Xuất siêu 1,29 tỷ USD trong 2 tháng đầu năm và giải pháp tăng tốc
Tổng cục Thống kê vừa cho biết tháng đầu năm nay, Việt Nam xuất siêu 1,29 tỷ USD. Giải pháp tăng tốc xuất khẩu tiếp tục được các cơ quan chức năng đề xuất.
Sáng 28/2, Tổng cục Thống kê công bố, 2 tháng đầu năm nay, kim ngạch xuất, nhập khẩu hàng hóa của cả nước đạt mức tăng cao.
Xuất siêu 1,29 tỷ USD trong 2 tháng đầu năm
Tổng kim ngạch xuất, nhập khẩu hàng hóa 2 tháng đầu năm nay ước tính đạt 95,81 tỷ USD, tăng 24,5% so với cùng kỳ năm trước; trong đó, xuất khẩu đạt 48,55 tỷ USD, tăng 23,2%; nhập khẩu đạt 47,26 tỷ USD, tăng 25,9%. Cán cân thương mại hàng hóa 2 tháng đầu năm ước tính xuất siêu 1,29 tỷ USD.
Cụ thể, kim ngạch xuất khẩu hàng hóa tháng 2/2021 ước tính đạt 20 tỷ USD, giảm 29,9% so với tháng trước. So với cùng kỳ năm trước, kim ngạch xuất khẩu hàng hóa tháng 2/2021 giảm 4,7%.
Tuy nhiên, tính chung 2 tháng đầu năm 2021, kim ngạch xuất khẩu hàng hóa ước tính đạt 48,55 tỷ USD, tăng 23,2% so với cùng kỳ năm trước; trong đó, khu vực kinh tế trong nước đạt 11,48 tỷ USD, tăng 4,4%, chiếm 23,6% tổng kim ngạch xuất khẩu; khu vực có vốn đầu tư nước ngoài (kể cả dầu thô) đạt 37,07 tỷ USD, tăng 30,5%, chiếm 76,4%.
Trong 2 tháng có 9 mặt hàng đạt kim ngạch xuất khẩu trên 1 tỷ USD, chiếm 73,8% tổng kim ngạch xuất khẩu. Các mặt hàng đó là: điện thoại và linh kiện có kim ngạch xuất khẩu lớn nhất, đạt 9,3 tỷ USD, chiếm 19,2% tổng kim ngạch xuất khẩu, tăng 22,8% so với cùng kỳ năm trước; điện tử, máy tính và linh kiện đạt 6,9 tỷ USD, tăng 27,3%; máy móc thiết bị, dụng cụ phụ tùng đạt 5,5 tỷ USD, tăng 72,6%; giày dép đạt 3,2 tỷ USD, tăng 15,4%; gỗ và sản phẩm gỗ đạt 2,4 tỷ USD, tăng 51%...
Cùng với đó, kim ngạch xuất khẩu của một số mặt hàng nông sản tăng so với cùng kỳ năm trước là: rau quả đạt 610 triệu USD, tăng 14,6%; cao su đạt 516 triệu USD, tăng 109,7% (lượng tăng 89,9%); hạt điều đạt 442 triệu USD, tăng 21,5% (lượng tăng 46,1%); sắn và các sản phẩm từ sắn đạt 256 triệu USD, tăng 78,2%...
Hiện, Hoa Kỳ là thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam trong 2 tháng đầu năm nay với kim ngạch đạt 14,2 tỷ USD, tăng 38,2% so với cùng kỳ năm trước. Tiếp đến là Trung Quốc đạt 8,5 tỷ USD, tăng 54,3%. Thị trường EU đạt 6,3 tỷ USD, tăng 22,7%. Thị trường ASEAN đạt 4,2 tỷ USD, tăng 6,2%. Hàn Quốc đạt 3,4 tỷ USD, tăng 16,8%. Nhật Bản đạt 3,2 tỷ USD, tăng 3%.
Tổng cục Thống kê cho biết, kim ngạch nhập khẩu hàng hóa tháng 2/2021 ước tính đạt 20,8 tỷ USD, giảm 21,4% so với tháng trước. So với cùng kỳ năm trước, kim ngạch nhập khẩu hàng hóa tháng 2/2021 tăng 10,5%. Tính chung 2 tháng đầu năm 2021, kim ngạch nhập khẩu hàng hóa ước tính đạt 47,26 tỷ USD, tăng 25,9% so với cùng kỳ năm trước, trong đó khu vực kinh tế trong nước đạt 15,62 tỷ USD, tăng 16%; khu vực có vốn đầu tư nước ngoài đạt 31,64 tỷ USD, tăng 31,4%.
