Không chỉ là xu hướng công nghệ, AI đã trở thành cuộc chạy đua khốc liệt, khi mọi quốc gia đều đặt mục tiêu trở thành AI Nation - siêu cường về AI. Theo nghiên cứu của InvesGlass, Mỹ hiện giữ vị thế dẫn đầu trong cuộc đua này khi là "cái nôi" của Google, Facebook hay Microsoft. Bên cạnh đó, còn có nhiều dự án sáp nhập, mua lại công ty để tiếp tục củng cố chỗ đứng trong ngành.

Tại châu Á, Trung Quốc là một trong những quốc gia đi đầu trong cuộc chạy đua này, với định hướng tập trung phát triển AI của Chính phủ, cùng sự đầu tư nghiên cứu tích cực của các tập đoàn công nghệ hàng đầu như Alibaba, Baidu và Tencent.

Nhật Bản gần đây cũng đã đẩy mạnh cuộc chơi với sáng kiến "Xã hội 5.0" kết hợp các yếu tố AI. Trong khi đó, Hàn Quốc cũng tuyên bố phân bổ nguồn ngân sách khổng lồ cho mục đích tăng cường khả năng cạnh tranh quốc gia trong lĩnh vực này.

Không nằm ngoài cuộc đua, Việt Nam đã sớm ban hành Chiến lược Quốc gia về nghiên cứu, phát triển và ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) đến năm 2030, hướng đến mục tiêu đưa Việt Nam đứng trong nhóm 5 nước dẫn đầu về AI trong khu vực ASEAN vào năm 2025, xây dựng được 5 thương hiệu AI có uy tín trong khu vực.

Theo báo cáo "Chỉ số Sẵn sàng Trí tuệ nhân tạo của Chính phủ 2023" của Oxford Insights, chỉ sau hơn 2 năm, vị trí của Việt Nam đã tăng từ 62/181 lên 59/193 quốc gia và vượt qua Philippines để đứng thứ 5/10 tại khu vực ASEAN. Điểm trung bình của Việt Nam đạt mức 54,48, đánh dấu 3 năm liên tiếp vượt ngưỡng trung bình của thế giới.

Trong buổi gặp gỡ giữa Thường trực Chính phủ và các doanh nghiệp sáng 10/2, ông Trương Gia Bình, Chủ tịch HĐQT Tập đoàn FPT, cho biết: “Vào thời điểm này cả nước hào hứng, có niềm hy vọng to lớn là Việt Nam bước vào một kỷ nguyên mới, Việt Nam sẽ là một quốc gia hùng mạnh, phồn thịnh, đứng trong hàng ngũ các nước tiên tiến nhất trên thế giới.

Chính thời điểm này khi vận nước đến chúng ta phải làm mọi cách để mà phát triển, không thể bỏ lỡ. Trong bối cảnh đó, Ban Nghiên cứu Phát triển Kinh tế tư nhân (Ban IV) viết một báo cáo gọi là 2-3-4-5 tức là: 2 mục tiêu lớn, 3 điểm tắc nghẽn, 4 mũi giáp công và 5 hành động chính.

Ở đây tôi muốn tập trung vào 2 ý: Thứ nhất, tôi đề nghị phải giải phóng tiềm lực khoa học công nghệ. Vì sao tôi lại nói như vậy? Vì khi nghiên cứu, tôi thấy mối quan hệ giữa GDP và tiềm lực khoa học công nghệ vẽ thành một đồ thị parabol đi lên, nghĩa là khi tăng trưởng GDP thì trình độ khoa học đi lên và khi tất cả thế giới trên một đường chung thì Việt Nam đứng thẳng, tức là với mức GDP của chúng ta thì tiềm năng khoa học tăng gấp đôi.

Hiện nay thu nhập bình quân đầu người theo sức mua thì Việt Nam cỡ của Angola. Thử hỏi khoa học Việt Nam và Angola cỡ gì? Nếu mà nhân gấp đôi lên theo đồ thị về tiềm năng khoa học công nghệ thì chúng ta bằng Latvia, Litva”.

Trước những cơ hội và thách thức lớn, Chủ tịch FPT đề xuất: “Thứ nhất, chúng ta đã nói cơ chế là điểm nghẽn của điểm nghẽn, trong đó điểm nghẽn của KHCN mới là quan trọng nhất.

Thứ hai, chúng tôi đề nghị "bình dân AI vụ". Ngày trước, vào những năm khó khăn nhất, những năm kháng chiến khi chính quyền còn yếu, còn nghèo, Bác Hồ đặt vấn đề "bình dân học vụ". Bây giờ là cơ hội đến, đặc biệt trong dịp Tết này chúng ta nghe nhiều về DeepSeek. DeepSeek làm cho "bình dân hóa trí tuệ nhân tạo", tức là các công ty nhỏ cũng làm được, các công ty vừa và nhỏ cũng đã áp dụng được.

Cơ hội đang đến, tôi đề nghị nhanh nhất có thể đưa AI vào chương trình giáo dục đào tạo của tất cả hệ thống giáo dục và chúng tôi là những người trực tiếp triển khai vào hệ thống giáo dục, chúng tôi đưa cả vào lớp 1 được, nhưng cần nhất là vai trò của Nhà nước, chỉ đạo bằng được để Việt Nam sớm trở thành quốc gia về trí tuệ nhân tạo…”.