Bất chấp những tác động tiêu cực từ đại dịch, 2021 vẫn là một năm khởi sắc của hệ sinh thái khởi nghiệp tại Việt Nam. Theo báo cáo mới đây mà Nextrans công bố, trong năm 2021, vốn đầu tư đổ vào các startup Việt Nam tăng mạnh, chạm mốc hơn 1,3 tỷ USD.

Một trong số đó có thể kể đến startup Dh Foods của Founder Nguyễn Trung Dũng, người đã từng lên sóng Shark Tank Việt Nam mùa 4 để gọi vốn cũng như lan truyền câu chuyện truyền cảm hứng về khởi nghiệp ở độ tuổi ngoài 50.

Chào anh Dũng. Cảm ơn anh đã nhận lời phỏng vấn chúng tôi. Hiện tại thị trường đang vào dịp cuối năm, Dh Foods chắc hẳn cũng đang bận rộn với các đơn hàng?

CEO Dh Foods Nguyễn Trung Dũng: Công ty đang khá bận rộn, nhưng các bạn nhân viên bận là chính còn mình thì ít hơn. Tuy nhiên, đợt giãn cách xã hội vừa qua, công ty thật sự bận rộn vì khâu cung ứng bị đứt đoạn. Giờ đây, mọi việc đã trơn tru hơn rồi.

Có vẻ như hình ảnh và câu chuyện của Dh Foods được biết tới nhiều hơn sau chương trình Shark Tank. Nhưng thực ra Dh Foods đã bắt đầu tại Việt Nam trong thời gian trước đấy rồi?

CEO Nguyễn Trung Dũng: Thực tế, Dh Foods đã ra đời và bắt đầu đi vào hoạt động từ năm 2013. Trước khi được biết đến nhiều hơn qua chương trình Shark Tank Việt Nam mùa 4, Dh Foods đã phát triển được rất nhiều loại gia vị đặc sản và vào được hầu hết hệ thống siêu thị tại Việt Nam cũng như xuất khẩu đi 10 nước trên thế giới, trong đó có cả những thị trường khó tính như Nhật Bản, Hà Lan, Anh, Đức, Hàn Quốc,…

Vì lý do gì mà anh quyết định trở về Việt Nam và khởi nghiệp ở cái tuổi nhiều người cho là "muộn" như vậy?

CEO Nguyễn Trung Dũng: Đầu tiên là vì lý do cá nhân. Mình đã quay trở lại Việt Nam sau 30 năm bôn ba ở các nước khác, do đó khi mình quay trở lại Việt Nam là đã xác định sẽ định cư trong nước.

Trong hai năm đầu, mình làm cho công ty lớn, thậm chí giữ vị trí tổng giám đốc. Tuy nhiên, sau hai năm đó mình nhận ra đó không phải là công việc mình thích dù hiệu quả công việc rất tốt.

Thực ra khi bắt đầu startup, mình chưa nghĩ tới việc làm giàu. Đơn giản, mình muốn một công việc có thể đảm bảo cuộc sống và giúp mình cảm thấy thích thú. Bên cạnh đó, sau những trải nghiệm ở trời Âu, mình nhận ra các quầy gia vị của họ rất lớn, khác với những gì ở Việt Nam. Do đó, mình quyết định lựa chọn khởi nghiệp với gia vị.

Từ đâu mà anh có ý tưởng chọn muối chấm và các sản phẩm gia vị để khởi nghiệp? Chắc hẳn có câu chuyện đằng sau?

CEO Nguyễn Trung Dũng: Khi còn sinh sống ở nước ngoài, mình rất nhớ gia vị Việt. Tuy nhiên, để mua được các gia vị này là điều rất khó. Thậm chí, có thời điểm mình phải đạp xe đi rất xe để có thể mua được một lọ gia vị.

Trong khi đó, tại các siêu thị lớn ở Ba Lan, Đức, CH Séc,… các quầy gia vị rất phong phú, nhưng chủ yếu lại là các loại gia vị bản địa của Thái Lan, Nhật Bản. Mình mong muốn có một ngày các loại gia vị Việt sẽ được đứng chung với các gia vị nước khác tại những siêu thị đó.

