Hiện nay, Bộ Y tế đã hoàn thiện các loại định mức xét nghiệm và đã dự thảo Thông tư về mức giá xét nghiệm xin ý kiến các Bộ, đơn vị để ban hành. Đồng thời, Bộ Y tế đang tổng hợp ý kiến để đề nghị đưa test xét nghiệm COVID-19 vào mặt hàng bình ổn giá do chưa được quy định trong luật

Bộ y tế đề nghị đưa test xét nghiệm COVID-19 vào mặt hàng bình ổn giá 

Trao đổi với báo chí chiều ngày 28/9, Thứ trưởng Bộ Y tế Trần Văn Thuấn cho hay, giá của mặt hàng test xét nghiệm SARS-CoV-2 thường phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố: Thứ nhất, nếu test có tiêu chuẩn của WHO thì giá cao so với tiêu chuẩn của nhà sản xuất;

Thứ hai, nếu test có xuất xứ ở các quốc gia Âu- Mỹ thì thường đắt hơn nơi khác; Thứ ba, ở giai đoạn cao điểm dịch gia tăng, nhà cung ứng ít thì đương nhiên giá sẽ cao hơn so với thời điểm dịch bệnh giảm, ngày càng nhiều doanh nghiệp tham gia vào chuỗi sản xuất, cung ứng, phân phối, nhập khẩu và đơn vị trong nước sản xuất được test xét nghiệm và bán phi lợi nhuận. Thứ tư, nếu mua với số lượng nhiều thì thường giá sẽ rẻ hơn so với số lượng ít; Bộ Y tế đã hướng dẫn các đơn vị y tế công lập điều chỉnh giá xét nghiệm theo từng giai đoạn.

Theo Thứ trưởng Trần Văn Thuấn, trước diễn biến phức tạp tình hình dịch bệnh COVID-19 trên thế giới và trong nước, Bộ Y tế đã có văn bản hướng dẫn các đơn vị y tế công lập thực hiện xét nghiệm điều chỉnh giá xét nghiệm theo từng giai đoạn.

Cụ thể, trước ngày 01/7/2021, căn cứ thông tư 13, 14, Bộ Y tế đã báo cáo Chính phủ đưa ra hướng dẫn về giá xét nghiệm test nhanh là 238.000 đồng/1 mẫu xét nghiệm, test Real-time PCR là 734.000 đồng/1 mẫu xét nghiệm. Từ ngày 01/7/2021, đối với test nhanh, do nhiều công ty nhập test và trong nước cũng đã sản xuất được test xét nghiệm nên dải giá test rất khác nhau, Bộ Y tế đã có yêu cầu thực hiện thực thanh thực chi: thanh toán theo kết quả đấu thầu được cấp có thẩm quyền phê duyệt theo quy định của Luật đấu thầu.

Khi có giải pháp thực hiện gộp mẫu để tiết kiệm chi phí và đáp ứng yêu cầu khẩn trương về thời gian và số mẫu, Bộ Y tế đã có văn bản hướng dẫn về mức giá của gộp mẫu, cụ thể: Mức giá của việc lấy và bảo quản bệnh phẩm: 100.000 đồng/mẫu; Mức giá việc thực hiện xét nghiệm bằng 634.000 đồng chia cho số mẫu gộp. (Ví dụ nếu gộp 5 mẫu vào 1 xét nghiệm thì chia 5, gộp 10 mẫu thì chia 10...) để giảm tối đa giá của xét nghiệm. Đơn vị sản xuất, nhập khẩu sinh phẩm/trang thiết bị y tế xét nghiệm SARS-CoV-2 chịu trách nhiệm về công bố giá

