu trong sản xuất điện, đạm, hóa chất... Việc triển khai công tác thăm dò và khai thác dầu khí ở nước ngoài cũng đạt nhiều kết quả quan trọng như thăm dò dầu khí ở Dự án SK305 (Malaysia); Dự án thăm dò khai thác Lô 433a &416b tại Algeria…

Sự ra đời của Công ty Đầu tư - Phát triển Dầu khí (PIDC) vào năm 2000 trên cơ sở Công ty PVSC là một bước ngoặt trong lịch sử phát triển Tổng Công ty với việc PIDC tăng cường tự đầu tư, tham gia góp vốn vào các dự án ở trong nước, đồng thời triển khai đầu tư thăm dò khai thác ở nước ngoài với các dự án đầu tiên được ký kết ở Algeria, Indonesia, Iraq và Malaysia.

Cũng trong giai đoạn này Công ty PVEP và Công ty PIDC đã xác lập năng lực tự điều hành và bước đầu thành công với các dự án thăm dò khai thác dầu khí quan trọng.

Tổng Công ty Thăm dò Khai thác Dầu khí (PVEP) hiện nay được thành lập ngày 04/05/2007 trên cơ sở sát nhập Công ty Thăm dò Khai thác Dầu khí và Công ty Đầu tư - Phát triển Dầu khí nhằm thống nhất hoạt động sản xuất kinh doanh và tập trung nguồn lực của Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Việt Nam ở khâu thượng nguồn, để nâng cao tính chủ động và năng lực cạnh tranh, đưa PVEP thành công ty dầu khí quốc tế có khả năng điều hành hoạt động thăm dò khai thác ở cả trong và ngoài nước.

Tổng công ty thăm dò khai thác dầu khí (PVEP) được đánh giá là một trong những đơn vị thực hiện thăm dò và khai thác dầu khí lớn nhất Việt Nam. Không chỉ hoạt động mạnh ở thị trường nội địa, PVEP còn trở thành đơn vị tiên phong trong đầu tư ra nước ngoài khi thực hiện được nhiều dự án dầu khí tại các quốc gia khác nhau trên thế giới. Cùng với việc gia tăng số lượng các dự án, các hình thức hợp tác đầu tư ở nước ngoài của PVEP cũng được thực hiện linh hoạt với nhiều hình thức như hợp đồng chia sản phẩm, hợp đồng điều hành chung, hợp đồng liên doanh, hợp đồng dịch vụ và tô nhượng.

Tiếp nối thành quả gặt hái thành công

Kế thừa những thành quả và kinh nghiệm từ các các đơn vị tiền thân, PVEP đã có những bước phát triển vượt bậc và gặt hái được nhiều thành tích xuất sắc trong hoạt động sản xuất kinh doanh những năm qua.

Hoàn thiện hệ thống quản lý và bộ máy tổ chức theo mô hình hạch toán độc lập, tính đến cuối năm 2019, tổng tài sản của PVEP ước đạt gần 114 nghìn tỷ đồng, với các chỉ số tài chính trung bình hàng năm: doanh thu khoảng 30 nghìn tỷ đồng, lợi nhuận trước thuế khoảng 12 nghìn tỷ đồng, nộp Ngân sách Nhà nước 9 nghìn tỷ đồng. Trữ lượng xác minh của PVEP đạt 260 triệu tấn quy dầu. Trong giai đoạn 2007-2019, PVEP đã công bố 41 phát hiện dầu khí và đưa 37 mỏ mới vào khai thác tuyệt đối an toàn và không có bất kỳ tai nạn gây ảnh hưởng tới ngày công lao động (LTI) và sự cố môi trường nào.

Phát huy vai trò là đơn vị tiên phong của Petrovietnam trong hội nhập kinh tế quốc tế, bên cạnh trọng trách là cầu nối hợp tác với các đối tác quốc tế trong hoạt động thu hút đầu tư thăm dò khai thác ở các dự án trong nước, PVEP đã đẩy mạnh công tác xúc tiến đầu tư ra nước ngoài với địa bàn hoạt động rộng khắp từ Đông Nam Á tới Trung Á, Trung Đông, Châu Phi, Mỹ La tinh, Bắc Mỹ… Trên hành trình đó, PVEP đã trở thành đối tác đáng tin cậy của rất nhiều tập đoàn, công ty dầu khí quốc gia, quốc tế lớn trên thế giới như Gazprom, Rosneft, Petronas, ConocoPhillips, ExxonMobil, BP, ENI, Chevron, Talisman, ONGC, Sonatrach, PDVSA, Perupetro và các nhà thầu dịch vụ dầu khí quốc tế như Schlumberger, Halliburton, Baker Hughes....