Sau khi về Việt Nam, mình may mắn được đi công tác rất nhiều nơi trên cả nước. Từ những chuyến công tác này, mình nhận ra các loại gia vị Việt rất phong phú, nhưng chủ yếu được dùng tại địa phương, chưa được nhiều người biết tới. Một trong những sản phẩm đặc trưng của Dh Foods hiện tại là Muối tôm Tây Ninh cũng được tôi tình cờ biết tới trong một chuyến đi công tác. Đó là lý do tôi chọn khởi nghiệp với gia vị.

Quyết định khởi nghiệp có khiến anh phải đánh đổi điều gì không khi anh Dũng từng chia sẻ trước đây rằng bản thân từng làm việc cho những công ty lớn với mức thu nhập cao?

CEO Nguyễn Trung Dũng: Khi nghỉ việc, có rất nhiều công ty mời mình đến làm. Nếu tiếp tục cho đến bây giờ, có thể mình sẽ được nhận mức lương hàng tỷ đồng mỗi năm mà không phải bỏ vốn.

Tuy nhiên, khi đó mình 50 tuổi và vợ mình nói rằng: "Làm sao sống để sung sướng?". Thực tế, làm việc ở những tập đoàn lớn rất áp lực, thậm chí phải làm tới 18 tiếng/ngày. Trong khi đó, khi startup mình chỉ làm vừa sức và điều này tạo cho mình cảm giác tự do. Bản thân mình là người thích tự do.

Khi khởi nghiệp, anh có nguồn vốn như thế nào?

CEO Nguyễn Trung Dũng: Thực ra bọn mình không có nhiều vốn, chỉ khoảng 1,2 tỷ đồng. Lúc đấy mình nghĩ 1,2 tỷ đồng chẳng có gì cả, chỉ riêng việc mua sắm xe tải đã tốn một nửa nguồn vốn. Do đó, bọn mình chọn phương thuê ngoài hết.

Theo mình, khi startup không nên tập trung vào bất động sản, xe cộ, máy móc,… quá nhiều. Thay vào đó, các founder nên ưu tiên vào những công ty đã có đầy đủ dịch vụ. Các bạn trẻ có vài trăm triệu đồng hay vài tỷ đồng khi khởi nghiệp không là gì cả. Sau này, khi startup lớn lên, các bạn có thể tính đến việc đầu tư trang thiết bị và mặt bằng, nhưng khi mới bắt đầu thì không nên.

Đến nay, sau khoảng thời gian từng ấy năm có mặt tại Việt Nam, nhìn lại quyết định ngày ấy của mình, anh có đánh giá gì? Có tự hào hay tiếc nuối điều gì không?

CEO Nguyễn Trung Dũng: Mình nghĩ quyết định khởi nghiệp với Dh Foods là thành công. Giả sử mình nhận lương hàng tỷ đồng/năm thì cho tới hiện tại mình mới chỉ có vài chục tỷ đồng. Trong khi đó, Dh Foods hiện có giá trị lên tới cả trăm tỷ đồng.

Ngoài ra, mình không có gì tiếc nuối khi chọn bước ra khỏi vòng an toàn để khởi nghiệp. Bản thân mình cũng tự hào vì phần nào giới thiệu được gia vị đặc sản vùng miền Việt Nam đến với người tiêu dùng trong nước cũng như nước ngoài.

Đối với những người trẻ khởi nghiệp thì khó khăn là thiếu kinh nghiệm. Vậy với một người được coi là "lão làng" như anh, khó khăn khi khởi nghiệp là gì?

CEO Nguyễn Trung Dũng: Với người khởi nghiệp "muộn" như mình, cái thiếu chắc chắn là sức khỏe cũng như sự năng động của tuổi trẻ.

Những ngày đầu về Việt Nam tạo dựng thị trường của anh diễn ra như thế nào?

CEO Nguyễn Trung Dũng: Những ngày đầu rất khó khăn do Người tiêu dùng quen với những sản phẩm gia vị hóa chất, hương liệu, để thuyết phục họ sử dụng các gia vị đặc sản truyền thống sạch cần có thời gian.