Trong 2 tháng có 11 mặt hàng đạt kim ngạch nhập khẩu trên 1 tỷ USD, chiếm 67,6% tổng kim ngạch nhập khẩu, trong đó điện tử, máy tính và linh kiện đạt 10,9 tỷ USD (chiếm 23% tổng kim ngạch nhập khẩu), tăng 23,9% so với cùng kỳ năm trước; máy móc thiết bị, dụng cụ phụ tùng đạt 6,8 tỷ USD, tăng 30,8%; điện thoại và linh kiện đạt 3,6 tỷ USD, tăng 74,6%...
Trong 2 tháng đầu năm, Trung Quốc là thị trường nhập khẩu lớn nhất của Việt Nam với kim ngạch ước tính đạt 17,3 tỷ USD, tăng 85,7% so với cùng kỳ năm trước; Hàn Quốc đạt 8,4 tỷ USD, tăng 6,7%; thị trường ASEAN đạt 5,6 tỷ USD, tăng 18,5%; Nhật Bản đạt 3,1 tỷ USD, giảm 0,2%; thị trường EU đạt 2,3 tỷ USD, tăng 4,7%; Hoa Kỳ đạt 2,1 tỷ USD, giảm 4,1%.
Cán cân thương mại hàng hóa thực hiện trong 2 tháng đầu năm 2021, ước tính xuất siêu 1,29 tỷ USD (cùng kỳ năm trước xuất siêu 1,8 tỷ USD).
Những yếu tố không thể bỏ qua để duy trì đà tăng tốc
Trang doanhnghiepvn.vn trích dẫn nhận định của ông Trần Thanh Hải - Phó cục trưởng Cục XNK (Bộ Công Thương) cho rằng: Thành tích xuất siêu là kết quả tích cực trong bối cảnh dịch bệnh COVID-19 hiện nay vẫn chưa thuyên giảm và gây tác động lâu dài đối với kinh tế thế giới cũng như Việt Nam. Trong kết quả này có sự đóng góp của rất nhiều ngành, nhiều lĩnh vực khác nhau.
"Nhìn lại 1 năm chúng ta vừa thực hiện mục tiêu chống dịch vừa phát triển kinh tế, cho đến nay điểm đáng mừng nhất được ghi nhận là sự thích ứng của các doanh nghiệp trong bối cảnh dịch bệnh. Năm 2020, Việt Nam cũng như thế giới chưa kiểm soát được dịch bệnh COVID-19 nhưng các doanh nghiệp Việt Nam đã nhanh chóng chuyển đổi từ việc tìm nguồn cung nguyên liệu mới cho đến các thị trường và khắc phục khó khăn đứt gãy chuỗi cung ứng, qua đó đẩy mạnh xuất khẩu và đạt được thành tích xuất siêu hơn 19 tỷ USD trong năm 2020. Đây là điểm sáng, là sự ghi nhận về sự thích ứng của các doanh nghiệp ", ông Trần Thanh Hải nhìn nhận.
Xuất siêu là điểm sáng, là sự ghi nhận về sự thích ứng của các doanh nghiệp
Bối cảnh thế giới đang có những chuyển biến lớn và khó lường, môi trường kinh doanh quốc tế có nhiều yếu tố bất ổn và xuất hiện nhanh, trong khi đại dịch COVID-19 chưa thể sớm kết thúc. Những tác động tiêu cực đến nền kinh tế thế giới có khả năng kéo dài sang các năm tiếp theo, nhất là đối với tăng trưởng kinh tế, đầu tư, thương mại toàn cầu. Cùng với đó là việc Việt Nam có độ mở rất lớn trong vấn đề hội nhập quốc tế nên kinh tế Việt Nam cũng có sự phụ thuộc lớn hơn vào thị trường thế giới. Khi cân nhắc các yếu tố như vậy, tại phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 2 vừa qua, Bộ trưởng Bộ Công Thương đã đặt mục tiêu tổng kim ngạch xuất khẩu tăng khoảng 4-5% so với năm 2020, trong đó cán cân thương mại tiếp tục duy trì xuất siêu.
Chia sẻ với phóng viên, ông Trần Thanh Hải cho biết, trước các yếu tố dịch bệnh và địa chính trị, các vấn đề về tác động chung của kinh tế vĩ mô thế giới và Việt Nam, Bộ Công Thương đều đã tính toán và đưa vào các kịch bản phát triển cũng như kịch bản chính sách trong thời gian sắp tới.
Đối với lĩnh vực XNK, hiện nay Bộ Công Thương cũng đang xem xét để trình Chính phủ ban hành Chiến lược mới về hoạt động xuất nhập khẩu trong thời gian tới, vừa là thay thế Chiến lược 10 năm qua, đồng thời cũng là xác định hướng đi mới trong bối cảnh thế giới có rất nhiều thay đổi như môi trường kinh doanh, địa lý, tự nhiên, sản xuất, tác động của khoa học công nghệ. Đây là sự hỗ trợ lớn nhất, cơ bản nhất của Bộ Công Thương trong dài hạn.