Theo Thứ trưởng Trần Văn Thuấn, thực hiện chủ trương công khai, minh bạch và để các cơ sở y tế nắm bắt, có kế hoạch mua sắm và sử dụng sản phẩm phục vụ nhu cầu phòng, chống dịch theo đúng quy định hiện hành, Vụ Trang thiết bị và Công trình y tế, Bộ Y tế đã tổng hợp và thường xuyên cập nhật hằng tuần và thực hiện công bố danh sách sinh phẩm/trang thiết bị y tế chẩn đoán in vitro xét nghiệm SARS-CoV-2 đã được cấp số đăng ký lưu hành, cấp giấy phép nhập khẩu kèm theo thông tin về: Đơn vị sản xuất/nhập khẩu, thông tin tóm tắt hiệu năng sản phẩm, khả năng cung ứng và giá bán do đơn vị sản xuất, cung ứng tự công bố và chịu trách nhiệm. Đến nay Bộ Y tế đã công bố và cập nhật 9 lần.

Tính đến nay, Bộ Y tế đã cấp phép cho 97 test xét nghiệm SARS-CoV-2, trong đó 35 test xét nghiệm Real-time PCR, 39 test xét nghiệm kháng nguyên (33 test nhanh và 06 test chạy cùng máy xét nghiệm), 23 test xét nghiệm kháng thể (4 test nhanh và 19 test chạy máy). Bộ Y tế cũng yêu cầu các đơn vị sản xuất, phân phối, nhập khẩu và kinh doanh test xét nghiệm thực hiện công khai giá, cập nhật giá để các đơn vị và người dân dễ dàng tra cứu.

Thứ trưởng Trần Văn Thuấn cũng cho biết trong các công văn công khai danh sách các sinh phẩm/trang thiết bị y tế chẩn đoán in vitro xét nghiệm SARS-CoV-2 đã được cấp số đăng ký, giấy phép nhập khẩu, Bộ Y tế cũng đã đề nghị các đơn vị sản xuất, nhập khẩu sinh phẩm/trang thiết bị y tế xét nghiệm SARS-CoV-2 chịu trách nhiệm về công bố giá và rà soát công bố giá theo quy định; xem xét giảm giá bán sinh phẩm/trang thiết bị y tế xét nghiệm SARS-CoV-2 để hỗ trợ cho các đơn vị chống dịch.

Bộ Y tế đã có công văn số 6547/BYT-TB-CT gửi các đơn vị sản xuất, nhập khẩu và cung ứng trang thiết bị y tế đề nghị: Nghiêm cấm việc tăng giá tùy tiện hoặc đầu cơ, tích trữ; Nghiêm túc thực hiện việc cập nhật, rà soát, công khai minh bạch về giá trang thiết bị y tế trên Cổng điện tử công khai giá trang thiết bị y tế. Chịu trách nhiệm về giá công bố và tính chính xác và đầy đủ các thông tin liên quan đến hàng hóa theo quy định. Trường hợp bất khả kháng có biến động về giá (nếu có) do ảnh hưởng của dịch bệnh, đề nghị các đơn vị chủ động, cập nhật và chịu trách nhiệm về giá (ghi chú rõ lý do việc điều chỉnh giá) để các cơ sở y tế, bệnh viện, địa phương có cơ sở tham khảo, tổ chức triển khai việc mua sắm theo quy định.

Cùng với các biện pháp đó, Bộ Y tế đã thực hiện tăng cường công tác hậu kiểm, kiểm tra, thanh tra để phát hiện các trường hợp vi phạm, trục lợi ảnh hưởng xấu đến công tác phòng, chống dịch bệnh. Đồng thời, theo Thứ trưởng Trần Văn Thuấn, Bộ Y tế đã tăng cường việc chuyển giao công nghệ để tới đây, Việt Nam sớm có test chất lượng Châu Âu nhưng giá thành của Việt Nam.

"Từng địa phương phải có chiến lược xét nghiệm phù hợp với từng thời điểm theo hướng dẫn của Bộ Y tế để làm sao vừa đạt hiệu quả nhất trong công tác phòng chống dịch và vừa tiết kiệm"- Thứ trưởng Trần Văn Thuấn nhấn mạnh.

