Phát biểu tại Diễn đàn, TS. Vũ Tiến Lộc, Chủ tịch Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) khẳng định, ai đi nhanh trong chuyển đổi số sẽ giành thắng lợi. Bởi bản chất của chuyển đổi số là vận hành, tích hợp công nghệ số vào tất cả các tiến trình vận hành của một tổ chức nhằm mang lại nhiều giá trị tích cực cho tổ chức đó như tối ưu quy trình quản lý, nâng cao hiệu suất làm việc, tiết kiệm chi phí...

Theo đó, ở Việt Nam, mặc dù đa số doanh nghiệp là các doanh nghiệp siêu nhỏ, nhỏ và vừa (DNNVV), nhưng không thể đứng ngoài chuyển đổi số. Thậm chí đây chính là nền tảng cho các doanh nghiệp này, là cuộc cách mạng để các doanh nghiệp này lớn lên, xoá đi khoảng cách giữa doanh nghiệp lớn và khối DNNVV. Do đó, với các doanh nghiệp Việt Nam hiện nay, quá trình nâng cấp các doanh nghiệp, đặc biệt DNNVV, chính là chuyển đổi số.

Theo đó, TS. Vũ Tiến Lộc nhấn mạnh, minh bạch cũng là yếu tố để bảo vệ người yếu thế, mà chuyển đổi số, số hoá là cách để minh bạch hoá. Do đó, chuyển đổi số càng cần thiết với khu vực DNNVV và doanh nghiệp siêu nhỏ, đó là cuộc cách mạng để số hoá, trong đó có cách ứng dụng hoá đơn điện tử.

Có thể nói rằng áp dụng hóa đơn điện tử là xu thế tất yếu khi doanh nghiệp triển khai chuyển đổi số. Bởi việc sử dụng hóa đơn điện tử giúp doanh nghiệp tiết kiệm được thời gian (giảm tới 70% các bước quy trình phát hành và 90% các tranh chấp liên quan đến hóa đơn, rút ngắn tới 99% thời gian thanh toán, quản lý hóa đơn, tiết kiệm 80% chi phí cho mỗi hóa đơn)... Đây thực sự là con số có ý nghĩa lịch sử với doanh nghiệp. Khi sử dụng hóa đơn điện tử, doanh nghiệp không cần chờ đợi nhận được hóa đơn theo đường bưu điện như cách làm truyền thống. Chỉ trong vài cú nhấp chuột, người mua hàng sẽ nhận được hóa đơn dù đang ở bất cứ nơi nào nếu có internet.

Đặc biệt, doanh nghiệp cũng không lo tình trạng bị thất lạc hóa đơn trong khi chờ chuyển phát. Việc sử dụng hóa đơn điện tử giúp doanh nghiệp giảm chi phí hơn so với sử dụng hóa đơn giấy như: Chi phí giấy in, mực in, chi phí chuyển hóa đơn cho khách hàng và đặc biệt là giảm chi phí lưu trữ hóa đơn. Đồng thời, doanh nghiệp cũng giảm thời gian tìm kiếm hóa đơn, tăng cường khả năng bảo mật; giúp việc lưu trữ, quản lý hóa đơn vĩnh viễn; không có rủi ro mất, nhàu nát như khi lưu trữ hóa đơn giấy...

Bên cạnh đó, việc sử dụng hóa đơn điện tử giúp doanh nghiệp giảm chi phí tuân thủ thủ tục hành chính thuế. Khi doanh nghiệp sử dụng hóa đơn điện tử, về cơ bản, các thủ tục hành chính thuế của doanh nghiệp cũng được thực hiện điện tử. Theo đó, doanh nghiệp chỉ cần thông báo qua mạng gửi đến cơ quan thuế về việc sử dụng hóa đơn điện tử và được sử dụng ngay sau khi thông báo được chấp nhận.

Cùng với đó, doanh nghiệp không phải đăng ký mẫu hóa đơn điện tử, không phải gửi báo cáo tình hình sử dụng hóa đơn đến cơ quan thuế do phần mềm tạo hóa đơn điện tử cho phép tự xác định số lượng hóa đơn điện tử sử dụng.

