"Trong vụ Việt Á, khi khám xét nơi làm việc của người phạm tội, cơ quan chức năng phát hiện tới hàng chục tỷ đồng tiền mặt", đại biểu Phạm Văn Hòa đặt vấn đề.

Theo đại biểu, việc hạn chế sử dụng tiền mặt lưu thông trên thị trường đã và đang được áp dụng theo quy định của ngành ngân hàng; tuy nhiên hiện nay vẫn có không ít tổ chức, cá nhân còn sử dụng tiền mặt với số lượng rất lớn, lên tới hàng chục tỷ đồng trong giao dịch, mà vụ Việt Á là một ví dụ.

"Thống đốc cho biết tại sao có trường hợp này? Phải chăng có sự bất cập trong quản lý ngân hàng?", ông Hòa chất vấn Thống đốc Nguyễn Thị Hồng.

Giải đáp thắc mắc về vấn đề lưu thông tiền mặt, Thống đốc NHNN cho biết pháp luật hiện hành đã có những quy định đối với các khoản chi của Nhà nước, đến một ngưỡng nào đó là phải thực hiện thanh toán thông qua tài khoản ngân hàng. Còn về vấn đề thanh toán bằng tiền mặt, Thống đốc cho hay hiện nay, NHNN đang trong quá trình tổng kết, đánh giá để sửa đổi các văn bản, nhất là các điều khoản liên quan đến quy định về thanh toán tiền mặt.

Trên thực tế, theo bà Hồng, với những giao dịch tiền mặt hay không tiền mặt có giá trị vượt ngưỡng, theo quy định của Luật phòng, chống rửa tiền thì các tổ chức, cơ quan thực hiện thanh toán đều được yêu cầu phải báo cáo cho NHNN. Còn trong vụ Việt Á, NHNN sẽ đánh giá, phân tích, có thể phối hợp và chuyển các cơ quan chức năng để xác minh, điều tra những giao dịch tiền mặt đó.

Cho rằng câu trả lời của Thống đốc Nguyễn Thị Hồng chưa sát vấn đề, đại biểu Phạm Văn Hòa tiếp tục chất vấn thêm rằng hiện nay, quy định về sử dụng tiền mặt của cơ quan Nhà nước thì đã có nhưng quy định về kiểm soát sử dụng tiền mặt của cá nhân thì chưa. Ông Hòa nhắc lại ví dụ về vụ việc của Việt Á, cho rằng hệ quả chính sách này là khi công an vào làm việc liên quan đến sai phạm của Việt Á thì thu được tới 10 tỷ đồng tiền mặt trong tủ của đối tượng tham ô, tham nhũng. 

“Tiền mặt ở đâu nhiều thế?”, ông Hòa nhấn mạnh. "Hiện đại gia sử dụng tiền mặt cũng rất nhiều, chỉ cần người bán đất cần tiền mặt là họ có thể trả ngay, cần chuyển khoản thì họ mới chuyển khoản. Như vậy, có phải quản lý tiền mặt đang có vấn đề? Liệu có vấn đề gì trong ngành ngân hàng hay không về việc sử dụng tiền mặt? Tôi thấy Thống đốc trả lời chưa cụ thể".

Tiếp tục trả lời chất vấn của đại biểu về vấn đề này, Thống đốc Nguyễn Thị Hồng cho hay: "Đối với sử dụng tiền mặt, chi tiêu ngân sách Nhà nước thì có yêu cầu đối với khoản 20 triệu đồng phải thực hiện chuyển khoản, không được thanh toán bằng tiền mặt".

Còn về quy định kiểm soát sử dụng tiền mặt với cá nhân như đại biểu nêu, Thống đốc Nguyễn Thị Hồng nói: "Các giao dịch khác, Ngân hàng Nhà nước và các bộ ngành cũng đang trong quá trình nghiên cứu, dựa trên các chỉ đạo. Đối với vấn đề này, như tôi đã báo cáo Quốc hội, trong quá trình xây dựng quy định mới cũng sẽ xin ý kiến rộng rãi, phân tích đánh giá các tác động đối với các quy định về thanh toán bằng tiền mặt".