Ngày 15/2, Bộ Công Thương và Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước tại doanh nghiệp đã có buổi làm việc với Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN), trong đó có nội dung về tình hình cân đối tài chính của EVN năm 2022-2023 và xây dựng phương án giá bán lẻ điện bình quân năm 2023.

Phát biểu tại buổi làm việc, Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên nhận định ngành điện nhìn chung vẫn còn phải đối diện với rất nhiều khó khăn, đặc biệt về vấn đề tài chính. Giá nguyên liệu đầu vào cho sản xuất điện tăng cao do biến động bất thường của thị trường sau đại dịch, đặc biệt trong lĩnh vực năng lượng trên thế giới nói chung và khu vực nói riêng, có những loại nguyên liệu năng lượng tăng đến 200%; trong khi đầu ra là giá điện ở trong nước vẫn giữ ở mức ổn định, chưa được điều chỉnh.

Cùng đó, các chủ đầu tư dự án điện trên thị trường ngày càng đa dạng, gia tăng sự tham gia của khu vực tư nhân. Các dự án lớn về nguồn điện và lưới điện chưa được triển khai do Quy hoạch điện VIII chưa được phê duyệt.

Bộ trưởng đồng thời đánh giá cao sự nỗ lực của EVN trong việc đảm bảo cung cấp điện phục vụ phát triển kinh tế - xã hội, đặc biệt trong bối cảnh EVN phải đối mặt với những thách thức, khó khăn chưa từng có và hết sức dị biệt; xuất phát từ nhiều nguyên nhân như mâu thuẫn địa chính trị trên thế giới, khủng hoảng năng lượng dẫn đến giá nhiên liệu đầu vào cho sản xuất điện tăng cao.

Phản hồi các đề xuất của ông Trần Đình Nhân, Tổng Giám đốc EVN liên quan đến một số giải pháp, kiến nghị đối với Bộ Công Thương, Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp nhằm đảm bảo hoạt động sản xuất kinh doanh điện năm 2023, Bộ trưởng Diên đã có một số ý kiến chỉ đạo các Cục Vụ thuộc Bộ Công Thương phối hợp với EVN triển khai các giải pháp tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc về đầu tư xây dựng các dự án điện và thị trường điện, cơ chế bán điện.

Cụ thể, đối với công tác đầu tư xây dựng các dự án nguồn điện, lưới điện, Bộ trưởng chỉ đạo giải quyết các kiến nghị liên quan đến cung cấp khí cho các dự án nhà máy nhiệt điện trong trung tâm điện lực Ô Môn, Dung Quất; thẩm định thiết kế kỹ thuật theo từng đợt đối với phần còn lại của dự án Quảng Trạch I; thẩm định báo cáo thiết kế kỹ thuật dự án thủy điện tích năng Bác Ái; hoàn thiện báo cáo Thủ tướng Chính phủ về nhu cầu phụ tải và phương án cấp điện cho Côn Đảo; đảm bảo cung cấp đủ than cho các nhà máy nhiệt điện.

Đối với việc xây dựng các phương án điều chỉnh giá bán lẻ điện bình quân năm 2023, Bộ trưởng chỉ đạo EVN cần bám sát, tuân thủ thực hiện theo quy định tại Quyết định số 24/2017/QĐ-TTg ngày 30/6/2017 của Thủ tướng Chính phủ quy định về cơ chế điều chỉnh giá bán lẻ điện bình quân. Bộ trưởng nhấn mạnh việc điều chỉnh giá điện cần phải được tính toán, đánh giá, cân nhắc đầy đủ tác động đến lạm phát, đời sống người dân và điều hành kinh tế vĩ mô của Chính phủ và đúng quy định.

Ngoài ra, Bộ trưởng cũng chỉ đạo EVN chủ động tham gia đề xuất các nội dung sửa đổi, bổ sung các quy định hiện hành về cơ chế điều chỉnh giá bán lẻ điện, cơ cấu biểu giá bán lẻ điện tại các quyết định của Thủ tướng Chính phủ, cơ chế giá điện, thị trường điện tại Luật Điện lực, cơ chế mua bán điện trực tiếp DPPA để đảm bảo giá điện phản ánh đầy đủ yếu tố thị trường, tạo môi trường bình đẳng giữa các bên trong hoạt động điện lực.

Cũng tại buổi làm việc, Chủ tịch Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước tại Doanh nghiệp Nguyễn Hoàng Anh đã có ý kiến chỉ đạo EVN triển khai các giải pháp tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc về đầu tư xây dựng các dự án điện như Ô Môn III, Trị An mở rộng và phối hợp với các cơ quan liên quan hoàn thiện báo cáo Thủ tướng Chính phủ xem xét về các giải pháp đảm bảo cân bằng kết quả sản xuất kinh doanh điện năm 2022 trong đó có các nội dung liên quan đến đánh giá, xếp loại doanh nghiệp.

Liên quan đến việc điều chỉnh cơ chế giá bán điện, trước đó, tại Hội nghị triển khai Quyết định số 1479/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ và Kế hoạch huy động các nguồn lực của các tập đoàn, tổng công ty tham gia các hoạt động, dự án đóng góp vào chương trình phục hồi và phát triển kinh tế xã hội diễn ra sáng 12/12/2022, ông Trần Đình Nhân – Tổng giám đốc EVN đã kiến nghị áp dụng cơ chế thị trường cho giá điện tương tự như cơ chế điều chỉnh giá xăng dầu, theo đó khi các yếu tố đầu vào tăng thì giá điện tăng và ngược lại một cách kịp thời theo một cơ chế tự động. 

Theo Tổng Giám đốc EVN, năm 2022, giá chi phí đầu vào cho sản xuất điện tăng rất cao. Điển hình, giá dầu tăng vài chục phần trăm, giá khí “ăn theo” giá dầu, còn giá than tăng 600% so với đầu năm 2021; trong khi đó, giá bán điện vẫn giữ bình ổn từ năm 2019 đến nay; làm cho EVN gặp khó khăn lớn.

Nguy cơ mất cân đối tài chính dẫn đến nhiều rủi ro khác cho EVN như không có nguồn chi phí để hoạt động; không có tiền trả cho các đơn vị bán điện cho tập đoàn trong thời gian tới. Kéo theo đó, hệ số xếp hạng tín dụng của EVN sẽ bị đánh giá thấp; việc vay vốn ngân hàng cho các dự án đầu tư xây dựng điện cũng sẽ vô cùng khó khăn. Thực trạng này sẽ ảnh hưởng rất lớn đến đảm bảo an ninh năng lượng cho đất nước, đại diện EVN bày tỏ quan ngại.

Ngoài kiến nghị áp dụng cơ chế thị trường cho giá điện, phía EVN còn kiến nghị Chính phủ xem xét giao EVN và các tổng công ty phát điện triển khai các dự án nguồn điện quan trọng, nhằm đảm bảo an ninh năng lượng. Đồng thời, kiến nghị Chính phủ có cơ chế, chính sách để các dự án nguồn điện, lưới điện quan trọng vì an ninh quốc gia thuộc danh mục ưu tiên của Nhà nước được sử dụng vốn vay ODA và cho EVN vay lại không chịu rủi ro tín dụng.

EVN cũng kiến nghị các cấp có thẩm quyền sớm phê duyệt Quy hoạch điện VIII, để EVN cũng như các nhà đầu tư có cơ sở triển khai các dự án nguồn, lưới điện đảm bảo việc cung ứng điện trong những năm tới.