Nguy cơ mất cân đối tài chính, EVN kiến nghị điều hành giá điện theo cơ chế thị trường tương tự giá xăng dầu

PV 15:05 | 13/12/2022 Doanh Nhân Việt Nam trên Doanh Nhân Việt Nam trên
Chia sẻ
Đại diện Tập đoàn điện lực Việt Nam (EVN) cho hay từ đầu năm 2022, giá dầu tăng vài chục phần trăm, giá khí “ăn theo” giá dầu, còn giá than tăng 600% so với đầu năm 2021; trong khi đó, giá bán điện vẫn giữ bình ổn từ năm 2019 đến nay... Chi phí đầu vào cho sản xuất điện tăng rất cao trong khi giá bán điện bình ổn như vậy khiến EVN đối diện nhiều khó khăn, có nguy cơ mất cân đối tài chính.

 

Phát biểu tại Hội nghị triển khai Quyết định số 1479/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ và Kế hoạch huy động các nguồn lực của các tập đoàn, tổng công ty tham gia các hoạt động, dự án đóng góp vào chương trình phục hồi và phát triển kinh tế xã hội diễn ra sáng 12/12, ông Trần Đình Nhân – Tổng giám đốc EVN cho hay dù gặp nhiều khó khăn trong năm 2022, EVN đã nỗ lực cung cấp đủ điện cho mọi nhu cầu phục hồi, phát triển kinh tế xã hội và sinh hoạt của nhân dân sau đại dịch COVID-19. 

Tuy nhiên, theo đại diện EVN, năm 2022, giá chi phí đầu vào cho sản xuất điện tăng rất cao. “Điển hình, giá dầu tăng vài chục phần trăm, giá khí “ăn theo” giá dầu, còn giá than tăng 600% so với đầu năm 2021; trong khi đó, giá bán điện vẫn giữ bình ổn từ năm 2019 đến nay”, ông Nhân cho hay. 

Theo Tổng giám đốc EVN, tình hình tài chính EVN năm 2022 và thời gian tới có rất nhiều khó khăn mà nguyên nhân xuất phát từ nhiều yếu tố tổng hợp như trên. 

Nguy cơ mất cân đối tài chính dẫn đến nhiều rủi ro khác cho EVN như không có nguồn chi phí để hoạt động; không có tiền trả cho các đơn vị bán điện cho tập đoàn trong thời gian tới. Kéo theo đó, hệ số xếp hạng tín dụng của EVN sẽ bị đánh giá thấp; việc vay vốn ngân hàng cho các dự án đầu tư xây dựng điện cũng sẽ vô cùng khó khăn. Thực trạng này sẽ ảnh hưởng rất lớn đến đảm bảo an ninh năng lượng cho đất nước, đại diện EVN bày tỏ quan ngại.

Chính vì vậy, phía EVN kiến nghị áp dụng cơ chế thị trường cho giá điện tương tự như cơ chế điều chỉnh giá xăng dầu, theo đó khi các yếu tố đầu vào tăng thì giá điện tăng và ngược lại một cách kịp thời theo một cơ chế tự động.

Ngoài ra, EVN kiến nghị Chính phủ xem xét giao EVN và các tổng công ty phát điện triển khai các dự án nguồn điện quan trọng, nhằm đảm bảo an ninh năng lượng. Đồng thời, kiến nghị Chính phủ có cơ chế, chính sách để các dự án nguồn điện, lưới điện quan trọng vì an ninh quốc gia thuộc danh mục ưu tiên của Nhà nước được sử dụng vốn vay ODA và cho EVN vay lại không chịu rủi ro tín dụng.

EVN cũng kiến nghị các cấp có thẩm quyền sớm phê duyệt Quy hoạch điện VIII, để EVN cũng như các nhà đầu tư có cơ sở triển khai các dự án nguồn, lưới điện đảm bảo việc cung ứng điện trong những năm tới.

Phát biểu chỉ đạo tại hội nghị, Chủ tịch Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước tại Doanh nghiệp Nguyễn Hoàng Anh yêu cầu EVN cùng với Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN), Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam (TKV), Tập đoàn Xăng dầu Việt Nam (Petrolimex) cùng có trách nhiệm trong việc bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia, bình ổn thị trường, bảo đảm nhu cầu về điện cho sinh hoạt của nhân dân và sản xuất kinh doanh.

