'Chùa Xanh' - dự án tâm hồn của những người con đất Việt
"Chùa Xanh" là dự án phi lợi nhuận trồng mới hơn 1000 cây xanh tại các chùa. Dự án có sự đồng hành của các doanh nhân phát tâm trồng cây ăn quả và cây xanh bóng mát trong chùa.
"Đảnh lễ thành tâm vãn cảnh chùa
Xa rời cõi tục chuyện hơn thua
Đem lòng bác ái gieo nhân quả
Mở đức từ bi gặt thiện mùa...."
Đó là những lời thơ rất hay trong bài "Vãng cảnh chùa" của tác giả Trần Bảo Kim Thư.
Vào chùa, được quỳ dưới Phật đài, nghe lời tụng kinh du dương quyện trong khói trầm hương khiến lòng người lắng dịu bao phiền não lo toan. Đặc biệt, sau giờ phút linh thiêng giải bày cõi lòng, cầu xin những điều tốt lành cho tất cả mọi người lại được thả mình trong một không gian xanh mướt của cây xanh lại thoang thoảng mùi của hương hoa nữa thì đó lại là một niềm hạnh phúc riêng chỉ có nơi cửa Phật.
Ngày nay, theo sự phát triển của xã hội, các khu công nghiệp, nhà cao tầng mọc lên, không gian chùa trở nên chật hẹp hơn, không gian xanh vốn làm cho cảnh sắc chùa thêm trong lành và thanh tịnh nay lại càng hẹp dần.
Hưởng ứng sáng kiến trồng 1 tỷ cây xanh của Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc phát động tại Chỉ thị số 45/CT-TTg ngày 31/12/2020 về tổ chức phong trào Tết trồng cây” và tăng cường công tác bảo vệ phát triển rừng. Tạp chí Tài nguyên & môi trường phối hợp cùng Công ty CP Truyền thông King Land tổ chức thực hiện dự án "Chùa Xanh". Đây là dự án phi lợi nhuận trồng mới hơn 1000 cây xanh tại các chùa. Dự án còn có sự đồng hành của các doanh nhân phát tâm trồng cây ăn quả và cây xanh bóng mát trong chùa.
"Chùa Xanh" là một dự án lớn mang nhiều ý nghĩa cả về tâm linh lẫn giá trị kinh tế, xã hội.
Chắc hẳn trong chúng ta ai cũng từng đi Chùa nhưng không hẳn ai cũng để ý đến kiến trúc trồng cây xanh trong quần thể kiến trúc văn hóa cổ này và ý nghĩa của từng loại cây xanh. Thực tế, mỗi cây, mỗi hoa trong chùa đều mang một ý nghĩa tâm linh giúp phật tử hiểu thêm về văn hoá Phật giáo.
Các loài hoa trồng hay được bày trí trong chùa như hoa huệ đánh thức mạnh mẽ cõi tâm linh của con người gợi ra một sự thờ phụng, hoa lan hồn nhiên, tươi trẻ, khiến cho con người liên tưởng đến sự thánh thiện còn hoa sen lại là loài hoa di dưỡng tinh thần, hương sen giúp con người ta trút bỏ những tục luỵ của trần thế, thân phận của hoa sen cũng gợi sự thanh tao cao thượng mặc dù mọc lên từ bùn. Đây chính là thân phận con người.
Các cây trồng cũng mang ý nghĩa riêng như cây đại có khả năng hút sinh lực từ bầu trời chuyển xuống cho đất và nước để khởi phát một cuộc sống viên mãn. Cây Bồ Đề là hiện thân của sự giác ngộ, sáng suốt, minh triết, tượng trưng cho đạo Phật vì đạo Phật lấy trí tuệ làm đầu, nhờ trí tuệ mà giác ngộ, diệt trừ được vô minh là mầm mống của mọi tội ác. Cây sung tượng trưng cho sự diệt trừ 108 điều phiền não, là biểu tượng cho tinh thần của thế giới nhà Phật, nhắc nhở các kiếp tu và đem phúc tới cho các phật tử. Cây mít lại tượng trưng cho đại trí tuệ, nhắc nhở con người cần phải tĩnh tâm trên con đường trí tuệ. Cây thông /tùng: tượng trưng cho người quân tử, học rộng tài cao, cũng là biểu tượng cho sự kiên tâm giữ vững được phẩm chất cao đẹp của mình trước phong ba bão tố. Còn các cây như muỗm, sấu các cây um tùm này lại là nơi nương dựa của các vong hồn, nhờ trú ngụ ở đây mà có thể được nghe kinh, nương cửa phật mà siêu sinh tịnh độ. Ngoài ra còn rất nhiều các loại cây khác được trồng trong chùa với ý nghĩa riêng. Chính vì vậy, khi vãn cảnh chùa khách quan sẽ được hiểu thêm về văn hoá Phật giáo.
