Áp lực ngày đến hạn

Áp lực đáo hạn trái phiếu, đặc biệt là trái phiếu được phát hành bởi các doanh nghiệp bất động sản (BĐS) được các chuyên gia dự báo sẽ tăng trở lại từ tháng 8 tới đây và duy trì ở mức cao cho đến hết năm 2026 do khối lượng phát hành lớn trong giai đoạn nửa cuối năm 2021 và nửa đầu năm 2022.

Riêng quý III/2025, MBS Research ước tính có khoảng 67.600 trái phiếu đến kỳ đáo hạn, tăng 50,5% so với cùng kỳ (svck) và tăng 61% so với tổng giá trị đáo hạn nửa đầu năm 2025. Trong đó, trái phiếu của nhóm doanh nghiệp bất động sản chiếm tỷ trọng cao nhất, khoảng 85% với giá trị đáo hạn ước tính khoảng 57,5 nghìn tỷ đồng.

Tính chung 6 tháng cuối năm, VIS Ratings ước tính sẽ có khoảng 150.000 tỷ đồng trái phiếu đến kỳ đáo hạn, bao gồm cả 25.800 tỷ đồng trái phiếu đang ở tình trạng chậm trả. Nhóm doanh nghiệp bất động sản chiếm một nửa trong tổng giá trị đáo hạn.

Thống kê của người viết từ HNX cho thấy hàng trăm lô trái phiếu của doanh nghiệp bất động sản sẽ đáo hạn từ nay đến cuối năm, trong đó một số công ty thuộc nhóm Sunshine Group, Novaland... có giá trị trái phiếu chuẩn bị đáo hạn ở mức cao.

Cụ thể, 11 lô trái phiếu phát hành bởi 7 công ty liên quan đến Sunshine Group (bao gồm công ty con, công ty chung thành viên quản lý chủ chốt...) với tổng trị giá lưu hành gần 8.000 tỷ đồng dự kiến sẽ đáo hạn từ nay đến cuối năm. 

Trong số đó, có nhiều lô trái phiếu đã được gia hạn thanh toán một lần. Chẳng hạn Lô trái phiếu SCGCH2023001 có giá trị 1.500 tỷ đồng, được CTCP Tập đoàn Xây dựng SCG (hiện là công ty con của Sunshine Group) phát hành năm 2020, theo kế hoạch đáo hạn vào 31/12/2023, sau đó được 24 tháng và chuẩn bị đáo hạn vào 31/12/2025 tới đây. Lô trái phiếu này hiện có giá trị lưu hành 1.483 tỷ đồng. 

Hay lô trái phiếu SMNCH2123001 của CTCP Sunshine Marina Nha Trang với trị giá lưu hành hiện tại 700 tỷ đồng. Lô trái phiếu này ban đầu có kỳ hạn 24 tháng, ngày đáo hạn 25/10/2023; sau đó đã được gia hạn thêm 24 tháng và chuẩn bị đáo hạn vào 25/10/2025.

Nhóm công ty liên quan đến Novaland cũng ghi nhận ít nhất 6 lô trái phiếu đến hạn từ nay đến cuối năm với tổng giá trị hơn 1.500 tỷ đồng. Trong đó, hầu hết các lô trái phiếu này đều có kỳ hạn đáo hạn ngay trong quý III, chẳng hạn lô trái phiếu NVJCH2023003 do CTCP đầu tư địa ốc No Va  trị giá 245 tỷ đồng, phát hành hồi tháng 8/2020, được gia hạn đáo hạn vào 28/8/2025, hay lô trái phiếu TPACH2125001 trị giá 500 tỷ đồng của Thành phố Aqua sắp đáo hạn vào 17/9/2025 tới đây.

4 lô trái phiếu của CTCP Vinhomes gồm VHMB2325002, VHMB2325003, VHMB2325004, VHMB2325005 với tổng trị giá 7.500 tỷ dự kiến cũng sẽ đáo hạn trong các tháng 10,11,12/2025.

Địa ốc Phú Long, một doanh nghiệp BĐS có tiếng ở phía Nam cũng chuẩn bị đến kỳ đáo hạn ba lô trái phiếu PLRL2023013, PLRL2023014, PLRL2023015 với tổng trị giá 1.200 tỷ đồng. Ba lô trái phiếu được phát hành lần lượt vào các ngày 25/08/2020, 26/08/2020, 27/08/2020 và đáo hạn vào các ngày 25/08/2025, 26/08/2025, 27/08/2025.

Ngoài ra, một số lô trái phiếu của Taseco, Đất Xanh, Phú Mỹ Hưng, CenLand, Saigon Glory... với trị giá từ vài trăm đến vài nghìn tỷ đồng cũng sẽ đáo hạn từ nay đến cuối năm.