Anh đánh giá thế nào về thị trường gia vị Việt Nam hiện tại? Dh Foods có những đối thủ lớn nào trên thị trường?

CEO Nguyễn Trung Dũng: Đối thủ thì có nhiều và toàn là những đơn vị rất lớn như Masan, Ajinomoto,… Nhìn chung, thị trường gia vị ngày càng "nở ra". Các bạn trẻ ngày nay có thu nhập cao hơn, quan tâm sức khỏe nhiều hơn, vô hình chung giúp thị trường gia vị ngày càng lớn hơn. Đến một ngày nào đó, Dh Foods có thể phải cạnh tranh với các đối thủ lớn, nhưng công ty sẽ cố gắng làm tốt những gì trong khả năng.

Các sản phẩm của Dh Foods ngày càng phổ biến trên các gian hàng trong những siêu thị tại Việt Nam, ngoài ra trong những video về ẩm thực trên một số kênh TikTok, YouTube, những người làm nội dung cũng sử dụng các sản phẩm gia vị từ Dh Foods. 

Việc được nhiều người sử dụng sản phẩm của công ty mình được coi là một sự thành công. Với Dh Foods, việc làm ra các sản phẩm mà mình thích, và cũng được người tiêu dùng yêu thích chính là sự thành công của doanh nghiệp.

Như vậy, tính đến thời điểm hiện tại, Dh Foods đã tồn tại và hoạt động được gần 10 năm. Trong suốt quá trình đấy, công ty có gặp nhiều khó khăn hay không? Anh có từng nghĩ tới chuyện dừng lại?

CEO Nguyễn Trung Dũng: Mình chưa bao giờ nghĩ đến việc dừng lại mặc dù khó khăn là rất nhiều. Công ty phải sau 4,5 năm mới bắt đầu có lãi. Tuy nhiên, trong suốt thời gian đó, công ty vẫn luôn đi lên phía trước và khách hàng vẫn đón nhận các sản phẩm mới.

Trong đại dịch, theo những chia sẻ của anh trước đó, Dh Foods vẫn ghi nhận tăng trưởng. Phải chăng công ty đã tìm ra bí quyết để tồn tại ở Việt Nam?

CEO Nguyễn Trung Dũng: Công ty gặp các vấn đề như cung ứng, công nhân,… nhưng thực ra công ty vẫn tăng trưởng. Nếu không có đại dịch công ty sẽ còn tăng trưởng nhiều hơn nữa. Tính riêng trong năm ngoái, công ty đã ghi nhận mức tăng trưởng 61%.

Bên Dh Foods đã chuẩn bị cho các kịch bản. Ngoài ra, các nhà phân phối cũng chuyển đổi từ hình thức offline sang online nên năm nay doanh số của Dh Foods còn cao hơn năm trước.

Hiện nay, việc chuyển đổi hình thức này cũng giúp khả năng cung cấp các đơn hàng dịp Tết của Dh Foods được giữ ở mức tương đối mặc dù một số mặt hàng chưa thể cung cấp được do thiếu một số nguyên liệu.

Ngoài ra, khâu cung ứng thời điểm đó thực tế là bị chậm hơn và không đầy đủ. Mình may mắn có các công ty dịch vụ vận chuyển sở hữu thẻ luồng xanh, vì vậy họ vẫn có thể giao hàng, nhưng tốc độ sẽ chậm hơn. Một số nhà cung cấp của mình khi đó cũng có các trường hợp F0 nên phải đi tìm nhà cung cấp khác. Nói chung, thời điểm đó công ty rất nhiều việc.

Đến nay, tình hình kinh doanh của Dh Foods diễn ra như thế nào? (thị phần, sản phẩm, doanh số).

