Chiều 14/11, Quốc hội tiến hành biểu quyết bằng hình thức biểu quyết điện tử. Kết quả: 420/420 đại biểu tham gia biểu quyết tán thành (đạt 100%), Quốc hội đã thông qua Nghị quyết về phương án phân bổ ngân sách trung ương năm 2026. 

Tổng thu ngân sách trung ương năm sau là hơn 1,2 triệu tỷ đồng, còn chi khoảng 1,8 triệu tỷ. Theo Nghị quyết, hơn 238.420 tỷ đồng được dự toán để bổ sung cân đối ngân sách địa phương.

Đồng thời, Quốc hội cũng chốt dự toán 53.554 tỷ đồng bổ sung cho các địa phương thực hiện mức lương cơ sở 2,34 triệu đồng mỗi tháng.

Chính phủ được dành 15.000 tỷ đồng dự phòng bảo đảm an toàn tài chính quốc gia trong trường hợp kinh tế - xã hội có biến động, thu ngân sách không đạt dự toán. Cùng với đó, Chính phủ cần chủ động điều hành linh hoạt hạn chế ảnh hưởng tới các nhiệm vụ chi đã được dự toán.

Năm tới, khoảng 10.000 tỷ đồng sẽ được dùng để chi thường xuyên triển khai các chương trình mục tiêu quốc gia. Mức dành cho khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số tối đa 3% tổng chi ngân sách nhà nước.

Nghị quyết về phương án phân bổ ngân sách trung ương năm 2026 với tuyệt đại đa số phiếu tán thành thể hiện sự thống nhất, đồng tình cao. Nâng cao vai trò chủ đạo của ngân sách trung ương là một trong những nội dung được Đảng, Nhà nước, Chính phủ hết sức chú trọng và chỉ đạo Bộ Tài chính rà soát kỹ khi xây dựng dự toán các năm. Đối với dự toán năm 2026, vai trò chủ đạo của ngân sách trung ương được thể hiện trên các góc độ, theo đó:

Tổng chi ngân sách trung ương chiếm 57,7% tổng chi ngân sách nhà nước, đảm bảo các nhiệm vụ chính trị, quốc phòng, an ninh, đầu tư vào các nhiệm vụ, dự án quan trọng của quốc gia, phát triển đồng bộ các hạ tầng kinh tế xã hội, tạo động lực tăng trưởng kinh tế của đất nước.

Ngân sách trung ương tiếp tục bổ sung 479.000 tỷ đồng cho ngân sách địa phương để đảm bảo cân đối, bổ sung có mục tiêu để thực hiện các đề án, dự án, các chính sách an sinh xã hội và cải cách tiền lương. Riêng đối với ngân sách trung ương chiếm 48,4% tổng thu ngân sách nhà nước xuất phát từ lý do để đảm bảo an ninh, an toàn tài chính, thận trọng trong bối cảnh có nhiều biến động.

Thu cân đối từ hoạt động xuất nhập khẩu tương đương so với ước thực hiện 2025. Trong khi đó, dự toán thu tiền sử dụng đất năm 2026 dự kiến tăng cao hơn là tăng 220.000 tỷ đồng so với dự toán 2025 vì dự kiến 2026 tiếp tục hoàn thiện các kết cấu hạ tầng giao thông quốc gia, đẩy mạnh đấu giá đất cho thuê đất, trong khi đây là khoản thu ngân sách địa phương hưởng tới 85,7%.

Phát biểu giải trình, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho biết, nếu loại trừ khoản thu tiền sử dụng đất thì ngân sách trung ương chiếm trên 56% tổng thu ngân sách nhà nước. Ngoài ra, theo điều 44 Nghị quyết dự toán ngân sách nhà nước 2026, trong thực hiện, Quốc hội giao Chính phủ chỉ đạo phấn đấu thu ngân sách nhà nước năm 2026 tăng ít nhất 10% so với ước thực hiện năm 2025 nên dự kiến tỷ trọng thu ngân sách trung ương sẽ tăng trong quá trình thực hiện đảm bảo nâng cao được cái vai trò chủ đạo của ngân sách trung ương.