Với những khó khăn, vướng mắc trong quá trình hoạt động, Chủ tịch Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước tại Doanh nghiệp Nguyễn Hoàng Anh đề nghị các doanh nghiệp quyết liệt đề xuất để Ủy ban xem xét, trình các cấp có thẩm quyền xem xét, tháo gỡ.

Về phía EVN, trong một thông cáo ngày 28/11, tập đoàn này cho biết từ đầu năm 2022, biến động giá nhiên liệu (than, dầu, khí) thế giới làm cho chi phí sản xuất điện và mua điện của EVN tăng rất cao. Theo diễn biến giá nhiên liệu các tháng đầu năm 2022 và nếu căn cứ kế hoạch vận hành hệ thống điện đã được Bộ Công Thương phê duyệt từ đầu năm thì kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh năm 2022 của EVN có thể lỗ lên tới 64.805 tỷ đồng.

Tuy nhiên, với mục tiêu giảm bớt tối đa có thể những khó khăn trong sản xuất kinh doanh năm 2022, EVN đã quyết liệt thực hiện các giải pháp quản trị như tiết kiệm và cắt giảm chi phí, tối ưu hóa dòng tiền, thực hiện thu cổ tức của các Công ty CP có vốn góp của EVN, vận hành tối ưu hệ thống điện để phát tối đa nguồn thủy điện (có chi phí thấp); điều phối các hợp đồng mua than, ưu tiên các nguồn than có giá rẻ hơn để giảm chi phí phát điện; nỗ lực đàm phán với các chủ đầu tư các nhà máy điện BOT về sản lượng phát điện để tối ưu hóa chi phí chung… 

Qua đó ước tính tổng các khoản EVN đã cố gắng để giảm lỗ đạt khoảng 33.445 tỷ đồng. Dù vậy, trong bối cảnh giải pháp trong nội tại không thể bù đắp được chi phí mua điện đầu vào tăng quá lớn, kết quả sản xuất kinh doanh 10 tháng đầu năm 2022 của Công ty mẹ EVN lỗ khoảng 15.758 tỷ đồng. Dự kiến cả năm 2022 có thể lỗ ở mức khoảng 31.360 tỷ đồng.

Ngoài ra, dự báo năm 2023, EVN nhận định tập đoàn vẫn tiếp tục đối mặt với nhiều khó khăn về sản xuất kinh doanh và cân bằng tài chính, nhất là khi hàng loạt tổ chức quốc tế dự báo giá nhiên liệu (than, dầu, khí) trên thế giới băm sau vẫn đang ở mức cao.

Trao đổi với PV về đề xuất điều chỉnh giá điện của EVN, chuyên gia kinh tế - PGS.TS Đinh Trọng Thịnh (Học viện Tài chính) cho rằng suốt 2 năm đại dịch COVID-19 bùng phát (2020-2021), để đáp ứng các yêu cầu giữ vững các cân đối lớn của nền kinh tế và hỗ trợ doanh nghiệp, người dân; hầu hết tất cả các giá nguyên, nhiên liệu, các dịch vụ công đều được yêu cầu giữ bình ổn giá.

Tuy nhiên trong bối cảnh hiện tại, khi nền kinh tế đã mở cửa trở lại hơn một năm và với mức độ phục hồi, tăng trưởng tích cực; việc tính đúng, tính đủ các chi phí nguyên vật liệu đầu vào cho hoạt động sản xuất kinh doanh của nhiều lĩnh vực là đòi hỏi chính đáng. Vị chuyên gia đồng tình rằng đã đến lúc cần phải xem tác động của giá nguyên nhiên vật liệu đầu vào, các chi phí sản xuất… đến hoạt động của EVN để từ đó xem xét mức điều chỉnh giá điện phù hợp.

Nếu không tính đúng, tính đủ tác động của các chi phí đầu vào với hoạt động sản xuất kinh doanh của EVN, tập đoàn sẽ đối diện với áp lực cân bằng tài chính rất lớn. 

“Nếu Chính phủ vẫn kiên quyết là giữ bình ổn giá điện, cá nhân tôi cho rằng, Chính phủ cần có biện pháp bù lỗ cho EVN. Tuy nhiên, việc bù lỗ như vậy có nguy cơ gây áp lực lớn lên chi tiêu ngân sách cũng như không theo đúng quy luật kinh tế thị trường”, vị chuyên gia cho hay.