Chứng khoán DSC: Giảm trích lập dự phòng không che lấp vấn đề chất lượng tài sản của VIB, cổ phiếu được dự báo tăng nhẹ
Theo báo cáo mới đây của Chứng khoán DSC, tổng thu nhập hoạt động (TOI) và LNTT của VIB Q1/2025 lần lượt đạt 4.601 tỷ (-14% YoY, -13% QoQ) và 2.421 tỷ (-18% YoY, +1% QoQ), hoàn thành 22% kế hoạch lợi nhuận cả năm.
DSC đánh giá hoạt động kinh doanh của VIB vẫn gặp nhiều khó khăn trong năm 2025 do áp lực cạnh tranh cao và chất lượng tài sản ở mức thấp. DSC dự báo tổng thu nhập hoạt động (TOI) và LNTT của VIB năm 2025 lần lượt là 20.666 tỷ (+0% YoY) và 9.711 tỷ (+8% YoY).
Báo cáo tài chính của VIB chỉ ra ba yếu tố chủ yếu dẫn đến sự suy giảm này: VIB chỉ đạt mức tăng trưởng tín dụng 3,1% trong quý I/2025, thấp hơn so với mức tăng trưởng 3,9% của toàn hệ thống. Điều này cho thấy ngân hàng gặp khó khăn trong việc thu hút và duy trì các khoản vay mới, đặc biệt trong bối cảnh thị trường tín dụng cạnh tranh khốc liệt.
Biên lãi thuần của VIB giảm từ 3,58% xuống 3,12% trong quý I/2025. Nguyên nhân chủ yếu là chi phí huy động vốn tăng cao và các điều kiện thị trường bất ổn, điều này làm giảm khả năng sinh lời của ngân hàng từ các hoạt động cho vay. Sự suy giảm biên lãi thuần cho thấy một thách thức lớn trong việc duy trì lợi nhuận từ hoạt động cốt lõi của ngân hàng.
Thu nhập ngoài lãi của VIB giảm mạnh tới 33% so với cùng kỳ năm trước, đạt 864 tỷ đồng. Sự suy giảm này chủ yếu là do các hoạt động dịch vụ của ngân hàng không có nhiều động lực tăng trưởng trong bối cảnh nhu cầu thị trường về các dịch vụ tài chính, ngân hàng vẫn còn yếu. Việc thiếu sự tăng trưởng trong các dịch vụ ngoài lãi làm giảm khả năng đa dạng hóa nguồn thu của ngân hàng.

Nguồn: DSC
Mặc dù tổng thu nhập hoạt động của VIB suy giảm, ngân hàng vẫn ghi nhận lợi nhuận trước thuế (LNTT) đạt 2.421 tỷ đồng trong quý I/2025, giảm 18% so với quý I/2024. Tuy nhiên, so với quý IV/2024, ngân hàng đã ghi nhận sự cải thiện nhẹ (+1%).
Theo báo cáo tài chính, yếu tố giúp ngân hàng duy trì lợi nhuận này là việc giảm mạnh chi phí trích lập dự phòng rủi ro (DPRR), giảm tới 55% so với năm trước. Cụ thể, chi phí trích lập DPRR của VIB trong quý I/2025 chỉ đạt 421 tỷ đồng, đây là một yếu tố quan trọng giúp duy trì lợi nhuận mặc dù chất lượng tài sản chưa được cải thiện rõ rệt.
Việc giảm trích lập dự phòng rủi ro đã góp phần hỗ trợ lợi nhuận trong ngắn hạn. Tuy nhiên, giảm DPRR không thể che lấp vấn đề về chất lượng tài sản của ngân hàng, nhất là khi tỷ lệ nợ xấu tăng và tỷ lệ bao phủ nợ xấu giảm mạnh, điều này khiến triển vọng lợi nhuận trong tương lai có phần bấp bênh.