Các loài hoa trắng vàng đỏ hoà quyện cùng những tán lá cây xanh mướt xen lẫn những chùm quả sum suê đều là những cảnh đẹp khi bất cứ ai nhìn thấy đều cảm thấy yên bình và tự tại. Không gian thiên nhiên tuyệt đẹp, mùa hè thì trong lành, mát mẻ, còn mùa đông lại đậm chất huyền ảo, hư không nơi cửa Thiền sẽ khiến làm tĩnh tại tâm hồn những khách hành hương. Tất cả tạo nên sự yên bình tại tâm, hoà cùng thiên nhiên, sống thật với chính mình, gạt bỏ mọi nỗi âu lo, phiền muộn...há chẳng phải sức khoẻ mình tự nhiên tốt lên hay sao? Và Chùa Xanh cũng là Xây dựng không gian xanh, thanh tịnh cho chùa vừa góp phần bảo vệ sức khỏe cho mọi người.
Chùa Xanh không chỉ đơn thuần là không gian xanh mà cũng chính là Quả ngọt truyền lại cho con cháu đời sau. Những cây ăn trái như mít, nhãn, chôm chôm, xoài,... sẽ đơm hoa kết trái, bằng chính những trái ngọt này nhà chùa sẽ cúng dường lên Phật cầu cho mọi người mọi nhà bình an, hạnh phúc. Khách quan ngẫu duyên sẽ được thưởng thức những trái cây vừa thanh tịnh lại vừa ngọt lành này. Còn gì hạnh phúc hơn khi được hưởng lộc Phật mà có khi là cả 1 đời cũng chưa được 1 lần nếm trải. Ngoài ra, những cây cổ thụ lâu đời còn mang nhiều giá trị về kinh tế như tạc tượng gỗ hay được sử dụng trong xây dựng nhà cửa công trình.
Và hơn hết, xây dựng không gian xanh trong chùa chính là gìn giữ không gian tâm linh giữa chốn phồn hoa và là điểm du lịch tâm linh hấp dẫn chính là điều mà Chùa Xanh hướng đến. Bởi song song cùng sự phát triển của xã hội, chùa chính là nét trầm giữa thanh âm cuộc sống xô bồ hiện tại. Chùa như một ngôi nhà luôn mở rộng vòng tay đón những người con vất vả mưu sinh lo toan cuộc sống trở về trong sự an lành, thanh thản. Chỉ cần ngồi dưới gốc cây, hít thở thật sâu không khí trong lành cùng ngẫm lại mọi sự, tự nhiên thấy cuộc đời dường như nhẹ nhàng hơn, không còn áp lực, bất giác tự thấy hạnh phúc biết bao. Đó là những gì mà con người ngày nay ai cũng đều mong muốn và Chùa chính là nơi như vậy.
Dự án mang nhiều ý nghĩa về mặt tâm linh và giá trị thực tiễn, góp phần bảo vệ môi trường
Những ngôi chùa tại Việt Nam luôn có sức hút với bất kỳ ai từ kiến trúc rất riêng, ấn tượng nhưng đều lấy thiên nhiên làm chủ đạo. Quanh chùa trồng nhiều cây cổ thụ, các tán cây xanh mướt mắt hay những chậu hoa rực rỡ đua nhau khoe sắc sẽ góp phần tôn vinh giá trị văn hoá tín ngưỡng dân gian. Trồng cây xanh cho chùa là một hành động thiết thực giữ gìn và phát huy những truyền thống văn hoá lịch sử, gắn liền đạo pháp và dân tộc, gắn liền xây dựng với bảo tồn, phát triển với bền vững, bảo vệ môi trường. Chính vì thế, Chùa Xanh với ý nghĩa phủ xanh những ngôi chùa Việt Nam là một dự án vô cùng ý nghĩa giúp tôn lên những giá trị truyền thống của Phật giáo vừa góp phần tạo nên giá trị văn hoá rất riêng của đất nước Việt Nam.
Đỗ Phượng