Giá vàng giao ngay đạt 2.364 USD/ounce hôm 9/4 sau khi đạt mức cao kỷ lục trong bảy phiên liên tiếp. So với cùng kỳ năm trước, vàng tăng 16,5%.

Các nhà đầu tư kỳ vọng Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) cắt giảm lãi suất. Đây là một trong những động lực chính đẩy giá vàng lên cao. Tuy nhiên, đà tăng này còn được thúc đẩy bởi các yếu tố khác, bao gồm các ngân hàng trung ương – dẫn đầu là Trung Quốc – mua vàng để giảm bớt sự phụ thuộc vào đồng USD.

Các ngân hàng trung ương coi vàng là kho lưu trữ giá trị lâu dài và là nơi trú ẩn an toàn trong thời kỳ bất ổn kinh tế và quốc tế.

Vàng được coi là một khoản đầu tư “kiên cường”. Khi lãi suất giảm, giá vàng có xu hướng tăng do kim loại quý này trở nên hấp dẫn hơn các tài sản mang lại lợi suất như trái phiếu. Nhà đầu tư còn coi vàng là hàng rào chống lạm phát, đặt cược vàng miếng sẽ giữ được giá trị khi giá tăng.

Theo Reuters, tính đến tháng 3, Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc đã mua vàng tháng thứ 17 liên tiếp, bổ sung thêm 160.000 ounce để nâng lượng dự trữ lên 72,74 triệu troy ounce vàng.

Theo một báo cáo nghiên cứu công bố vào ngày 9/4 của UBS, các ngân hàng trung ương có thể muốn giảm bớt sự phụ thuộc vào đồng USD và mua vàng trong bối cảnh bất ổn địa chính trị. Khi Trung Quốc tăng cường dự trữ, nhu cầu vàng vốn đang ở mức cao nay càng được đẩy lên hơn nữa. 

Theo một báo cáo nghiên cứu ngày 9/4 của Capital Economics, các nhà đầu tư Trung Quốc đang tìm đến vàng như một tài sản thay thế trong bối cảnh giá bất động sản và giá cổ phiếu sụt giảm trong những năm qua.

Các ngân hàng trung ương khác, bao gồm Ấn Độ và Thổ Nhĩ Kỳ, cũng đang tăng dự trữ vàng. Theo UBS, tăng trưởng GDP của Ấn Độ đang thúc đẩy hoạt động mua hàng đó.

Xu hướng muốn giảm sự lệ thuộc vào đồng USD

Theo ông Ulf Lindahl, Giám đốc điều hành của Hiệp hội nghiên cứu tiền tệ, nhu cầu vàng của các ngân hàng trung ương thời gian qua là dấu hiệu cho thấy sự phụ thuộc vào đồng USD đang giảm dần.

Ông Lindahl cho rằng đồng USD đang ngày càng không hấp dẫn đối với các ngân hàng trung ương muốn giảm sự phụ thuộc kinh tế vào Mỹ.

Theo một nghiên cứu hồi tháng 3 của JP Morgan, các quốc gia không phải là đồng minh của Mỹ dường như đang tích trữ vàng để đa dạng hóa tài sản, giảm USD và tổn thương từ các lệnh trừng phạt quốc tế.

Nhu cầu từ các ngân hàng trung ương đã thúc đẩy giá vàng tăng kể từ năm 2022. Theo JP Morgan, vàng có thể đang bước vào một kỷ nguyên mạnh mẽ, vì lượng mua vàng của ngân hàng trung ương vào năm 2022 cao hơn gấp đôi so với lượng mua trung bình hàng năm trong thập kỷ trước.

Giá tăng diễn ra trong bối cảnh Bộ trưởng Tài chính Mỹ Janet Yellen có chuyến thăm Trung Quốc để thảo luận về sự ổn định tài chính trong quan hệ Mỹ-Trung.

Theo Mark Zandi, nhà kinh tế trưởng tại Moody's, giá dầu cũng đang trên đà tăng, gây ra mối đe dọa cho nền kinh tế Mỹ.

Theo nghiên cứu của UBS, giá dầu cao hơn có thể làm dấy lên lo ngại về lạm phát, thúc đẩy giá vàng.

Sự kỳ vọng vào giảm lãi suất

Giá vàng tăng báo hiệu các nhà đầu tư đang kỳ vọng Fed sẽ cắt giảm lãi suất vào cuối năm nay. Tuy nhiên, nhà đầu tư có vẻ không lạc quan về triển vọng kiềm chế lạm phát mà không khiến nền kinh tế Mỹ rơi vào suy thoái, hay còn gọi là hạ cánh mềm.

Theo một báo cáo nghiên cứu ngày 9/4, UBS coi kỳ vọng về việc cắt giảm lãi suất của Fed là “động lực chính thúc đẩy tâm lý lạc quan đối với vàng”.

Chủ tịch Fed Jerome Powell cho biết trong bài phát biểu ngày 3/4 rằng kiềm chế lạm phát là  “con đường đôi khi gập ghềnh” và việc cắt giảm lãi suất để tái cân bằng nền kinh tế có thể sẽ bắt đầu vào một thời điểm nào đó vào cuối năm nay.

Theo dữ liệu từ CME Group, 51% các nhà đầu tư hiện mong đợi đợt cắt giảm 25 điểm cơ bản vào tháng 6. Tuy nhiên, dữ liệu tăng trưởng việc làm trong tháng 3 đã vượt quá mong đợi, đặt ra câu hỏi về sự cần thiết phải cắt giảm lãi suất nhiều lần trong bối cảnh nền kinh tế vẫn còn mạnh mẽ.

Chỉ số giá Chi tiêu Tiêu dùng Cá nhân (PCE), thước đo lạm phát ưa thích của Fed, trong tháng 2 đã tăng 2,5% so với cùng kỳ năm ngoái. Tốc độ này cao hơn tháng 1. 

Tuy nhiên, chỉ số giá PCE lõi (loại trừ các loại thực phẩm và năng lượng), tăng 0,3%. Chỉ số này, được các quan chức Fed coi là thước đo quan trọng của lạm phát cơ bản, đã giảm từ mức 0,4% trong tháng 1 - thời điểm chỉ số này tăng trưởng với tốc độ nhanh nhất trong một năm.

Vậy tại sao vàng lại tăng mạnh vào thời điểm này?

Một số nhà đầu tư đang mua dựa vào sự cường điệu xung quanh vàng thỏi khi giá tăng, đẩy chúng lên cao hơn nữa. Trên Reddit, nhiều người bắt đầu “khoe lãi” các khoản đầu tư vàng của họ.

Costco bắt đầu bán vàng miếng trực tuyến vào tháng 8 năm ngoái và bạc xu vào tháng 1 năm nay. Theo ước tính của Wells Fargo, công ty hiện có thể bán được tới 200 triệu USD vàng và bạc mỗi tháng. Hồi tháng 12/2023, Giám đốc tài chính Costco ông Richard Galanti cho biết rằng công ty đã bán được hơn 100 triệu USD vàng miếng trong quý trước.

Cũng cần lưu ý rằng vàng là tài sản truyền thống nên nắm giữ trong thời kỳ bất ổn chính trị. Cử tri ở hơn 60 quốc gia sẽ tham gia các cuộc bầu cử trong năm nay, bao gồm cả cuộc bầu cử tổng thống Mỹ. Sự gia tăng về tính khó dự đoán về địa chính trị và kinh tế càng nhấn mạnh giá trị ổn định của kim loại quý.