Nvidia Corp. vừa công bố sẽ rót 5 tỷ USD vào Intel Corp. và cho biết hai công ty sẽ hợp tác phát triển chip cho PC và trung tâm dữ liệu. Đây là một động thái bất ngờ nhằm giải cứu đối thủ sừng sỏ một thời đang lao đao, đẩy giá cổ phiếu Intel tăng vọt.

Theo thông báo, Nvidia sẽ mua cổ phiếu phổ thông của Intel với giá 23,28 USD mỗi cổ phiếu. Đổi lại, Intel sẽ tích hợp công nghệ đồ họa của Nvidia vào các dòng chip máy tính cá nhân sắp tới, cũng như cung cấp bộ vi xử lý của mình cho các sản phẩm trung tâm dữ liệu của Nvidia.

Cả Intel và Nvidia đều gọi đây là một "cú bắt tay" về sản phẩm, mở ra cơ hội để họ cùng nhau tiến vào những thị trường máy tính mà họ chưa từng chạm tới. Theo CEO Jensen Huang của Nvidia, cơ hội này có thể trị giá lên tới 50 tỷ USD mỗi năm. Giới đầu tư xem đây là một phao cứu sinh cho Intel trong bối cảnh hãng đang chật vật ngăn đà thua lỗ và nỗ lực đuổi kịp các đối thủ như Nvidia, vốn từng bị Intel bỏ xa.

Cổ phiếu Intel đã tăng vọt 23%, chốt phiên ở mức 30,57 USD tại New York, ghi nhận mức tăng trong một ngày lớn nhất kể từ tháng 10/1987. Cổ phiếu Nvidia cũng tăng 3,5% lên 176,32 USD, nâng tổng mức tăng từ đầu năm đến nay lên 31%.

Khoản đầu tư này đến ngay sau khi chính phủ Mỹ quyết định mua lại khoảng 10% cổ phần của Intel vào tháng 8, với Tổng thống Donald Trump trong vai trò người đứng ra quảng bá. Tháng trước, tập đoàn SoftBank của Nhật Bản cũng bất ngờ đầu tư 2 tỷ USD.

Hiện tại, hoạt động kinh doanh của Intel đang lao đao vì mất thị phần, không đủ sức gánh vác chi phí khổng lồ để xây dựng các nhà máy bán dẫn tiên tiến. Trên giấy tờ, giá trị cổ phần của chính phủ Mỹ tại Intel đã tăng hơn 55% (tương đương 4,9 tỷ USD), hiện trị giá khoảng 14 tỷ USD.

"Chúng tôi tin rằng đây sẽ là một khoản đầu tư không thể tin nổi," ông Huang phát biểu trong một cuộc họp trực tuyến cùng với người đồng cấp tại Intel, ông Lip-Bu Tan. "Lợi nhuận thu về từ khoản đầu tư này chắc chắn sẽ rất 'khủng'."

Ông Huang tiết lộ, đội ngũ kỹ sư của hai bên đã âm thầm làm việc về thỏa thuận này trong khoảng một năm, và thương vụ này hoàn toàn không có sự thúc đẩy từ chính quyền Trump. Ông cho biết đã gọi điện thông báo cho Bộ trưởng Thương mại Howard Lutnick và nhận được phản ứng "ủng hộ".

Theo thỏa thuận, Intel sẽ ra mắt các dòng chip PC kết hợp sức mạnh xử lý đa dụng của mình với công nghệ đồ họa mạnh mẽ của Nvidia. Điều này sẽ giúp Intel cạnh tranh tốt hơn với Advanced Micro Devices Inc. (AMD), đối thủ đang chiếm lĩnh thị phần máy tính bàn và laptop. Hai công ty chưa công bố thời điểm ra mắt sản phẩm đầu tiên.

Cổ phiếu AMD đã giảm tới 5,9% sau tin tức này trước khi hồi phục phần lớn. AMD cũng là đối thủ cạnh tranh sát sao nhất của Nvidia trong mảng chip đồ họa. Trong khi đó, Nvidia cho biết vẫn đang cân nhắc việc thuê Intel gia công chip, nhưng hiện chưa có kế hoạch cụ thể.

Về phía AMD, công ty khẳng định thông báo này không làm thay đổi niềm tin của họ vào khả năng tiếp tục giành thị phần từ Intel. "Chúng tôi tự tin sẽ tiếp tục thúc đẩy đổi mới, tăng trưởng thị phần và củng cố vị thế của AI như là ưu tiên chiến lược hàng đầu của công ty," AMD tuyên bố.