Đối với năm 2027, thực hiện đồng bộ theo Luật Ngân sách Nhà nước năm 2025 sẽ thay đổi toàn diện phân cấp nguồn thu và nhiệm vụ chi giữa trung ương và địa phương, vai trò chủ đạo của ngân sách trung ương sẽ được củng cố hơn.

Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng báo cáo rõ hơn về việc nguồn dự toán chi thường xuyên chưa phân bổ chi tiết đầu năm còn khá lớn. Phương án phân bổ ngân sách trung ương trình Quốc hội đã được Chính phủ rà soát kỹ lưỡng, chỉ giao dự toán ngay từ đầu năm đối với các nhiệm vụ, chế độ, chính sách, đảm bảo đầy đủ điều kiện, thủ tục, xác định rõ đối tượng, mức kinh phí, chế độ chi tiêu theo quy định.

Tại báo cáo số 56, khoản chi còn lại chưa phân bổ là khoảng 92.000 tỷ đồng. Tiếp thu ý kiến của các đại biểu Quốc hội, Chính phủ đã trình Quốc hội phân bổ chi tiết kinh phí hỗ trợ các địa phương quản lý bảo trì đường bộ là khoảng 10.400 tỷ đồng. Đối với số còn lại chủ yếu là các nhiệm vụ đã có chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước nhưng đang trong quá trình thể chế hóa, ban hành các văn bản tổ chức thực hiện hoặc cần tiếp tục rà soát mức kinh phí phát sinh trong thực tế để đảm bảo chi đúng đối tượng, tránh lãng phí.

Trong đó: 33.000 tỷ đồng dành nguồn trong các lĩnh vực y tế, giáo dục, khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, xây dựng và thực thi pháp luật để triển khai các nghị quyết đột phá của Bộ Chính trị ban hành sau khi thể chế hóa đầy đủ và tiếp tục rà soát các nhiệm vụ, dự án cụ thể.

Khoảng 10.000 tỷ đồng để dành cho chính sách lương hưu, trợ cấp cho người có công và một số chính sách xã hội sau khi cấp có thẩm quyền quyết định phương án điều chỉnh.

Khoảng 2.700 tỷ đồng để phục vụ tổ chức bầu cử Quốc hội và đại biểu Hội đồng nhân dân.

Dành nguồn 15.000 tỷ đồng đảm bảo an ninh, an toàn tài chính quốc gia theo chủ trương của Bộ Chính trị của Trung ương.

Còn lại là các chính sách miễn giảm học phí, hỗ trợ chi phí học tập, an sinh xã hội, hỗ trợ nhiệm vụ và phát triển bảo vệ rừng, hỗ trợ nuôi trồng, khai thác hải sản.

Bộ trưởng Bộ Tài chính cho biết, tại dự thảo nghị quyết, quy định giao Chính phủ khẩn trương ban hành các văn bản hướng dẫn, chế độ chi cần thiết làm cơ sở quyết định bổ sung kinh phí cho các bộ, cơ quan trung ương, địa phương, đảm bảo thực hiện được các nhiệm vụ, chế độ, chính sách, đảm bảo đúng đối tượng, tiết kiệm, hiệu quả, tránh lãng phí...

Trước đó hôm 13/11, Quốc hội đã duyệt dự toán Nhà nước năm 2026 với mục tiêu thu hơn 2,5 triệu tỷ đồng và chi 3,15 triệu tỷ đồng. Như vậy, mức bội chi khoảng 605.800 tỷ đồng, tương đương 4,2% GDP.

Năm 2026, tổng nhu cầu huy động của ngân sách là 985.784 tỷ đồng, tăng thêm hơn 149.800 tỷ so với dự toán 2025. Trong đó, vay để bù đắp bội chi hơn 606.000 tỷ và trả nợ gốc khoảng 379.645 tỷ đồng.