Thương vụ Việt Nam tại Indonesia cho biết, xuất khẩu gạo sang thị trường Indonesia tiếp tục sẽ có thuận lợi khi nhu cầu nhập khẩu gạo vừa được Cơ quan lương thực quốc gia Indonesia nước này cập nhật dự báo sẽ tăng  thêm lên 5,18 triệu tấn trong cả năm 2024 thay vì số lượng 3,6 triệu tấn Chính phủ đã cấp giấy phép nhập khẩu.

Tuy nhiên mới đây, Thương vụ Việt Nam tại Indonesia phát đi cảnh báo xuất khẩu gạo Việt Nam sang thị trường Indonesia có thể gặp bất lợi do Cơ quan hậu cần Quốc gia (Bulog) - cơ quan được phân giao thu mua gạo thầu quốc tế của Chính phủ Indonesia, và Cơ quan Lương thực quốc gia Indonesia bị một tổ chức dân sự là People's Democracy Study (SDR) khiếu kiện lên Ủy ban chống tham nhũng quốc gia (KPU) vì liên quan tới cáo buộc nâng giá mua gạo.

Theo cáo buộc, "tổn thất của nhà nước Indonesia từ hành vi tham nhũng này có thể lên tới 2.000 tỷ Rupee (Rp). Tổn thất này được tính toán dựa trên chênh lệch giá chào bán của một công ty Việt Nam, mức giá chênh tới 82 USD/tấn. Nếu tỷ giá chỉ tính là 15.000 Rp/USD, mức chênh lệch là 180,4 triệu USD. Với số lượng gạo nhập khẩu là 2,2 triệu tấn trong 5 tháng đầu năm 2024, thì con số chênh lệch là 2.000 tỷ Rp".Giá chênh lệch mà tổ chức này đưa ra là tham chiếu giá chào của một công ty Việt Nam là Tập đoàn Tân Long, một trong những công ty được cho là đã tham gia vào quá trình cung ứng gạo nhập khẩu.

Trước cáo buộc của SDR, Cơ quan hậu cần Quốc gia đã bác bỏ cáo buộc: “Tập đoàn Tân Long của Việt Nam, tin cho biết là đã chào giá gạo, nhưng thực sự đã không có bất cứ bản chào giá thầu chính thức nào kể từ khi mở thầu năm 2024 đến nay của Bulog. Tập đoàn này không có hợp đồng nhập khẩu gạo nào với chúng tôi trong năm nay. Bulog là nạn nhân của báo cáo không có cơ sở này, nhằm tạo dư luận xấu”.

Theo Bulog, Tập đoàn Tân Long đã đăng ký là một trong những đối tác của Bulog nhưng chưa từng chào giá gạo cho Bulog trong năm 2024.

Sáng ngày 11/7, trao đổi với Báo Người Lao Động, ông Trương Sỹ Bá, Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Tân Long, cho biết có sự việc vừa qua liên quan Cơ quan hậu cần quốc gia - Bulog (cơ quan được phân giao thu mua gạo thầu quốc tế của Chính phủ) và Cơ quan lương thực quốc gia Indonesia bị một tổ chức dân sự khiếu nại lên Ủy ban Chống tham nhũng Quốc gia - KPU về việc được cho là nâng giá, cộng giá vào giá gạo nhập khẩu từ Việt Nam.

Trong đó, ông Trương Sỹ Bá cho biết họ có nêu giá chào của Tân Long là 538 USD/tấn. Chủ tịch Tân Long khẳng định rằng ông không chính thức chào giá này sang Indonesia, mà chỉ có hôm bộ trưởng Nông nghiệp Indonesia sang thăm Việt Nam có đến tập đoàn để nói chuyện.

Ông Long cho hay: "Trong buổi nói chuyện này, vị Bộ trưởng có hỏi chúng tôi tại thời điểm đó giá gạo xuất khẩu sang Indonesia theo phương thức FOB (giá tại cửa khẩu bên nước của người bán) là bao nhiêu, sau đó chúng tôi tính toán báo là 538 USD/tấn".

Theo Chủ tịch Tân Long, cơ chế thị trường là minh bạch, công khai. Thị trường tự do nên không chỉ Bộ trưởng Indonesia mà ai hỏi giá ông đều sẽ trả lời.

Đáng chú ý, Chủ tịch Tân Long khẳng định rằng Tập đoàn này không có liên quan gì tới Bulog. "Chúng tôi không liên quan tới lùm lùm tham nhũng mua gạo của Indonesia", ông Long khẳng định. 

Từ năm 2023 đến nay, Tân Long chỉ trúng duy nhất một lô 30.000 tấn gạo xuất khẩu gạo sang Indonesia thông qua Posco (Hàn Quốc) với giá 620 USD/tấn và không trúng trực tiếp bất cứ lô hàng nào của Bulog.

Vụ việc khiếu kiện đang trong quá trình điều tra xác minh. Tuy nhiên, có khả năng sẽ ảnh hưởng bất lợi tới việc thu mua lúa gạo của Indonesia từ Việt Nam từ nay đến hết năm 2024 hoặc cho tới khi vụ việc được điều tra làm rõ.

Từ vụ việc đáng tiếc này, Thương vụ Việt Nam tại Indonesia khuyến nghị các doanh nghiệp xuất khẩu gạo Việt Nam cần có sự cạnh tranh lành mạnh, đoàn kết, cùng bảo vệ hình ảnh hạt gạo, ngành lúa gạo nước nhà. Đồng thời thận trọng trong bất cứ giao dịch, phát ngôn nào, không để ảnh hưởng đến toàn bộ các doanh nghiệp xuất khẩu gạo của Việt Nam nói chung.