Trong những ngày qua, TS. Nguyễn Ngọc Huy - chuyên gia khí hậu và phòng chống thiên tai (Fb Huy Nguyen) đã đăng nhiều bài viết cảnh báo về bão, mưa lũ. Các bài đăng nhận được nhiều sự quan tâm. Trong đó có bài viết khuyến cáo lưu ý đến người miền Trung trước khi cơn bão số 9 đổ bộ để đảm bảo tính mạng, tài sản. 

 

Theo tiến sĩ Huy, bão số 9 có khả năng cao đổ bộ vào sáng 28/10 ở khu vực giáp ranh Quảng Ngãi, Quảng Nam nhưng do bão lớn nên có thể vùng ảnh hưởng sẽ rộng hơn đến các tỉnh khác.

 

Ông dẫn dự báo quốc tế như: Hải quân Mỹ, Nhật Bản, Trung Quốc đều cho biết bão có vận tốc gió ngang với với 117 - 130km/h, tương đương gió cấp 12 giật cấp 14 và có thể cao hơn.

 

Bão số 9 đã vào biển Đông và đang mạnh lên

 

Cũng theo tiến sĩ Huy, do sự tăng cường hoạt động của La Nina, cao điểm hoạt động của La Nina là vào thời gian cuối tháng 9, đầu tháng 10 và cao điểm cực đoan là tháng 11/2020 nên việc gia tăng các áp thấp nhiệt đới tạo thành bão và các cơn mưa liên tục có thể dự báo trước được.

 

Thống kê nhanh trong ngày ngày 4/11/2017, khi cơn bão Damrey vào Khánh Hòa, đã có 1.141 tàu thuyền bị đánh chìm hoặc hư hỏng do sức bão quá lớn. Bão còn làm co 1.300 ngôi nhà bị sập, gần 115.000 nhà tốc mái, 10 tàu thuyền ngoài khơi cách biển Bình Định 1 hải lý cũng bị sóng đánh chìm hoặc mắc cạn vì khi sóng đánh vào bờ cuốn theo cát tạo ra các cồn cát ngoài biển.

 

Vì thế để đảm bảo an toàn về tính mạng và tài sản cần nhớ những nguyên tắc sau:

 

- Tàu thuyền nên tìm vào trong các âu thuyền có gió ít khuất gió và thậm chí đưa vào trong sông để tránh bão. Nhưng trong sông cũng có nguy hiểm khi nước lũ về (sau bão) chảy rất xiết. Vì vậy, nếu đưa tàu thuyền vào trong sông thì phải có hệ thống neo đậu tốt. Và khi hết bão, hoàn lưu bão gây mưa lụt, nước chảy lớn thì lại đưa thuyền ra ngoài khơi.

 

Ngoài ra, một cách nữa, bà con ngư dân có thể lưu ý áp dụng trong các đợt tránh bão sau nhưng giai đoạn này chưa phù hợp vì còn cơn bão khác đang chuẩn bị vào biển Đông sau bão số 9. Đó là dịch chuyển tàu bè về phía tây nam, không theo hướng của bão đổ bộ, ví dụ bão đổ bộ theo hướng tây và tây bắc thì ở bên dưới nam của quần đảo Trường Sa có thể di chuyển ra phía của Vũng Tàu nhưng ngay sau đợt bão số 9, mùng 1 ở biển Đông tiếp tục có cơn bão khác, khoảng mùng 3 cơn bão đó tiếp cận với bờ. Vì vậy tiếp cận Nam Trung bộ, tàu thuyền đi về hướng đó lại phải chạy tiếp về hướng TP.HCM, Cà Mau, nên nếu chạy như vậy thì suốt ngày chạy bão rất sẽ vất vả.

 

Còn nhớ, cơn bão Xangsane năm 2006 đổ vào Đà Nẵng đánh bay cả con tàu lên đường. Tương tự, vào thời điểm này chưa thể khẳng định cấp bão có bằng với bão Xangsane hay không nhưng ở mức hiện tại vẫn rất nguy hiểm cho tàu thuyền.

 

 

 

Khi bão đổ bộ vào, tính mạng con người là quan trọng nhất

 

Vì vậy, các tàu hàng cỡ lớn nên tránh xa đường đi của bão, không neo đậu cách bờ 1 hải lý vì nơi đó sẽ có sóng cao nhất (7-8m).

 

- Trong giai đoạn chuẩn bị ứng phó với bão, người dân đặc biệt lưu ý bảo vệ tài sản, ưu tiên tài sản có giá trị nhất để bảo vệ như căn nhà. Hai là các tài sản ở trong nhà như xe cộ, tivi, đồ điện tử, gia dụng nấu ăn, lương thực thực phẩm đó là những thứ có thể bảo vệ. Chúng ta có thể gom tất cả tài sản ấy tại góc cao của ngôi nhà cao và trùm thêm một mảng bạt để đề phòng gió bão tốc mái thì không làm ướt các tài sản đó. Chuẩn bị xong hết thì giằng cố nhà cửa, bảo vệ gia súc gia cầm. Sau đó sơ tán ra khỏi ngôi nhà cấp 4 lợp ngói, lợp tôn.