Các nhà phân tích tại Wolfe Research nhận định tin tức này có phần "bất lợi nhẹ cho AMD" nhưng có lẽ không làm thay đổi đánh giá của họ về Intel. "Điều chưa rõ là liệu đây chỉ là một sự hợp tác mang tính hình thức vì mục đích chính trị, hay là khởi đầu cho một mối quan hệ sâu rộng hơn sẽ mang lại lợi ích lớn cho Intel," họ viết. "'Liệu Nvidia có sẵn sàng hợp tác về mặt sản xuất hay không mới là câu chuyện lớn hơn nhiều," bởi Intel đang thiếu hụt đơn hàng cho các nhà máy của mình.

Trong mảng trung tâm dữ liệu, nơi các bộ tăng tốc AI của Nvidia đang thống trị tuyệt đối và đẩy các đối thủ vào thế yếu, Intel sẽ cung cấp bộ vi xử lý để tích hợp vào một số sản phẩm của Nvidia.

Theo CEO Tan, thỏa thuận này giúp Intel giải quyết hai vấn đề lớn nhất. Nó vừa giúp ông cải thiện bảng cân đối kế toán, vừa đưa Intel trở lại con đường tạo ra những sản phẩm khiến khách hàng phải trầm trồ.

Hiện tại, Nvidia cũng tự thiết kế vi xử lý riêng sử dụng công nghệ của Arm Holdings Plc. Ông Huang khẳng định việc hợp tác với Intel sẽ không ảnh hưởng đến Arm, và các sản phẩm dựa trên nền tảng Arm của Nvidia vẫn sẽ được phát triển theo đúng kế hoạch.

Tính đến cuối ngày 17/9 giờ Mỹ, giá trị thị trường của Intel là 116 tỷ USD, nghĩa là Nvidia đang nắm giữ chưa đến 5% cổ phần. Trong khi đó, vốn hóa của Nvidia đã vượt mốc 4.000 tỷ USD.

Bloomberg nhận định vị thế của Nvidia, đủ sức định đoạt tương lai của cả ngành, được xây dựng trên sự thống trị tuyệt đối của họ trong lĩnh vực điện toán AI. Công ty đã đi trước một bước khi nhận ra nhu cầu về các loại chip và phần mềm mới cho kỷ nguyên AI, từ trước cả khi các dịch vụ như ChatGPT của OpenAI ra đời. Khi các tập đoàn lớn nhất thế giới đổ xô xây dựng trung tâm dữ liệu để không bị tụt hậu, họ đều tìm đến chip của Nvidia.

Nvidia đã soán ngôi Intel thế nào?

Chỉ mới năm 2022, doanh thu của Intel vẫn còn cao hơn gấp đôi Nvidia. Công ty từng là biểu tượng của Thung lũng Silicon đã thống trị mọi thứ từ laptop đến trung tâm dữ liệu bằng bộ vi xử lý của mình. Nhưng họ lại chậm chân trong cuộc đua chip tăng tốc cho AI, lĩnh vực mà Nvidia đang làm chủ, và không thể giành được thị phần đáng kể.

Năm nay, Nvidia được dự báo sẽ đạt doanh thu khoảng 200 tỷ USD. Sắp tới, doanh thu mỗi quý của Nvidia có thể sẽ lớn hơn doanh thu cả năm của Intel. Chỉ riêng mảng kinh doanh trung tâm dữ liệu của Nvidia đã lớn hơn tổng doanh thu của bất kỳ công ty chip nào khác.

Việc Intel không thể đoán trước và tận dụng làn sóng chi tiêu cho điện toán AI đã khiến các vấn đề của họ thêm trầm trọng, sau khi đánh mất vị thế dẫn đầu về công nghệ sản xuất. Trong nhiều thập kỷ, các nhà máy của Intel luôn sở hữu công nghệ tốt nhất, giúp sản phẩm của họ vượt trội hơn.

Giờ đây, họ phải phụ thuộc vào Taiwan Semiconductor Manufacturing Co. (TSMC) để sản xuất những con chip tốt nhất của mình. Chính sự tiến bộ vượt bậc của TSMC đã giúp các công ty từ Apple đến Nvidia biến những bản thiết kế xuất sắc thành các sản phẩm đầu ngành.

Dưới thời CEO mới Lip-Bu Tan, người thay thế Pat Gelsinger bị sa thải vào đầu năm nay, Intel tuyên bố sẽ theo đuổi một chiến lược cởi mở hơn, tìm kiếm các đối tác và mở cửa nhà máy của mình cho cả các đối thủ.