Bộ Tài chính nói gì về việc bình ổn giá kit xét nghiệm?

Nhằm giảm gánh nặng cho người dân, doanh nghiệp vì dịch còn kéo dài, nhu cầu cao trong khi giá thị trường đắt đỏ, 14 hiệp hội của một số lĩnh vực, ngành hàng đã gửi kiến nghị Thủ tướng Chính phủ đưa kit xét nghiệm COVID-19 vào diện được trợ giá, bình ổn giá; đồng thời, đề nghị Chính phủ cho các tổ chức y tế được bán kit xét nghiệm theo giá cạnh tranh. Đây là một trong những biện pháp quan trọng nhằm kéo giảm giá xét nghiệm.

Ngoài ra, cộng đồng các doanh nghiệp này mong được khấu trừ chi phí xét nghiệm và phòng chống dịch vào chi phí doanh nghiệp hoặc kinh phí công đoàn, phí bảo hiểm xã hội; bảo hiểm y tế chi trả các chi phí cho các cá nhân đóng bảo hiểm, còn với những người chưa đóng, sẽ do ngân sách chi trả; các bệnh viện, tổ chức y tế tư nhân được phép thu phí xét nghiệm và điều trị.

Trước những kiến nghị trên, đại diện Bộ Tài chính cho biết:  Theo quy định tại Khoản 2, Điều 15 Luật Giá năm 2012; Khoản 1 Điều 3, Nghị định số 177/2013/NĐ ngày 14/11/2013 hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Giá, “sản phẩm test nhanh COVID -19” hiện không thuộc danh mục hàng hóa, dịch vụ thực hiện bình ổn giá theo quy định tại Luật Giá và văn bản hướng dẫn thi hành.

 "Theo quy định tại Luật Giá, Bộ Tài chính đề nghị Bộ Y tế (Bộ quản lý ngành, lĩnh vực) nghiên cứu đánh giá làm rõ sự cần thiết, trong đó đánh giá kỹ về yêu cầu quản lý, những tác động của mặt hàng này đến hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp yếu tố thị trường và cơ chế tổ chức thực hiện sau khi Bộ Y tế quản lý giá theo danh mục bình ổn giá để có văn bản đề xuất danh mục mặt hàng, đối tượng, biện pháp… bình ổn giá theo quy định pháp luật về bình ổn giá tại Luật Giá, pháp luật chuyên ngành về y tế và các văn bản hướng dẫn thi hành. Bộ Tài chính sẽ phối hợp với Bộ Y tế trình Chính phủ để trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét quyết định theo thẩm quyền", đại diện Bộ Tài chính cho biết.

Hiện, Bộ Tài chính đang đánh giá tổng thể để báo cáo Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ về việc sửa đổi, bổ sung Luật Giá năm 2012, theo đó sẽ phối hợp với Bộ Y tế cũng như các Bộ, ngành có liên quan đánh giá, đề xuất các nội dung sửa đổi, bổ sung Luật giá năm 2012 trong đó rà soát bổ sung các mặt hàng Nhà nước quản lý theo trình tự, thủ tục quy định, phù hợp yêu cầu quản lý và thực tiễn phát sinh.

Chi phí gián tiếp được ví là lớn khủng khiếp

Các doanh nghiệp cho biết: Chi phí phòng chống dịch (chi phí trực tiếp và chi phí gián tiếp) là chi phí lớn nhất đối với doanh nghiệp phải chịu trong đó chi phí gián tiếp được ví là lớn khủng khiếp. Bà Nguyễn Minh Trang, Giám đốc Công ty TNHH một thành viên Vận tải Delta cho biết: Vài tháng gần đây, doanh nghiệp phải chi 300 triệu đồng mỗi tháng để xét nghiệm PCR cho các nhân viên. Tuỳ theo mẫu gộp (từ 1 đến 10), phổ giá từ 750.000 đồng xuống 193.000 đồng một người một lần xét nghiệm.