CEO Nguyễn Trung Dũng: Hiện tại thì công ty chưa tổng kết lợi nhuận còn doanh thu thì đạt hơn 150 tỷ đồng, tăng trưởng 61%. Năm 2022, Dh Foods chuẩn bị ra mắt hơn 10 sản phẩm mới. Ngoài ra, nếu tình hình dịch bệnh lắng xuống, công ty sẽ quay lại các triển lãm quốc tế ở Nhật Bản, Hàn Quốc, Thái Lan, Đức, Pháp, UAE, Mỹ,…

Ngoài ra, Dh Foods cũng đã ký hợp đồng với một đơn vị phân phối gia vị vào Mỹ. Công ty này đã có kinh nghiệm phân phối vào Mỹ và là đơn vị độc quyền cho bia Sài Gòn. Việc ký kết hợp đồng với đơn vị này hy vọng sẽ mở ra cơ hội cho công ty tại một trong những thị trường lớn nhất thế giới.

Hiện ngoài Việt Nam, đâu sẽ là thị trường trọng tâm tiếp theo của Dh Foods?

CEO Nguyễn Trung Dũng: Dh Foods đã có kế hoạch tham gia các triển lãm quốc tế tại Tokyo, Seoul, Thượng Hải, Băng Cốc, Dubai, Đức, Pháp, Mỹ…từ năm 2020, nhưng tình hình dịch bệnh nên tạm hoãn lại. Sau khi dịch ổn định, hi vọng trong năm nay Dh Foods sẽ tiếp tục triển khai kế hoạch của mình.

Tại Đông Nam Á, thị trường đầu tiên mà Dh Foods nhắm đến là Singapore, sau đó đến Philippines và Malaysia. Tại Lào và Campuchia, Dh Foods cũng giới thiệu sản phẩm, nhưng đó là những thị trường khá nhỏ. Hiện tại, các công ty Việt Nam, bao gồm cả Dh Foods nên học theo Thái Lan và cạnh tranh với các công ty nước này trong lĩnh vực gia vị.

Khi công ty bắt đầu tăng trưởng và có lãi, anh Dũng có nghĩ đến việc IPO cho Dh Foods?

CEO Nguyễn Trung Dũng: Trước đây thì mình không nghĩ đến. Tuy nhiên, khi các nhà đầu tư tham gia vào công ty thì họ rất mong muốn điều này. Vì vậy, mình có hứa sẽ cân nhắc trong thời gian tới.

Nhân chuyện nói về các nhà đầu tư, xin hỏi riêng một chút là việc anh lên sóng Shark Tank có ảnh hưởng gì đến Dh Foods hay không? Quyết định lên Shark Tank là do anh muốn quảng bá thương hiệu hay tìm nhà đầu tư?

CEO Nguyễn Trung Dũng: Dh Foods đã chuẩn bị kỹ từ mẫu mã tới thiết kế. Vì vậy, việc lên sóng Shark Tank đã tạo ra cú hích về truyền thông để mọi người biết đến Dh Foods nhiều hơn. Sau đó, nhiều đơn vị đã viết về Dh Foods. Có thể nói, Shark Tank chính là cú hích đầu tiên.

Thực ra, những người lên Shark Tank đều muốn quảng bá thương hiệu, nhưng Dh Foods cũng muốn gọi vốn thật. Minh chứng là ngay sau buổi phát sóng, công ty đã gọi vốn thành công từ các nhà đầu tư. Cũng chính nhờ vốn của các nhà đầu tư nên Dh Foods đã tăng trưởng nhiều hơn bất chấp ảnh hưởng của dịch bệnh.

Trong những bài viết trên mạng xã hội, anh thường chia sẻ những câu chuyện về quản trị nhân sự, thu phục lòng người trong kinh doanh. Đây có phải là một "chiến lược" thành công của Dh Foods?

CEO Nguyễn Trung Dũng: Đây là một chiến lược thành công. Sau khi lên sóng Shark Tank, hiện nay rất nhiều bạn trẻ biết đến và bày tỏ sự ủng hộ đối với Dh Foods.

Tại Dh Foods, mình trao quyền cho các bạn. Các bạn trẻ được tự mình quyết định, sai thì sửa. Mình đánh giá các bạn qua kết quả công việc chứ không phải đi giám sát các bạn chấm công hay làm gì khác.

Cách làm của mình đôi khi bị người khác nghĩ là hơi "chém gió". Tuy nhiên, chỉ trong 6 năm, công ty đạt tăng trưởng như vậy là nhờ công chủ yếu vào các bạn trẻ. Kết quả công việc cuối cùng sẽ đánh giá văn hóa doanh nghiệp được áp dụng có phù hợp hay không.