 

“Kinh nghiệm từ các cơn bão trước cho thấy khi bão từ cấp 12 trở lên thì những ngôi nhà cấp 4 lợp tôn, ngói không an toàn trong bão, người dân nên sơ tán tại chỗ đến nhà hàng xóm kiên cố, 2 tầng trở lên để tránh bão”, ông Huy nhấn mạnh.

 

Ông Huy cũng nói, trong lúc bão vào thì tuyệt đối không bảo vệ tài sản nữa mà phải ưu tiên bảo vệ con người.

Đối với cơn bão số 9 người, đặc biệt khuyến cáo nhà dân ở Quảng Ngãi, một phần của Bình Định, tỉnh Quảng Nam, Đà Nẵng, Thừa Thiên - Huế và một phần của Quảng Trị phải sơ tán để đảm bảo an toàn. 

 

Đặc biệt lưu ý các nhà cấp 4 đã bị ngâm nước trong đợt lũ vừa qua ở Quảng Nam, Thừa Thiên - Huế, Quảng Trị tường đã yếu, người dân không nên ở trong ngôi nhà có tường yếu vì gió cấp 11 trở lên có nguy cơ bị đổ. Các tường rào ở quanh nhà nếu để ý có thể dùng các cây để chống bị đổ, đỡ mất tiền xây lại tốn kém.

 

- Trong giai đoạn chuẩn bị ứng phó với bão, người dân đặc biệt lưu ý bảo vệ tài sản, ưu tiên tài sản có giá trị nhất để bảo vệ như căn nhà. Hai là các tài sản ở trong nhà như xe cộ, tivi, đồ điện tử, gia dụng nấu ăn, lương thực thực phẩm đó là những thứ có thể bảo vệ. Chúng ta có thể gom tất cả tài sản ấy tại góc cao của ngôi nhà cao và trùm thêm một mảng bạt để đề phòng gió bão tốc mái thì không làm ướt các tài sản đó. Chuẩn bị xong hết thì giằng cố nhà cửa, bảo vệ gia súc gia cầm. Sau đó sơ tán ra khỏi ngôi nhà cấp 4 lợp ngói, lợp tôn.

 

Theo kinh nghiệm từ cơn bão trước cho thấy, khi bão cấp 12 trở lên thì nhà cấp 4 lợp tôn, ngói không an toàn trong bão, người dân cần sơ tán sang các nhà kiên cố, 2 tầng trở lên để tránh bão. Trong lúc bão vào thì tuyệt đối không bảo vệ tài sản nữa mà phải ưu tiên tính mạng. Đối với cơn bão số 9 người, đặc biệt khuyến cáo nhà dân ở Quảng Ngãi, một phần của Bình Định, tỉnh Quảng Nam, Đà Nẵng, Thừa Thiên - Huế và một phần của Quảng Trị phải sơ tán để đảm bảo an toàn. Đặc biệt lưu ý các nhà cấp 4 đã bị ngâm nước trong đợt lũ vừa qua ở Quảng Nam, Thừa Thiên - Huế, Quảng Trị tường đã yếu, người dân không nên ở trong ngôi nhà có tường yếu vì gió cấp 11 trở lên có nguy cơ bị đổ. Các tường rào ở quanh nhà nếu để ý có thể dùng các cây để chống bị đổ, đỡ mất tiền xây lại tốn kém.

 

- Khi bão đổ bộ, người dân ở các khu vực trên tuyệt đối không ra khỏi nhà.

 

- Hãy hàn chặt các mái tole bằng thép phi 6 trở lên.

 

- Không tránh trú trong các nhà cấp 4, nhà ngói và nhà tôn.

 

- Không đỗ xe dưới tán cây to.

 

- Hãy tích trữ nhu yếu phẩm, điện thoại, sạc điện dự phòng,… và sơ tán lên nhà beton cao tầng.

 

- Hãy tuân lệnh sơ tán của chính quyền địa phương.

 

- Các địa phương cần cung cấp đường dây nóng từ bây giờ để hỗ trợ sơ tán.

 

- Các địa phương cũng nên kêu gọi các đội tình nguyện chuyên nghiệp hỗ trợ ứng cứu và sơ tán người dân từ lúc này. Không đợi khi xong bão mới cứu trợ. Một đồng, một sức cứu trợ lúc này sẽ có giá trị lớn hơn 7 đồng, 7 sức khi khắc phục hậu quả.

 

Ông Huy cũng lưu ý, khi tránh bão nên quan tâm đến vai trò của phụ nữ. Họ có những nhu cầu đặc thù nhưng không có sự chuẩn bị cho việc đó khi thiên tai hoặc sau thiên tai họ có thể thành nhóm dễ bị tổn thương hơn, dễ bị tác động bởi hậu quả thiên tai hơn nam giới. Người già, phụ nữ đơn thân, gia đình không có đàn ông trong độ tuổi lao động cũng cần được quan tâm. 

 

Bên cạnh đó, quyền quyết định của phụ nữ  trong lúc sơ tán cũng quan trọng vì họ có thời gian gắn bó, quan sát nên biết cái gì quan trọng. Đàn ông trong nhà cần lưu ý và trao quyền quyết định cho phụ nữu.