Bộ Xây dựng dẫn số liệu từ Hiệp hội Thị trường Trái phiếu (dựa trên thống kê của SSC và HNX) cho biết, trong quý I/2022, nhóm doanh nghiệp bất động sản tiếp tục dẫn đầu về giá trị phát hành trái phiếu (GTPH) với tổng khối lượng phát hành đạt hơn 17.000 tỷ đồng, chiếm tỷ trọng hơn 43%.

Cụ thể, trong quý I/2022 có tổng cộng 48 đợt phát hành trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ với tổng giá trị khoảng 30.998 tỷ đồng và 9 đợt phát hành ra công chúng giá trị 8.696 tỷ đồng. Tổng giá trị phát hành trái phiếu ra công chúng tăng 13,78% so với cùng kỳ năm trước và giá trị phát hành trái phiếu riêng lẻ giảm 24,17%, đạt 30.998 tỷ đồng.

Nhóm bất động sản hiện dẫn đầu về giá trị phát hành với tổng khối lượng phát hành đạt 17.211 tỷ đồng, chiếm 43,36%. Kỳ hạn trái phiếu từ 1 đến 3 năm chiếm phần lớn giá trị phát hành trong nhóm bất động sản, đạt khoảng 10.000 tỷ đồng, tương đương 58%.

CTCP Bất động sản Hano-Vid là doanh nghiệp phát hành giá trị lớn nhất trong nhóm với 1.000 tỷ đồng qua 2 đợt phát hành trái phiếu riêng lẻ kỳ hạn 7 năm.

Nhóm xây dựng đứng ở vị trí thứ hai trong hoạt động phát hành trái phiếu với 8.300 tỷ đồng, chiếm hơn 20% tổng giá trị phát hành. CTCP Đầu tư xây dựng Tường Khải và CTCP Xây dựng Minh Trường Phú là hai doanh nghiệp đáng chú ý nhất trong nhóm xây dựng với khối lượng phát hành lần lượt là 2.990 tỷ đồng và 2.950 tỷ đồng.

Báo cáo mới đây về thị trường trái phiếu doanh nghiệp của Hội Môi giới Bất động sản Việt Nam (VARS) cũng cho thấy, trái phiếu doanh nghiệp bất động sản không ngừng tăng trưởng trong vài năm trở lại đây khi các chủ đầu tư ưu tiên sử dụng hình thức huy động vốn qua phát hành trái phiếu hơn là các nguồn vốn từ ngân hàng hay nhà đầu tư, khách hàng. Tính đến giữa tháng 4/2022, tổng giá trị trái phiếu doanh nghiệp phát hành đạt gần 40.000 tỷ đồng.

Tuy nhiên, điều khiến các cơ quan quản lý lo ngại về trái phiếu bất động sản là doanh nghiệp sử dụng trái phiếu không đúng mục đích, dẫn đến rủi ro cho trái chủ; doanh nghiệp kinh doanh thua lỗ, thông tin tới trái chủ không đầy đủ và minh bạch…

Bộ Xây dựng cảnh báo việc nhiều doanh nghiệp kinh doanh bất động sản chuyển sang thực hiện huy động vốn thông qua phát hành trái phiếu, lượng phát hành với quy mô lớn, lãi suất cao sẽ tiềm ẩn rủi ro cho thị trường:

Thứ nhất, một số doanh nghiệp phát hành trái phiếu lớn gấp nhiều lần vốn chủ sở hữu, có trường hợp gấp 40 lần vốn chủ sở hữu.

Thứ hai, hiện nay các doanh nghiệp đưa ra kỳ hạn phát hành ngắn, từ 3 – 5 năm trong khi thời gian triển khai dự án thường dài hơn, trên 5 năm.

Thứ ba, doanh nghiệp đưa ra tài sản đảm bảo là các bất động sản, dự án trong khi công tác định giá tài sản đảm bảo có thể không sát với giá thực tế (hiện tại đang có hiện tượng định giá cao hơn giá trị thực).

Cơ quan này đề nghị các Bộ, ngành liên quan nghiên cứu sửa đổi Nghị định 153/2020 của Chính phủ về chào bán, giao dịch trái phiếu doanh nghiệp tại thị trường trong nước và chào bán trái phiếu doanh nghiệp ra thị trường quốc tế. Ngoài ra, yêu cầu các cơ quan chức năng liên quan theo dõi sát diễn biến thị trường phát hành trái phiếu doanh nghiệp bất động sản nhằm kịp thời kiểm soát, điều chỉnh chính sách để thị trường bất động sản phát triển một cách ổn định và lành mạnh.