Vì vậy, đối với các cơ quan quản lý, đặc biệt là đại diện cơ quan quản lý thuế, việc doanh nghiệp sử dụng hóa đơn điện tử cũng giúp cơ quan thuế kịp thời ngăn chặn hóa đơn của các doanh nghiệp bỏ trốn, mất tích, khắc phục tình trạng làm giả hóa đơn, tạo một môi trường kinh doanh lành mạnh cho các doanh nghiệp, thúc đẩy thương mại điện tử phát triển. Đồng thời, sử dụng hóa đơn điện tử góp phần bảo vệ môi trường, khắc phục được trình trạng gian lận sử dụng bất hợp pháp hóa đơn - lập hóa đơn sai lệch nội dung giữa các liên.

Tuy nhiên, theo ông Lộc hiện tại chi phí áp dụng hóa đơn điện tử vẫn cao hơn nhiều so với việc doanh nghiệp tự in hóa đơn, đó là lý do đầu tiên doanh nghiệp không lựa chọn phương thức này. Đồng thời, việc áp dụng hóa đơn điện tử rất cần một hạ tầng kỹ thuật tốt, nhưng  không phải doanh nghiệp nào cũng sẵn sàng đáp ứng được yêu cầu về mặt hạ tầng kỹ thuật công nghệ thông tin - viễn thông. Bên cạnh đó, hiện thói quen sử dụng tiền mặt của người dân Việt Nam cũng là nguyên nhân dẫn tới hóa đơn điện tử “chậm” được áp dụng và triển khai trên quy mô lớn.

Trao đổi cụ thể thêm về những khó khăn, vướng mắc doanh nghiệp gặp phải trong quá trình triển khai hóa đơn điện tử, ông Nguyễn Khơ Din, Giám đốc khối khách hàng doanh nghiệp, Tập đoàn Công nghệ BKAV, Tổng thư ký CLB chữ ký số và giao dịch điện tử thuộc Hiệp hội An toàn thông tin Việt Nam cho biết, việc sử dụng hóa đơn điện tử tiết kiệm 70-90% chi phí cho doanh nghiệp, không lo mất, hỏng hóa đơn, thống kê, báo cáo đơn giản, không lo hóa đơn giả.

Tuy nhiên, theo ông Din, bên cạnh những thuận lợi thì vẫn còn tồn tại những thách thức, trong đó có thể kể đến mặt pháp lý. Cụ thể, mặc dù đã có Nghị định 119 song lại chưa có thông tư hướng dẫn nghị định này. Chính vì vậy đang có những “khoảng trống” quy định và đánh giá các đơn vị triển khai, quy định về ngày ký, ngày lập hóa đơn chưa rõ ràng, chưa có hướng dẫn cho các loại hóa đơn đặc biệt…

Bên cạnh đó, cũng phải kể đến vướng mắc trong hoạt động triển khai chưa đồng bộ giữa các cơ quan quản lý, doanh nghiệp như thuế, kho bạc, bảo hiểm, quản lý thị trường.

Ông Nguyễn Khơ Din cũng cho rằng, chính vì chưa có thông tư hướng dẫn nên trong quá trình triển khai các doanh nghiệp vẫn vướng mắc trong việc có cần thiết phải có chữ ký của người bán hiển thị trên hóa đơn hay không? Đơn vị độc lập nào sẽ thẩm tra năng lực của đơn vị cung cấp giải pháp dịch vụ cung cấp hóa đơn, kiểm tra tính an toàn, an ninh và bảo mật của dịch vụ?...

Trước những khó khăn này, thay mặt câu lạc bộ chữ ký số và giao dịch điện tử ông Nguyễn Khơ Din kiến nghị triển khai đồng bộ giữa các cơ quan liên quan. Các cơ quan cần ngồi lại để đưa ra những giải pháp tháo gỡ vướng mắc không gây khó khăn cho doanh nghiệp sử dụng hóa đơn điện tử.

Đồng thời, câu lạc bộ kiến nghị sớm ban hành thông tư hướng dẫn chi tiết hơn về hóa đơn điện tử quy định rõ: Lựa chọn đơn vị cung cấp, các vấn đề liên quan đến ngày ký, ngày lập hóa đơn. Bộ Tài chính, Tổng cục Thuế cần đưa ra lộ trình triển khai rõ ràng theo từng giai đoạn cụ thể để tránh dồn vào thời điểm năm 2020.