Với định hướng nâng cao trách nhiệm xã hội, bên cạnh hoạt động chính là thăm dò khai thác dầu khí, PVEP luôn hết sức chú trọng đến công tác an sinh xã hội trong việc chia sẻ khó khăn, đóng góp vì sự phát triển chung của cộng đồng, chăm lo cho sự nghiệp giáo dục, y tế, ủng hộ các gia đình chính sách, người có công với cách mạng, các chiến sỹ nơi biên giới hải đảo, đồng bào bị ảnh hưởng của thiên tai, các hộ gia đình nghèo, trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt, nạn nhân chất độc da cam…bằng cả vật chất lẫn tinh thần. Ngân sách mà Tổng Công ty PVEP cùng các công ty thành viên, liên doanh dành cho công tác này đạt mức trung bình thường niên khoảng 100 tỷ đồng trong suốt những năm qua.

Những thành tựu đạt được của PVEP đã góp phần cùng Công ty mẹ - Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Việt Nam đóng góp rất quan trọng cho việc đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia, điều tiết kinh tế vĩ mô của Chính phủ và bảo vệ chủ quyền biển đảo đất nước. Cùng với những thành tích xuất sắc đó, PVEP đã vinh dự được Đảng và Nhà nước trao tặng danh hiệu Anh hùng Lao động và được công nhận là Tổng Công ty đặc biệt của Nhà nước.

Nối tiếp truyền thống thẳng hướng tương lai

Hiện nay PVEP đang triển khai 40 dự án dầu khí, gồm 34 dự án ở trong nước và 6 dự án tại nước ngoài. Trong đó, PVEP tự lực điều hành một số dự án quan trọng tại Việt Nam như: Mỏ Đại Hùng - Lô 05-1 (a), Mỏ Sông Đốc - Lô 46-02, và liên doanh điều hành hàng chục dự án khác. Tại nước ngoài, nhiều dự án của PVEP đã cho sản phẩm dầu khí như dự án mỏ Cendor, Tây Desaru ở Malaysia … và đặc biệt là mỏ Bir Seba, Lô 433a & 416b tại Algeria – dự án đầu tư nước ngoài đầu tiên PVEP là nhà điều hành qua tất cả các giai đoạn từ tìm kiếm thăm dò đến phát triển khai thác và gặt hái thành công nổi bật.

Những khó khăn do tình trạng suy giảm giá dầu thô kéo dài trên thị trường quốc tế đã ảnh hưởng tiêu cực không chỉ tới PVEP cũng như các doanh nghiệp dầu khí Việt Nam mà tác động mạnh mẽ tới sự phát triển và tương lai của cả nền công nghiệp dầu khí thế giới.

Mặc dù vậy, với bản lĩnh của một tập thể Anh hùng Lao động và truyền thống lao động cần cù, sáng tạo, tự lực vượt khó, PVEP đã và đang triển khai các giải pháp đồng bộ, quyết liệt trên tất cả các lĩnh vực, với trọng tâm là công tác quản trị, điều hành, tài chính và đặc biệt là đẩy mạnh hoạt động sáng kiến, sáng chế giúp tối ưu hóa nguồn lực và chi phí.

Cùng với ý chí quyết tâm, tinh thần đoàn kết và sự nỗ lực của từng cán bộ công nhân viên, nhất định Tổng Công ty PVEP sẽ vượt qua mọi thách thức, tiếp tục gặt hái những thành công, hoàn thành thắng lợi các mục tiêu phát triển bền vững, và tiếp nối những chặng đường vẻ vang ở tương lai phía trước.

Trải qua 30 năm hành trình đầy gian khó, PVEP đã ghi dấu những trang vàng đầy ấn tượng trong lịch sử phát triển của mình với những bước đi táo bạo và dứt khoát, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ sản xuất kinh doanh, đóng góp quan trọng trong việc đảm bảo an ninh năng lượng đất nước, tiên phong trong hội nhập kinh tế, quốc tế. Từ chỗ không có dầu khí, PVEP đã luôn tăng trưởng mạnh mẽ kể từ khi thành lập đến hiện tại, với năng suất nâng cao, quy mô ngày càng lớn mạnh.

Lực lượng cán bộ, lao động kỹ thuật của PVEP đã thực sự trưởng thành, từng bước làm chủ khoa học công nghệ, tự đảm nhận tốt những vị trí mà trước đây phải thuê chuyên gia nước ngoài. Dù phải hoạt động dưới sức ép cạnh tranh khốc liệt từ các đối thủ trong và ngoài nước, PVEP cho tới hiện tại đã có những thay đổi ấn tượng về tầm vóc cũng như vị thế trong ngành thăm dò - khai thác dầu khí và giữ vững thương hiệu “Người tiên phong của ngành thăm dò - khai thác dầu khí Việt Nam”.

Xem Thêm: Tập Đoàn Dầu Khí Việt Nam: Ngọn cờ đầu đưa nền kinh tế Việt Nam hội nhập quốc tế

Nguyễn Dung