Ông Đặng Thế Phương - Giám đốc điều hành Công ty TNHH Thương mại Vận tải XNK Tùng Anh cho biết: “Nếu doanh nghiệp có 60 lái xe đang chạy, với 3 ngày xét nghiệm 1 lần PCR, một tháng chi phí đội lên hàng trăm triệu đồng. Với khoản chi phí này, nhiều doanh nghiệp cực chẳng đã đành giao hàng chậm hoặc giảm 50% hoạt động chạy xe. Nếu tồn tại lâu dài mà theo cách làm của từng tỉnh, việc doanh nghiệp phá sản, đứt gẫy chuỗi cung ứng, khó phục hồi sản xuất sau khi dịch lắng xuống”,

Đại diện Hiệp hội vận tải ô tô Việt Nam Ông Trần Đức Nghĩa, Ủy viên Ban Chấp hành cho biết: “Một chuyến hàng đi Móng Cái, tỉnh Quảng Ninh vừa qua phải chịu 4 lần xét nghiệm, trong đó 3 lần xét nghiệm COVID-19 với lái xe và 1 lần với hàng hóa phương tiện. Gần đây, UBND TP Móng Cái  đã bỏ 1 lần test nhanh trước khi về cửa khẩu. Tính trên cả nước có 800.000 lái xe toàn quốc, mỗi lái xe phải xét nghiệm từ 12 đến 15 lần/tháng thì đang tiêu tốn một nguồn lực khổng lồ của doanh nghiệp và của chính nền kinh tế. Nếu để doanh nghiệp tự xét nghiệm, có thể giảm 70 - 80% chi phí”.

 "Việc yêu cầu lái xe phải xét nghiệm đến 3 lần cho cùng một chuyến hàng đang tạo gánh nặng cho doanh nghiệp và lái xe. Đặc biệt, yêu cầu xét nghiệm lần thứ 3 bằng phương pháp PCR trước khi lái xe được phép rời khu vực Cửa khẩu Móng Cái dù đã giao nhận xong hàng hóa nhưng vẫn phải chờ đến tối muộn hoặc hôm sau mới được rời đi, phát sinh chi phí rất lớn cũng như tiềm ẩn nguy cơ dịch bệnh”, đại diện Hiệp hội Doanh nghiệp dịch vụ logistics Việt Nam bức xúc.

Cùng với chi phí phòng chống dịch, nhiều doanh nghiệp còn phải đối mặt với tình trạng “bất bình ổn” giá xét nghiệm. Hiện giá xét nghiệm test nhanh và Real-time RT - PCR mỗi nơi niêm yết một giá khác nhau, không có mức cố định. Đơn cử giá xét nghiệm PCR dao động từ 850.000 đến 1,6 triệu đồng/lần/người. Năm 2020, Bộ Y tế đã báo cáo Chính phủ đưa ra hướng dẫn về giá xét nghiệm test nhanh là 238.000 đồng/mẫu, test PCR là 734.000 đồng/mẫu. Mức giá này được áp dụng cho tới trước ngày 1/7/2021, được đề xuất trên cơ sở các quy định tại Thông tư số 14/2019/TT-BYT. Từ ngày 1/7/2021, đối với test nhanh, do nhiều công ty nhập test và trong nước cũng đã sản xuất được, nên giá test rất khác nhau.

Một công ty gỗ tại tỉnh Bình Dương cho biết, sau mốc ngày 1/7/2021, họ vẫn phải ký hợp đồng làm test nhanh cho nhân viên với một trung tâm y tế tại tỉnh Bình Dương là 326.00 đồng/người, cao gấp 1,3 lần so với mức giá 238.000 đồng/mẫu, mức giá Bộ Y tế từng báo cáo Chính phủ.

Xem thêm: Thủ tướng chỉ đạo kiểm tra, làm rõ giá kit xét nghiệm COVID-19