Doanh nghiệp nỗ lực đàm phán, tái cấu trúc để giảm áp lực tài chính

Trong khi áp lực đáo hạn trái phiếu bất động sản dâng cao trong nửa cuối năm, một tín hiệu tích cực là các động thái mua lại trước hạn trái phiếu của nhiều doanh nghiệp đã kéo giảm giá trị gốc trái phiếu đáo hạn.

Ước tính trong 5 tháng đầu năm 2025, đã có khoảng 61.300 tỷ đồng trái phiếu được mua lại trước hạn, tăng 25% so với cùng kỳ, phần lớn nhờ giá trị mua lại của nhóm bất động sản tăng 157,2%. 

Bên cạnh việc mua lại trước hạn, nhiều tổ chức phát hành cũng chủ động đàm phán và đạt được thỏa thuận gia hạn kỳ hạn trái phiếu với trái chủ. Thống kê của VNDirect tính đến giữa tháng 4/2025 cho thấy đã có 118 tổ chức phát hành đạt được thỏa thuận gia hạn kỳ hạn trái phiếu với các trái chủ, tổng giá trị trái phiếu được gia hạn kỳ hạn là hơn 178.000 tỷ đồng. Trong đó, giá trị trái phiếu đáo hạn trong năm 2025 được gia hạn là hơn 20.000 tỷ đồng, chiếm khoảng 10% tổng giá trị trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ đáo hạn năm 2025. 

Với áp lực trái phiếu BĐS hạn rất lớn trong nửa cuối năm, nhiều doanh nghiệp BĐS hiện cũng đang nỗ lực đàm phán với trái chủ gia hạn hoặc chủ động tái cấu trúc nguồn vốn để giảm áp lực tài chính ngắn hạn thông qua chuyển nghĩa vụ trả nợ trong tương lai.

Chẳng hạn, hồi đầu tháng 7 qua, Novaland đã được các trái chủ của gói trái phiếu NVLB2123012 gia hạn thêm 36 tháng, ngày đáo hạn mới vào 20/7/2028. Đây là lần thứ hai Novaland được đồng ý gia hạn lô trái phiếu này.

Lô trái phiếu NVLB2123012 có tổng mệnh giá phát hành thành công 1.300 tỷ đồng, kỳ hạn ban đầu là 18 tháng. Tháng 6/2023, khi lô trái phiếu sắp đến ngày đáo hạn lần đầu, các trái chủ đã thống nhất gia hạn thời gian đáo hạn thêm 24 tháng, tương ứng từ ngày 20/7/2023 thành 20/7/2025. Lãi suất trái phiếu từ ngày 20/7/2023 đến 20/7/2025 được tính cố định là 11,5%/năm.

Hay Công ty TNHH Đầu tư Xuất nhập khẩu tổng hợp Đức Mai trước đó cũng công bố lùi kỳ đáo hạn của lô trái phiếu DUCMAI2020 từ ngày 22/12/2025 thành ngày 22/12/2027, đồng thời thay đổi cơ cấu tài sản đảm bảo. Lô trái phiếu này có giá trị phát hành gần 1.352 tỷ đồng.

Theo VIS Ratings, đối với các doanh nghiệp có dòng tiền yếu, kéo dài kỳ hạn trái phiếu doanh nghiệp là một giải pháp khả thi để tránh việc phải tái cơ cấu nợ. Các chuyên gia ước tính có tới 73% trong số 13.200 tỷ đồng trái phiếu doanh nghiệp mới phát hành trong 4 tháng đầu năm có mục đích sử dụng vốn là tái cơ cấu nợ.

Một diễn biến tích cực khác trên thị trường trái phiếu trong thời gian gần đây,  ngày 25/6/2025, Cục Thi hành án dân sự TP HCM đã chi trả hơn 7.000 tỷ đồng (tương đương 24,81% mệnh giá trái phiếu) cho các trái chủ của 25 mã trái phiếu do 4 doanh nghiệp thuộc nhóm Vạn Thịnh Phát phát hành.

VIS Ratings đánh giá đây là diễn biến tích cực cho các trái chủ, khi tòa án đảm bảo việc thực thi quyền lợi của các nhà đầu tư, tạo ra tiền lệ giúp tăng cường niềm tin vào thị trường trái phiếu doanh nghiệp. Nhất là trong bối cảnh một số lô trái phiếu của các công ty liên quan đến Vạn Thịnh Phát cũng đến kỳ đáo hạn trong nửa cuối năm nay và năm sau.