Ngân hàng: Lãi ổn định, tín dụng tăng mạnh 

Theo báo cáo cập nhật kết quả kinh doanh của Kafi Research, lợi nhuận sau thuế toàn khối tăng hơn 170% so với cùng kỳ, cho thấy sự phục hồi rõ nét của khu vực tài chính sau thời gian dài chịu tác động từ biến động lãi suất và tín dụng thắt chặt.

Ở nhóm ngân hàng, tăng trưởng tín dụng trở thành động lực chính cho kết quả kinh doanh tích cực. Tổng lợi nhuận kế toán sau thuế toàn ngành đạt 70.051 tỷ đồng, tăng 25% so với cùng kỳ. Tổng tài sản toàn hệ thống đạt gần 19.800 nghìn tỷ đồng, tăng 23,5%, trong khi tiền gửi khách hàng tăng 16,3%. Dư nợ tín dụng toàn hệ thống tăng 13,37% so với đầu năm, tương đương hơn 2,1 triệu tỷ đồng bơm vào nền kinh tế, mức cao nhất trong nhiều năm.

Sự tăng trưởng đồng đều ở cả nhóm ngân hàng quốc doanh lẫn tư nhân tạo nền cho toàn khối. Trong đó, CTG và BID nổi bật khi lợi nhuận trước thuế tăng hơn 60% so với cùng kỳ, trong khi VCB tăng chậm lại. Nhóm tư nhân tiếp tục ghi nhận đóng góp mạnh mẽ từ MBB, VPB, HDB, SHB, nhờ đẩy mạnh mảng bán lẻ, dịch vụ và thu hồi nợ xấu hiệu quả.

Tuy nhiên, áp lực giảm biên lãi thuần (NIM) vẫn là điểm nghẽn lớn. NIM toàn ngành chỉ còn 3,23%, thấp nhất từ năm 2019, do chi phí huy động tăng và lãi suất cho vay giảm theo định hướng hỗ trợ doanh nghiệp. Dù vậy, sự gia tăng của thu nhập ngoài lãi tăng 27% trong quý III và 24% trong 9 tháng đầu năm đã giúp ngân hàng bù đắp phần nào sụt giảm từ lãi thuần. Các mảng dịch vụ, ngoại hối và chứng khoán kinh doanh tiếp tục là “điểm sáng” đóng góp đáng kể vào tổng lợi nhuận.

Chất lượng tài sản của hệ thống nhìn chung được kiểm soát tốt, khi tỷ lệ nợ xấu trung bình đạt 2,0%, chỉ tăng nhẹ so với đầu năm. Một số ngân hàng như CTG, ACB, TCB, VPB tiếp tục duy trì hệ số an toàn cao, thể hiện năng lực quản trị rủi ro vững vàng. Trong bối cảnh lợi nhuận tăng, định giá cổ phiếu ngân hàng (P/B) vẫn duy trì quanh mức cao hơn trung bình 5 năm, phản ánh kỳ vọng tích cực của thị trường vào khả năng duy trì đà tăng trưởng của khối tài chính - ngân hàng trong trung hạn.

Chứng khoán: Thanh khoản bùng nổ, lợi nhuận tăng gần gấp ba

Trong khi ngân hàng giữ vai trò trụ đỡ, thị trường chứng khoán lại trở thành tâm điểm tăng trưởng ngoạn mục của ngành tài chính Việt Nam. Báo cáo Kafi Research ghi nhận doanh thu thuần toàn ngành chứng khoán đạt 37.524 tỷ đồng, tăng 101%, trong khi lợi nhuận sau thuế đạt 15.884 tỷ đồng, tăng 190% so với cùng kỳ, vượt đỉnh lịch sử năm 2022.

Thanh khoản thị trường sôi động với giá trị giao dịch khớp lệnh đạt 2,4 triệu tỷ đồng, tăng 153% so với cùng kỳ. VN-Index tăng 20,8% trong quý và 32% từ đầu năm, góp phần trực tiếp thúc đẩy kết quả kinh doanh của các công ty chứng khoán. Cả 3 mảng hoạt động chính - môi giới, cho vay ký quỹ và tự doanh đều tăng mạnh. Dư nợ cho vay ký quỹ toàn ngành đạt 384.762 tỷ đồng, tăng 26% so với quý II, tỷ lệ cho vay/vốn chủ sở hữu lên tới 114%, phản ánh dòng vốn đầu tư cá nhân quay trở lại mạnh mẽ.

Mảng môi giới chứng khoán đạt lợi nhuận 1.969 tỷ đồng, tăng tới 386% so với cùng kỳ, trong khi tự doanh tăng 180%, chiếm hơn 57% tổng lợi nhuận toàn ngành. Nhiều công ty chứng khoán như VIX, SHS, VND, VCI, DNSE đạt mức tăng trưởng gấp nhiều lần so với năm trước. Sự bứt phá này xuất phát từ tâm lý thị trường tích cực, lãi suất thấp và sự hồi phục mạnh của nhóm cổ phiếu tài chính, thép và bất động sản.

Bên cạnh 2 trụ cột ngân hàng và chứng khoán, nhóm bảo hiểm và tài chính tiêu dùng cũng bắt đầu hồi phục nhưng tốc độ còn chậm. EPS toàn ngành bảo hiểm giảm 6,87%, do chi phí dự phòng và bồi thường tăng. Tuy nhiên, các doanh nghiệp lớn như BVH, PVI đang dần lấy lại đà tăng nhờ hiệu quả đầu tư và tiết giảm chi phí quản lý. Trong khi đó, các công ty tài chính tiêu dùng như FE Credit, Home Credit, SHB Finance ghi nhận mức tăng trưởng lợi nhuận hơn 560% so với cùng kỳ, dù quy mô vốn hóa vẫn nhỏ, chỉ chiếm khoảng 0,3% thị trường.

Triển vọng quý IV/2025 được các tổ chức nghiên cứu đánh giá tích cực. Thanh khoản thị trường chứng khoán tiếp tục ở mức cao, tín dụng dự kiến tăng trưởng 14 - 15% cho cả năm, và đầu tư công cùng bất động sản được đẩy mạnh vào giai đoạn cuối năm sẽ hỗ trợ nhu cầu vốn, dịch vụ ngân hàng và đầu tư. Tuy nhiên, thách thức vẫn tồn tại khi biên lãi thuần giảm, chênh lệch huy động - cho vay gia tăng và áp lực điều chỉnh thị trường có thể khiến kết quả kinh doanh phân hóa mạnh hơn giữa các nhóm doanh nghiệp.