Nguồn: DSC
Một trong những chỉ số quan trọng phản ánh sức khỏe tài chính của VIB là chất lượng tài sản, đặc biệt là tỷ lệ nợ xấu. Theo báo cáo tài chính quý I/2025, tỷ lệ nợ xấu của VIB đã tăng lên 3,79%, cao hơn so với 3,51% vào cuối năm 2024 và cao hơn nhiều so với mức trung bình ngành là 2,1%. Tình trạng này cho thấy ngân hàng đang đối mặt với áp lực lớn từ các khoản vay không hiệu quả, đặc biệt là mảng tín dụng bán lẻ, nơi VIB đang có tỷ lệ cho vay cao nhất ngành.
Đặc biệt, tỷ lệ bao phủ nợ xấu (coverage ratio) của VIB đã giảm mạnh từ 50% xuống còn 39%, một con số thấp so với nhiều ngân hàng trong ngành. Điều này cho thấy ngân hàng có ít dự phòng tài chính để xử lý các khoản vay xấu. Khi tỷ lệ nợ xấu tiếp tục tăng, khả năng ngân hàng gặp phải khó khăn trong việc thu hồi các khoản vay xấu và điều này có thể gây ảnh hưởng lớn đến dòng tiền và lợi nhuận trong tương lai.
Cấu trúc nợ quá hạn của VIB cũng đang cho thấy một số vấn đề. Báo cáo tài chính quý I/2025 chỉ ra rằng tỷ lệ nợ nhóm 2, 3, 4 và 5 có xu hướng tăng, cho thấy sự gia tăng trong các khoản nợ cần chú ý, nợ dưới chuẩn và nợ nghi ngờ.
Trong khi nợ nhóm 2 (nợ cần chú ý) chiếm tỷ trọng lớn, nợ nhóm 3 và 4 cũng có dấu hiệu gia tăng, điều này phản ánh sự khó khăn trong việc thu hồi các khoản vay và khả năng ngân hàng sẽ phải đối mặt với nhiều khoản vay không hiệu quả hơn trong tương lai.

Nguồn: DSC
Cấu trúc nợ quá hạn này không chỉ phản ánh rủi ro tài chính trong ngắn hạn mà còn có thể gây khó khăn trong việc duy trì dòng tiền và lợi nhuận trong các quý tiếp theo. Nếu tỷ lệ nợ xấu tiếp tục gia tăng và ngân hàng không thể xử lý các khoản vay khó đòi một cách hiệu quả, VIB có thể sẽ phải điều chỉnh các kế hoạch tài chính và tăng cường trích lập dự phòng rủi ro, điều này sẽ tiếp tục tác động tiêu cực đến lợi nhuận.
Với những khó khăn về tăng trưởng tín dụng, biên lãi thuần và chất lượng tài sản, triển vọng của VIB trong năm 2025 vẫn đầy thử thách. Các chuyên gia từ Công ty Cổ phần Chứng khoán DSC dự báo rằng, mặc dù lợi nhuận có thể tăng trưởng nhẹ (+8% YoY) trong năm 2025, nhưng do tình hình chất lượng tài sản kém và áp lực cạnh tranh trong ngành ngân hàng, giá cổ phiếu của VIB khó có thể đạt được mức tăng trưởng mạnh.
Theo đánh giá của DSC, mức giá mục tiêu cho cổ phiếu VIB trong năm 2025 là 19.100 đồng, với P/B mục tiêu là 1,2 lần, phản ánh triển vọng tài chính của ngân hàng trong bối cảnh khó khăn hiện tại.

Nguồn: DSC
Nghị quyết 42 sớm được thông qua sẽ là cơ hội cải thiện chất lượng tài sản
Theo DSC, chất lượng tài sản của VIB đang cho thấy diễn biến kém tích cực hơn so với trung bình ngành khiến định giá của cổ phiếu ở mức thấp trong nhiều năm. DSC kỳ vọng ngành ngân hàng sẽ được hưởng lợi nếu nghị quyết 42 về cơ chế xử lý TSĐB được thông qua. Trong đó, VIB với đặc trưng cho vay bán lẻ, các khoản vay có quy mô nhỏ, tỷ trọng cho vay mua nhà cao có tài sản đảm bảo bất động sản đầy đủ pháp lý (không cho vay nhà dự án) sẽ dễ dàng xử lý và thu hồi.