Bên cạnh đó, Bộ cũng tiếp tục đàm phán và hoàn thiện thể chế, các FTA, trong đó có vấn đề quy tắc xuất xứ để giúp các DN tận dụng được ưu đãi từ các hiệp định tốt hơn. Các hoạt động như xúc tiến thương mại cũng như đẩy mạnh xuất khẩu trên môi trường trực tuyến cũng đã được các cơ quan của Bộ đẩy mạnh và tìm ra các hình thức phù hợp hơn nữa, hiệu quả hơn nữa để hỗ trợ doanh nghiệp.
Để duy trì đà xuất siêu nối dài trong những tháng còn lại của năm 2021, chuyên gia kinh tế Lê Đăng Doanh cho rằng, Việt Nam cần cố gắng đẩy mạnh giá trị gia tăng trong kim ngạch xuất khẩu. Theo đó, chúng ta phải phát triển mạnh mẽ tư nhân; kết nối các doanh nghiệp xuất khẩu của nước ngoài và tham gia chuỗi giá trị của họ. Ngoài ra, cần phải nỗ lực thực sự, phải chuyển sang kinh tế số hóa để có thị trường vững chắc.
Trong khi đó, chuyên gia kinh tế Đinh Trọng Thịnh cho biết, để năm 2021 duy trì và thậm chí có kết quả cao hơn năm 2020, cần phải tiếp tục nắm giữ được bạn hàng ở thị trường truyền thống, để có hàng hóa giao thương đều đặn; cần phải tiếp tục mở rộng, tìm kiếm thị trường mới; phải đề cao vai trò các Hiệp hội, ngành hàng cũng như của các cơ quan đại diện đại sứ quán ở các quốc gia. Ngoài ra, một yếu tố rất quan trọng với nhập khẩu hàng hóa, để có được thặng dư thương mại thì điều quan trọng phải nhập khẩu.
Cần sự thích ứng nhanh nhậy của doanh nghiệp là khuyến nghị được ông Trần Thanh Hải nhấn mạnh: Nhìn vào năm 2021, yếu tố dịch bệnh kể cả trong thời gian tới có thể thuyên giảm thì tác động của dịch bệnh vẫn còn lâu dài ít nhất trong một vài năm nữa, do đó yếu tố thị trường có thể chưa khôi phục hoàn toàn. Theo đó, các doanh nghiệp cần phải đặc biệt chú ý đến yếu tố này để không thể chủ quan, phải tiếp tục sử dụng các công cụ mà chúng ta đã phát huy tốt trong năm 2020. Ví dụ sử dụng các kênh tiếp thị trong môi trường số - điều mà các doanh nghiệp đã phát huy tốt và cần tiếp tục phát huy điều này.
"Chúng ta đã có trong tay các FTA với hầu hết các thị trường cơ bản, các thị trường lớn trên thế giới. Vấn đề là các doanh nghiệp phải sắp xếp, tổ chức lại hoạt động của mình, phải tìm hiểu cho kỹ và tận dụng tốt hơn những lợi thế từ các hiệp định đó. Các vấn đề về quản trị, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực cũng như cải cách hành chính để hỗ trợ doanh nghiệp là những yếu tố về lâu dài cần tiếp tục thực hiện. Sự thích ứng nhanh nhậy là điều cần thiết đối với mỗi doanh nghiệp", Phó cục trưởng Cục XNK chia sẻ.
Ông Vũ Bá Phú - Cục trưởng Cục Xúc tiến thương mại (Bộ Công Thương) lưu ý các doanh nghiệp xuất nhập khẩu cần quan tâm hơn nữa đến loại hình xuất khẩu trực tuyến. Theo ông Vũ Bá Phú, doanh nghiệp muốn xuất khẩu trực tuyến hiệu quả, cần cân nhắc một số điều kiện cần và đủ để phát triển xuất khẩu trực tuyến. Đó là: ngoại ngữ; nhận thức rõ về hoạt động chuyển đổi số, ứng dụng công nghệ thông tin hiệu quả trong hoạt động sản xuất, kinh doanh và xuất khẩu; chiến lược phát triển của doanh nghiệp; nâng cao kỹ năng tìm kiếm thông tin, phân tích thông tin và nghiên cứu thị trường trên môi trường mạng...
Dù cho rằng xuất khẩu trực tuyến đã và đang mang lại nhiều lợi ích cho doanh nghiệp nhưng theo Cục trưởng Cục Xúc tiến thương mại đây không phải là “một phép màu' duy nhất. Do vậy, ngoài việc làm chủ các kỹ năng kinh doanh trực tuyến, doanh nghiệp cũng cần linh hoạt vận dụng và phối kết hợp các hình thức trực tiếp và trực tuyến để luôn có được góc nhìn đa chiều về khách hàng, thị trường và tăng năng lực chủ động ứng phó với các tình huống trong kinh doanh, qua đó góp phần đạt được mục tiêu duy trì đà xuất siêu trong năm 2021.
Minh Hoa