Dh Foods hiện tại gồm rất nhiều nhân sự trẻ, năng động. Vậy anh Dũng đã làm gì để có thể cân bằng được nguồn năng lượng từ những người trẻ?

CEO Nguyễn Trung Dũng: Cũng tương tự như cách dạy bơi. Các huấn luyện viên cứ ném người học xuống bể để họ tự bơi, nếu chìm sẽ đỡ. Trong Dh Foods cũng vậy, các bạn trẻ cứ làm, sai thì sửa. Quá trình này sẽ tôi luyện những người trẻ, tạo cho họ sự tự tin.

Anh từng chia sẻ câu chuyện về việc không áp KPI khiến nhiều người thích thú và mơ ước về môi trường làm việc đó. Vậy anh nghĩ môi trường làm việc mà không áp KPI với nhân viên sẽ có những mặt lợi và mặt hại gì?

CEO Nguyễn Trung Dũng: Nhân viên chắc chắn sẽ vui vẻ hơn khi không bị áp KPI. Ngày xưa, mình cũng từng đi làm và hiểu cảm giác bị áp KPI. Thay vì làm việc, mọi người phải nghĩ làm thế nào để đạt đủ KPI. Như mình đã nói, kết quả cuối cùng mới là quan trọng.

Cho đến hiện nay, cái hại của việc không áp KPI chưa nhiều lắm. Cái lợi là các bạn đi làm đều rất vui và sẵn sàng cống hiến cho công ty. Kết quả kinh doanh là minh chứng cho điều này.

Theo anh văn hoá công ty có quan trọng không? Và làm sao để gầy dựng và phát triển văn hoá đó? Với Dh Foods, văn hoá đó là gì?

CEO Nguyễn Trung Dũng: Văn hóa công ty rất quan trọng, với Dh Foods là làm điều mình thích với thu nhập tốt đảm bảo cuộc sống. Các bạn đến công ty phải có tâm lý thoải mái, khi đó làm việc mới tạo ra hiệu quả. Đặc biệt, mức lương đãi ngộ phải tương xứng.

Riêng với Dh Foods, nhân viên làm tốt có thể nhảy vài bậc trong thời gian ngắn. Điều này khác với các doanh nghiệp khác, khi nhân viên phải thăng tiến từng bậc.

Anh Dũng là một "fan cứng" của CLB Manchester United. Để so sánh, một doanh nghiệp hay một đội bóng cần làm gì để xây dựng sự phát triển từ những ngày đầu thành lập?

CEO Nguyễn Trung Dũng: Manchester United ngày trước là một minh chứng rõ ràng khi so sánh với việc xây dựng một doanh nghiệp. Họ sử dụng phần lớn cầu thủ trẻ, tương ứng với các nhân sự trẻ ở nhiều doanh nghiệp hiện nay.

Ngoài ra, đặc sản của Manchester United là không bao giờ từ bỏ. Việc startup chắc chắn cũng cần đến tinh thần này. Bên cạnh đó còn là tinh thần đoàn kết, một đội bóng có siêu sao hàng đầu thế giới nhưng không đoàn kết thì cũng không thể đi đến đích, và điều này cũng giống với các doanh nghiệp.

Được biết, anh Dũng và anh Quang (Nguyễn Đăng Quang - Chủ tịch tập đoàn Masan) là bạn học cùng cấp hai. Liệu có phải nhờ mối quan hệ này mà các sản phẩm của Dh Foods mới được chọn trên các kệ hàng đẹp của Winmart hay không?

CEO Nguyễn Trung Dũng: Thực tế, Dh Foods không chỉ xuất hiện tại Vinmart mà còn ở nhiều siêu thị lớn khác như BigC, Aeon, Lotte,… Mối quan hệ với chủ tịch Masan thực ra lại là điểm trừ đối với mình vì nhiều người sẽ nghĩ rằng công ty nhờ vào mối quan hệ này để có được các vị trí đẹp.

