Giảm thiểu rủi ro cho hoạt động kinh tế chia sẻ
08:08 | 21/05/2020
Doanh Nhân Việt Nam trên
(DNVN) - Tại Tọa đàm “Kinh tế nền tảng trong chiến lược chuyển đổi số của Việt Nam” diễn ra chiều 20/5, đại diện Viện Nghiên cứu Kinh tế và Chính sách (VEPR) cho biết, kinh tế thế giới chứng kiến nhiều biến động sau cuộc bùng phát đại dịch COVID-19 trên toàn cầu, nhưng cũng tạo ra cơ hội để con người nhận ra tính ưu việt của kinh tế số và yêu cầu cấp bách hơn nữa quá trình chuyển đổi số.
Theo đánh giá của các chuyên gia, trong những năm qua quá trình chuyển đổi số tại Việt Nam diễn ra chậm chạp do thiếu kỹ năng số và nhân lực, thiếu nền tảng công nghệ thông tin đủ mạnh để cho phép chuyển đổi kỹ thuật số, thiếu tư duy kỹ thuật số hoặc các thách thức về văn hóa kỹ thuật số trong doanh nghiệp vẫn là những điểm yếu trong công cuộc chuyển đổi số.
Tọa đàm “Kinh tế nền tảng trong chiến lược chuyển đổi số của Việt Nam”. Ảnh DNVN/HuongLan.
Cụ thể, Báo cáo của VCCI cho thấy, số lượng doanh nghiệp vừa và nhỏ của Việt Nam chiếm tới hơn 98% số lượng doanh nghiệp, song trình độ khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo còn hạn chế, có đến 80-90% máy móc sử dụng trong các doanh nghiệp Việt Nam là nhập khẩu, gần 80% là những công nghệ cũ từ thập niên 1980-1990. Còn tại kết quả khảo sát của Bộ Công Thương, có tới 16/17 ngành khảo sát đang có mức độ sẵn sàng thấp trước xu hướng tham gia ứng dụng chuyển đổi số vào hoạt động của doanh nghiệp. Đáng chú ý, số doanh nghiệp mới bắt đầu biết về chuyển đối số chiếm tới trên 80%.
Tuy nhiên, theo Báo cáo về nền kinh tế số tại Đông Nam Á của Google và Bain & Company năm 2019, kinh tế số của Việt Nam tăng trưởng rất nhanh và dẫn đầu khu vực Đông Nam Á (khoảng 38%) và dự kiến có thể đạt mục tiêu 43 tỷ USD vào năm 2025. Cuộc tấn công của COVID-19 cùng với các lệnh giãn cách xã hội đã giúp doanh nghiệp nhận ra vai trò ngày một quan trọng của chuyển đổi số.
Đánh giá về vấn đề này, nguyên Viện trưởng Viện Công nghệ Thông tin (Đại học Quốc gia Hà Nội) Nguyễn Ái Việt cho rằng, chiến lược kinh tế số rất quan trọng, taọ cơ hội cho các quốc gia phát triển trước nguy cơ rơi vào bẫy thu nhập trung bình. Nói cách khác, đây là phương thức kinh tế mới. Kinh tế số được hiểu là số hóa các dữ liệu, gồm hạ tầng kết nối, hạ tầng thiết bị. Trong khi Việt Nam hiện chưa có hành lang pháp lý cho việc lưu, mã hóa dữ liệu, cũng như nguồn lực, doanh nghiệp chưa thể hiện ưu thế rõ ràng so với doanh nghiệp nước ngoài. Đơn cử như giá máy tính ở Việt Nam và Mỹ đang có sự chệnh lệch lớn. Thậm chí, doanh ngiệp vẫn yếu về năng lực công nghệ, tư duy kinh doanh số.
Chuyển đổi số có vai trò quan trọng trong phát triển kinh tế.
Bên cạnh đó, Việt Nam đang triển khai rất nhiều chiến lược như chiến lược chuyển đổi số, nhưng chủ yếu đưa ra các chương trình lớn, toàn diện, thay vì những chương trình điểm nên việc phát triển chiến lược chuyển đổi số khó lại càng khó, vẫn mang tính vĩ mô. Đồng thời, chúng ta chưa cạnh tranh được với các công ty, doanh nghiệp nước ngoài đã có thị trường, phát triển tại Việt Nam trên nền tảng có sẵn.
Muốn phát triển kinh tế nền tảng trong chiến lược chuyển đổi số, ông Việt cho rằng, Việt Nam cần tạo cơ chế giúp đỡ các công ty, doanh nghiệp trong nước để phát triển hạ tầng kết nối, hạ tầng thiết bị, tuy nhiên cần lưu ý phải có sự cạnh tranh lành mạnh, tuân thủ pháp luật để xây dựng kinh tế nền tảng số bền vững. Đồng thời, các bộ, ngành cần tăng cường phối hợp, chia sẻ thông tin và dữ liệu với nhau trong điều hành quản lý nhà nước, chia sẻ với chính quyền các cấp, doanh nghiệp và các hiệp hội ngành nghề. Từ đó, tạo điều kiện thuận lợi và ổn định cho doanh nghiệp nền tảng đổi mới sáng tạo, tiếp cận tài chính, khuyến khích cạnh tranh, hỗ trợ doanh nghiệp thực hiện hoạt động nghiên cứu, sáng tạo. Ngoài ra, quản lý Nhà nước cần có cơ chế, chính sách giảm thiểu rủi ro cho các bên trong hoạt động kinh tế chia sẻ.
Còn theo TS. Nguyễn Đức Thành – nguyên Viện trưởng VERP, trong việc phát triển kinh tế số, bảo mật thông tin không phải là rào cản mà ngược lại đó chính là cốt lõi trong việc thúc đẩy phát triển. Việc Việt Nam bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ để thúc đẩy sự sáng tạo hay nói cách khác, bảo mật thông tin là đảm bảo thông tin được bảo vệ, quyền lợi của người dùng được bảo đảm trên nền tảng số.
Do đó, để phát triển kinh tế nền tảng số, ông Thành cho rằng, các cơ quan quản lý Nhà nước cần sớm xây dựng hệ thống khung pháp luật, tạo ra quyền thực thi nền tảng kinh tế số. Ngoài ra, trong công cuộc phát triển kinh tế theo nền tảng số, cơ sở dữ liệu số là cốt lõi quan trọng mà ở đó, Nhà nước phải là chủ thể trong việc tạo cơ sở để chia sẻ dữ liệu thông tin.
