Ngân hàng Thế giới (World Bank - WB) vừa công bố báo cáo cập nhật kinh tế vĩ mô Việt Nam. Báo cáo cho biết suy giảm kinh tế vẫn tiếp tục có tác động bất lợi đối với ngân sách Chính phủ.

Thu ngân sách 10 tháng đầu năm 2023 giảm 4,5% so với cùng kỳ năm 2022, do hoạt động kinh tế trong và ngoài nước chậm lại.

Theo Bộ Tài chính, lũy kế 10 tháng thu từ nguồn trong nước (phần lớn là VAT) giảm 5,9% (so cùng kỳ) trong khi thu từ thuế xuất nhập khẩu giảm 21,9% vào tháng 10/2023.

Mặt khác, chi tiêu công, tăng 11,4% (so cùng kỳ) trong tháng 10, phản ánh nỗ lực của Chính phủ nhằm hỗ trợ nền kinh tế đang trong trạng thái suy giảm.

Giải ngân đầu tư công trong 10 tháng đầu năm tăng 35% (so cùng kỳ), tuy nhiên, con số này chỉ chiếm 55,3% mức phân bổ ngân sách vốn hàng năm đã được Quốc hội phê duyệt cho năm 2023.

WB cũng cho rằng sản xuất công nghiệp tiếp tục được cải thiện nhưng triển vọng vẫn còn bấp bênh.

Số liệu hàng tháng cho thấy các hoạt động kinh tế từ phía cung vẫn tiếp tục có cải thiện nhỏ. Chỉ số sản xuất công nghiệp (IIP) hàng tháng (điều chỉnh theo mùa vụ) – đã bắt đầu tăng trưởng dương kể từ tháng 4 năm 2023.

Trong tháng 10/2023, IIP đã điều chỉnh mùa vụ đạt tốc độ tăng trưởng là 2,89% so với tháng trước và 5,83% so với cùng kỳ năm trước. Sự cải thiện này xuất phát từ việc tiếp tục mở rộng sản xuất công nghiệp của các sản phẩm xuất khẩu chủ chốt như giày dép và sản phẩm da; điện tử, máy tính, điện thoại di động (bao gồm cả linh kiện); phương tiện cơ giới và thiết bị vận tải - phản ánh nhu cầu bên ngoài tiếp tục phục hồi.

Tuy nhiên, theo WB, mặc dù dữ liệu IIP cho thấy sự suy giảm trong sản xuất công nghiệp đã thoát đáy nhưng triển vọng phục hồi mạnh mẽ vẫn chưa chắc chắn. PMI của Việt Nam vẫn ở trong vùng suy giảm trong tháng 10 (49,6), so với mức 49,7 trong tháng 9. S&P Global PMI chỉ ra rằng số lượng đơn đặt hàng mới chỉ tăng nhẹ trong tháng 10 năm 2023 và không đủ để khuyến khích doanh nghiệp mở rộng sản xuất. 

Tăng trưởng doanh số bán lẻ tháng 10 gần như không thay đổi. Trong khi đó, xuất khẩu và nhập khẩu hàng hóa tiếp tục phục hồi do nhu cầu từ các đối tác thương mại tiếp tục phục hồi dần. Tuy nhiên, cả xuất khẩu và nhập khẩu trong 10 tháng đầu năm vẫn ở mức suy giảm so với cùng kỳ năm trước, giảm lần lượt là 6,9% và 12,4% (đã điều chỉnh mùa vụ).

Chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tăng 3,6% trong tháng 10, do chi phí vận tải, trong khi lạm phát cơ bản giảm từ 3,8% trong tháng 9 xuống 3,4% trong tháng 10, thấp hơn mục tiêu lạm phát năm 2023 là 4,5%.

Tăng trưởng tín dụng vẫn tiếp tục chậm, ghi nhận mức giảm 0,1% (so với tháng trước) và tăng 9,3% (so cùng kỳ năm 2022) vào tháng 10 năm 2023, thấp hơn nhiều so với thời kỳ trước đại dịch và phản ánh đầu tư tư nhân vẫn yếu.

Theo WB, trong khi xuất khẩu đang dần phục hồi, tiêu dùng trong nước vẫn còn khá trầm lắng và tình trạng tín dụng tăng trưởng chậm tiếp tục phản ánh đầu tư tư nhân trong nước và niềm tin của nhà đầu tư còn yếu, Chính phủ tiếp tục hỗ trợ nền kinh tế thông qua việc thúc đẩy giải ngân đầu tư công, tăng 35% so cùng kỳ trong 10 tháng đầu năm.

Tuy nhiên, những thách thức trong quá trình thực hiện vẫn tiếp tục ảnh hưởng đến việc triển khai ngân sách đầu tư.

Do tốc độ phục hồi kinh tế chậm, Chính phủ có thể cân nhắc kéo dài chương trình hỗ trợ kinh tế đến năm 2024 để cho phép các dự án đầu tư được triển khai đầy đủ.

Việc chuẩn bị các dự án có chất lượng cao hơn – bao gồm thông qua các nghiên cứu khả thi tốt hơn và cải cách thủ tục đầu tư công sẽ giúp đẩy nhanh quá trình thực hiện. Một lộ trình đầu tư mang tính chiến lược và được chuẩn bị tốt, tập trung vào cơ sở hạ tầng xanh, có khả năng phục hồi và mang tính khu vực sẽ giúp thúc đẩy phát triển kinh tế bền vững.