Sáng 18/9, tại Trung tâm Hội nghị Quốc gia, dưới sự chủ trì của Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ, Diễn đàn Kinh tế - Xã hội Việt Nam 2022 với chủ đề "Củng cố nền tảng kinh tế vĩ mô, thúc đẩy phục hồi và phát triển bền vững" đã chính thức khai mạc với sự tham dự của lãnh đạo Đảng và Nhà nước, đông đảo các chuyên gia, nhà khoa học, các Đại sứ, Trưởng đại diện các cơ quan, tổ chức quốc tế tại Việt Nam, đại diện cộng đồng doanh nghiệp trong nước và nước ngoài,...

Phát biểu khai mạc Diễn đàn, Chủ tịch Quốc Hội Vương Đình Huệ khẳng định Diễn đàn Kinh tế 2021 với chủ đề “Phục hồi và phát triển bền vững” đã để lại nhiều bài học quý, nhiều luận cứ khoa học có tính thực tiễn. Nhiều gợi ý chính sách tại Diễn đàn đã được Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chính phủ, các cơ quan, tổ chức hữu quan nghiên cứu để xây dựng, ban hành các quyết sách mạnh mẽ, quyết liệt, ứng phó kịp thời với bối cảnh, tình hình mới.

Chủ tịch Quốc hội khẳng định chính nhờ các quyết sách đúng đắn, kịp thời của Trung ương, Quốc hội, sự chỉ đạo điều hành quyết liệt của Chính phủ, các cấp, các ngành từ trung ương đến địa phương, tình hình kinh tế - xã hội nước ta tiếp tục ổn định và đạt được những kết quả rất tích cực, quan trọng. Sau khi giảm sâu nhất kể từ khi Việt Nam tính và công bố GDP  (âm 6,02%  trong quý III/2021), tăng trưởng kinh tế từng bước phục hồi từ quý IV/2021 và phục hồi mạnh mẽ từ đầu năm 2022 đến nay.

Trong 8 tháng đầu năm 2022, kinh tế - xã hội Việt Nam tiếp tục phục hồi mạnh mẽ với nhiều điểm sáng. Việt Nam là quốc gia duy nhất ở khu vực Châu Á - Thái Bình Dương và là một trong 4 quốc gia trên thế giới được Moody’s nâng bậc tín nhiệm kể từ đầu năm đến nay. Các tổ chức quốc tế như World Bank, ADB... dự báo tăng trưởng GDP năm 2022 của Việt Nam từ 6,7 - 7,5 phần trăm và lạm phát dưới 4 %. 

Tuy vậy, tình hình kinh tế - xã hội nước ta đang và sẽ phải đối mặt với nhiều khó khăn; việc giữ vững, củng cố nền tảng kinh tế vĩ mô mà nói rộng hơn là nâng cao năng lực chống chịu, tính tự cường của nền kinh tế, thúc đẩy phục hồi, phát triển kinh tế - xã hội còn rất nhiều thách thức.

Cụ thể là rủi ro suy giảm kinh tế, bất ổn tài chính trên thế giới; trong khi đó dịch Covid-19 vẫn tiềm ẩn nguy cơ tăng trở lại và diễn biến phức tạp, những khó khăn trên thị trường thương mại toàn cầu ảnh hưởng đến khả năng phục hồi, đặc biệt với những ngành thiếu nguyên liệu, phụ kiện do gián đoạn chuỗi cung ứng. Trên thị trường tài chính, Ngân hàng trung ương các nước chuyển sang siết chính sách tiền tệ thông qua tăng mạnh lãi suất để kiềm chế lạm phát, khiến một số quốc gia có nguy cơ rơi vào tình trạng đình lạm, nhất với các đối tác thương mại lớn của Việt Nam.

Ngoài ra, nguy cơ khủng hoảng năng lượng, lương thực còn ở mức cao. Chưa kể các rủi ro quốc gia bao gồm nghĩa vụ trả nợ công và nợ của doanh nghiệp tăng khi lãi suất và tỷ giá tăng.

Đáng chú ý, ông Vương Đình Huệ nhận định một số cấu phần của Chương trình phục hồi phát triển kinh tế - xã hội trị giá 347 nghìn tỷ triển khai còn chậm, chưa đạt được yêu cầu đề ra, nhất là việc giải ngân gói hỗ trợ tiền thuê nhà cho người lao động, gói hỗ trợ lãi suất qua ngân hàng thương mại cổ phần. Gói đầu tư cơ sở hạ tầng quy mô 113 nghìn tỷ đồng vốn kỳ vọng sẽ tạo động lực to lớn cho phục hồi kinh tế nhưng cũng chỉ vừa mới được trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội thông qua danh mục dự án vào cuối tháng 8/2022, chủ yếu do thể chế và khó khăn trong công tác chuẩn bị đầu tư. Giải ngân đầu tư công vẫn còn là điểm nghẽn, đến hết tháng 8 mới chỉ đạt 39,2%, thấp hơn so với cùng kỳ năm 2021, trong đó giải ngân ODA mới chỉ đạt khoảng 15 % kế hoạch.

Giá năng lượng cao, chi phí vận tải và các mặt hàng như phân bón và thức ăn chăn nuôi tăng cũng có nguy cơ khiến giá cả nhiều loại hàng hóa và dịch vụ tăng gây áp lực thêm cho lạm phát. Nợ xấu tiềm ẩn, cơ cấu lại hệ thống tài chính ngân hàng còn nhiều thách thức và khó khăn. Thị trường tiền tệ, chứng khoán bao gồm thị trường cổ phiếu, trái phiếu Chính phủ, trái phiếu doanh nghiệp, thị trường bất động sản còn tiềm ẩn rủi ro phát triển thiếu lành mạnh và bền vững.

Chủ tịch Quốc Hội nêu rõ, củng cố, tăng cường nền tảng kinh tế vĩ mô, tăng cường khả năng chống chịu và tự cường của nền kinh tế luôn là mục tiêu hàng đầu, nhất là do kinh tế nước ta có độ mở rất lớn và tình hình thế giới, khu vực luôn có biến động bất thường, khó dự báo.

Trong bối cảnh đó, Chủ tịch Quốc hội đề nghị các đại biểu tập trung trao đổi, thảo luận về: phân tích, đánh giá, làm rõ thực trạng, bối cảnh tình hình kinh tế, tài chính, tiền tệ khu vực, thế giới; dự báo xu hướng trung hạn, dài hạn; đánh giá khách quan, toàn diện thực trạng kinh tế - xã hội, nhất là tình hình kinh tế vĩ mô, năng lực chống chịu của nền kinh tế Việt Nam; tình hình triển khai và kết quả thực hiện chương trình phục hồi, phát triển kinh tế - xã hội theo Nghị quyết 43/NQ/QH15 của Quốc hội và Nghị quyết 11/NQ-CP của Chính phủ; kinh nghiệm quốc tế và đề xuất chính sách cho Việt Nam trong củng cố nền tảng kinh tế vĩ mô, tăng cường năng lực chống chịu và tự cường của nền kinh tế, phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội bền vững trong năm 2023 và định hướng cho cả nhiệm kỳ  2021-2025.