Ở vị trí của anh Quang, anh ấy sẽ không bao giờ làm như vậy. Trong Masan có một quy định rằng các công ty của gia đình, bạn bè liên quan đến các lãnh đạo cấp cao không được làm ăn với tập đoàn. Ngoài ra, Dh Foods đã xuất hiện tại Winmart từ khi chuỗi siêu thị này còn thuộc sở hữu của tập đoàn Vingroup.

Về câu chuyện khởi nghiệp, anh nghĩ startup ở thời điểm hiện tại và startup vào những năm 2010 có gì khác nhau?

CEO Nguyễn Trung Dũng: Theo mình, ở thời kỳ nào cũng vậy, startup cần có sự kiên nhẫn. Các công ty chỉ vài năm không có lãi thì có thể sẽ mất rất nhiều thứ. Các bạn founder phải kiên trì để tìm ra con đường phù hợp. Các bạn không thể đốt cháy giai đoạn, trừ khi gặp may hoặc rất giỏi. Các bạn đừng mong làm giàu nhanh quá.

Thực tế, startup phải đối mặt với nhiều nỗi sợ khi bắt đầu. Là một người đi trước, anh Dũng có lời khuyên nào dành cho các bạn đi sau để họ có thể vững tâm vượt qua nỗi sợ?

CEO Nguyễn Trung Dũng: Hồi trẻ mình không sợ và làm việc rất nhiều. Tuy nhiên, khởi nghiệp cũng có nhiều vấn đề. Các bạn cần trả lời được câu hỏi: "Khởi nghiệp để làm gì?". Bạn cần phải xác định rằng khởi nghiệp là vất vả. Vì vậy, bạn cần phải có sự đam mê và kiên trì.

Rất nhiều người nghĩ khởi nghiệp sẽ giàu nhanh. Điều này hoàn toàn sai. Với nguồn vốn ít ỏi, bạn phải tìm cách để duy trì công việc, phải nghĩ xem làm cái gì để lấy ngắn nuôi dài. Chắc chắn startup vất vả hơn làm thuê, vì vậy các bạn phải suy nghĩ kỹ.

Anh đánh giá nguồn vốn hay kiến thức quan trọng hơn khi khởi nghiệp?

CEO Nguyễn Trung Dũng: Cái gì cũng cần. Có tiền mà không có kiến thức thì lỗ, có kiến thức mà không có tiền thì cũng không làm được.

Anh từng lên sóng Shark Tank Việt Nam, một chương trình làm nền móng cho các startup. Anh có lời khuyên nào dành cho những người có ý định tham gia chương trình này?

CEO Nguyễn Trung Dũng: Ở Việt Nam, nhiều bạn tham gia chương trình Shark Tank chưa đúng cách. Một số công ty chưa có hệ thống bán hàng, sản phẩm,… thì nên tham gia các vòng gọi vốn thiên thần. Trong khi đó, khi tham gia Shark Tank, công ty của bạn cần có kết quả nhất định.

Việc tham gia Shark Tank chỉ giúp bạn nổi tiếng trong ngắn hạn. Trong khoảng thời gian đó, nếu bạn không tận dụng được thì dần dần startup sẽ rơi vào quên lãng. Shark Tank Việt Nam đã tổ chức được 4 mùa với rất nhiều startup tham dự, nhưng không phải startup nào cũng được nhớ tới. Thậm chí, nhiều startup đã phải đóng cửa. Vì vậy, nếu chưa có sự chuẩn bị kỹ lưỡng thì không nên tham gia Shark Tank.

Lời cuối, nhân dịp đầu năm mới khi Tết đến xuân về, thông qua bài viết này anh có cần nhắn nhủ điều gì không ạ? Tới nhân viên, người thân, đối tác hay bản thân anh về năm mới?

CEO Nguyễn Trung Dũng: Mình chúc mọi người giữ gìn sức khỏe, giữ vững niềm tin, làm việc chăm chỉ, mọi điều tốt lành sẽ đến.

Vâng, cảm ơn anh đã dành thời gian cho chúng tôi. Chúc anh Dũng và Dh Foods có một mùa xuân ấm áp, nhiều thành công hơn nữa!