Phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị tổng kết ngành tài chính vừa tổ chức chiều 9/1, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc bày tỏ vui mừng khi thu ngân sách đạt hơn 1,42 triệu tỷ đồng, vượt 7,8% dự toán cả năm. Đây là lần đầu tiên, thu ngân sách Trung ương vượt 4,3% dự toán trong khi thu địa phương vượt dự toán tới 12,5% dự toán.

Thủ tướng khẳng định, từ chỗ vay ngân hàng để chi thì vài năm gần đây đã có thặng dư ngân sách. Tuy nhiên, ngành tài chính vẫn còn những tồn tại như chính sách không ổn định, hay sửa đổi, gây khó cho doanh nghiệp, việc giải quyết khó khăn, vướng mắc cho doanh nghiệp có lúc có nơi chưa thực chất, kịp thời.

Công tác hoàn thiện thể chế, pháp luật, cải cách hành chính, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh của một số mặt chuyển biến còn chậm, thiếu đồng bộ.

Cụ thể, Thủ tướng đặt ra câu hỏi về quy định một con bò giao cho các trang trại chăn nuôi, hợp tác xã không chịu thuế nhưng bán cho tiêu dùng thì lại chịu thuế 5%. Hay trường hợp người dân thuê mặt nước trong đê thì chịu thuế nhưng ngoài đê thì lại được miễn thuế. Đây là vấn đề đã được các cử tri nêu lên.

Đặc biệt, một trong những vấn đề được Thủ tướng nhấn mạnh là hộ cá thể chuyển lên DN. Thủ tướng kể chuyện đã tới hỏi nhiều hộ cá thể việc vì sao không lên DN. Câu trả lời Thủ tướng nhận được là vì sổ sách kế toán phức tạp, phải đóng bảo hiểm. Từ đó, Thủ tướng đề nghị Bộ Tài chính cần cụ thể hóa Luật Hỗ trợ doanh nghiệp vừa và nhỏ bằng chính sách tài chính và chế độ kế toán đơn giản để khuyến khích, thúc đẩy loại hình doanh nghiệp này phát triển ngay trong năm 2019, “không thể để một lực lượng doanh nghiệp với tiềm năng phát triển to lớn lại không muốn lớn nhanh như thời gian qua."

Theo Thủ tướng, đạo đức nghề nghiệp, văn hóa ứng xử, tinh thần, thái độ phục vụ người dân của một bộ phận cán bộ, công chức còn hạn chế, còn có dư luận về tiêu cực, nhũng nhiễu của một bộ phận cán bộ thuế, hải quan. Tình trạng nhũng nhiễu, chung chi, lợi ích nhóm đâu đó vẫn còn, gây bức xúc cho người dân, doanh nghiệp. Thủ tướng đặt ra trường hợp, một container thông quan mất phí bôi trơn 1 triệu đồng thì một năm mất cả chục nghìn tỷ đồng. Chi phí không chính thức giết chết DN. Tại sao DN mãi không lớn, một phần do đây.

Hiện nay với sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ, Thủ tướng cho rằng, phải ứng dụng công nghệ thông tin vào thanh tra kiểm tra. Ngoài ra, DN nào tuân thủ chấp hành tốt pháp luật thì không cần kiểm tra thanh tra, gây phiền hà cho phía DN. Bộ Tài chính phải có bộ lọc, đưa ra tiêu chí DN chấp hành tốt và không tốt để ứng xử công bằng, minh bạch, không làm khó DN.

Về phương hướng nhiệm vụ năm 2019, Thủ tướng cho rằng Bộ Tài chính phải đi đầu trong thực hiện phương châm hành động của Chính phủ với nỗ lực cao nhất, quyết tâm lớn nhất, để có sự chuyển biến thực sự.

Thủ tướng đề nghị ngành tài chính phải có giải pháp đồng bộ để tạo không gian tài khóa lớn hơn, có nhiều nguồn lực hơn để điều hành chủ động, linh hoạt hơn. Làm sao hoàn thiện cơ chế chính sách theo hướng tăng tỉ trọng thu nội địa, tăng chi đầu tư, giảm chi thường xuyên, giảm bội chi, hướng đến cân bằng ngân sách trong 5-10 năm tới.

Cơ cấu lại các khoản thu, mở rộng cơ sở thuế, làm tốt hơn nữa công tác quản lý thu. Mở rộng áp dụng hóa đơn điện tử, cơ bản hoàn thành trong năm 2019 ở Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh và các thành phố lớn. Kiểm soát chặt chẽ hoàn thuế, đảm bảo đúng đối tượng, đúng pháp luật.

Tăng cường thanh tra, kiểm tra và công khai, minh bạch việc sử dụng ngân sách nhà nước, vốn đầu tư công, ODA, không để thất thoát, lãng phí, lợi ích nhóm. Phải xử lý nghiêm các cơ quan, đơn vị thuộc diện cổ phần hóa được duyệt nhưng không triển khai.

Cho rằng vấn đề tài sản công đã kéo dài nhiều năm, Thủ tướng đề nghị tập trung giải quyết tốt hơn trong năm nay, trong đó có việc sử dụng xe công, công sở.

Thủ tướng cũng nhấn mạnh ngành tài chính cần quán triệt, thực hiện nghiêm việc không dùng ngân sách tổ chức đi thăm, chúc Tết, tặng quà đối với các lãnh đạo cơ quan, đơn vị các cấp; không sử dụng phương tiện, tài sản công vào các hoạt động mang tính cá nhân trong dịp Tết, lễ hội; dành thời gian thăm hỏi các gia đình chính sách, hộ nghèo, gia đình bị ảnh hưởng thiên tai.

Tiếp thu những ý kiến của Thủ tướng, Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng khẳng định sẽ phối hợp chặt chẽ với các bộ, địa phương hoàn thành các nhiệm vụ tài chính, ngân sách.