Ngày giao dịch 12/4, sắc xanh được duy trì suốt thời gian giao dịch của thị trường, VN- Index bứt phá mạnh và kết phiên tăng 20,79 điểm lên 1.252,45 điểm. 

 

Đáng chú ý, cổ phiếu TIS của Công ty cổ phần Gang thép Thái Nguyên (TISCO, mã chứng khoán TIS) tiếp tục bật tăng mạnh mẽ. Chốt ngày giao dịch, TIS giữ mức 10.600 đồng/cổ phiếu, tăng 2,91%, tương đương mỗi cổ phiếu tăng 300 đồng.

Với hơn 284 triệu cổ phiếu đang lưu hành, vốn hoá thị trường của TISCO tăng thêm 85,2 tỷ đồng. Đáng chú ý, cổ phiếu TIS tăng đáng kể trái ngược với đà giảm 12,4% từ đầu năm, tương ứng mỗi cổ phiếu “bốc hơi” 1.500 đồng. Điều này kéo theo vốn hoá thị trường cũng bị "thổi bay" khoảng 426 tỷ đồng.

 

 

Diễn biến tăng của cổ phiếu TIS càng thu hút sự chú ý của thị trường chứng khoán trong bối cảnh diễn ra ngày đầu tiên xét xử sai phạm đại án gang thép Thái Nguyên gây thiệt hại 830 tỷ đồng.

Theo cáo trạng, dự án mở rộng giai đoạn 2 của TISCO được triển khai năm 2007 và do Tổng Công ty Thép Việt Nam (VNS) chỉ đạo, kiểm soát; đơn vị trúng thầu là Tập đoàn Khoa học công nghệ và Thương mại luyện kim Trung Quốc (MCC).

 

TISCO ký với MCC hợp đồng EPC trị giá hơn 160 triệu USD, trong đó phần E (thiết kế) trị giá hơn 3,1 triệu USD, phần P (cung cấp thiết bị) giá gần 115 triệu USD và phần C (xây lắp) trị giá hơn 42 triệu USD.

 

Nội dung hợp đồng EPC thể hiện, MCC phải thi công, chạy thử, chuyển giao công nghệ, sửa chữa lỗi nếu có trong vòng 30 tháng. Tuy nhiên, MCC sau đó không thi công và "lật lọng" đòi tăng giá.

Các bị cáo tại TISCO và VNS đáng lẽ nên hủy đầu thầu, thu hồi số tạm ứng... thì lại chấp thuận yêu cầu này đồng thời giới thiệu VINAINCON làm nhà thầu phụ thực hiện phần C.

 

Theo yêu cầu của MCC, phần C bị chuyển từ hợp đồng trọn gói (không đổi giá trị) sang hợp đồng theo đơn giá (giá hợp đồng thay đổi theo thời gian). Đến năm 2011, VINAINCON dừng thi công do không đủ năng lực nên dự án của TISCO bị tạm dừng đến nay.

Cơ quan truy tố cho rằng, việc các bị cáo chấp thuận tăng giá hợp đồng EPC và chọn nhà thầu phụ không đủ năng lực khiến dự án chậm tiến độ, làm phát sinh lãi vay gây thiệt hại 830 tỷ đồng. TISCO cho biết năm 2020 dự án đầu tư mở rộng sản xuất giai đoạn 2 (TISCO II) vẫn chưa được tháo gỡ.

Trong số 19 bị cáo, cựu Tổng giám đốc TISCO Trần Trọng Mừng được xác định phải chịu trách nhiệm chính về vụ án.

 

Vốn là doanh nghiệp tên tuổi trong ngành thép tại Việt Nam, nhưng vài năm gần đây TISCO rơi vào khó khăn. Năm 2020, cổ phiếu TIS đạt 9.566 tỷ doanh thu, giảm 8,3% so với năm 2019. Lãi sau thuế giảm gần nửa xuống còn 19 tỷ đồng, trong đó lợi nhuận sau thuế ghi nhận về cho cổ đông công ty mẹ đạt hơn 17 tỷ đồng.

 

Trước đó, cổ phiếu TIS tính từ 1/1/2020 – 14/12/2020 lao dốc tới 33,3%, tức giảm 4.500 đồng mỗi cổ phiếu, vốn hoá thị trường TISCO “bay hơi” khoảng hơn 1.200 tỷ đồng. Sở dĩ, thời điểm đó, cổ phiếu lao dốc mạnh như vậy do chịu tác động từ sau thông tin truy tố 14 cựu sếp TISCO.

 

Tại thời điểm 31/12/2020, nợ ngắn hạn đã vượt tài sản ngắn hạn, một số khoản nợ gốc và lãi vay phải trả ngân hàng liên quan đến dự án mở rộng TISCO II đã quá hạn thanh toán.