Hiệp hội Xăng dầu Việt Nam cũng đánh giá cao vai trò của liên Bộ Công Thương - Tài chính đã báo cáo Chính phủ và điều chỉnh sớm chi phí tạo nguồn thay vì chờ hết thời hạn 6 tháng theo những quy định trước đây nhằm tính đúng, tính đủ cho doanh nghiệp trong công thức giá cơ sở xăng dầu. Ông Bùi Ngọc Bảo cho rằng đây là điều thực sự đáng mừng. 

Các bộ, ngành cùng vào cuộc

Liên quan đến hạn mức tín dụng, ông Bảo thông tin: Hạn mức tín dụng dành cho các DN xăng dầu trong năm 2022 vẫn còn, nhưng để sử dụng được hạn mức này, DN phải đảm bảo được tài sản thế chấp và các phương án kinh doanh phải có lãi. Trong khi thực tế, DN xăng dầu đang chịu lỗ nên rất khó để sử dụng được hết hạn mức.

Để giải quyết vấn đề này, Bộ Công Thương đã có văn bản gửi Ngân hàng Nhà nước Việt Nam đề nghị chỉ đạo cụ thể các ngân hàng thương mại xem xét giải quyết cụ thể đối với từng DN đang khó khăn trong việc tiếp cận vốn bảo lãnh và thanh khoản, tạo điều kiện hỗ trợ cho các doanh nghiệp đầu mối đảm bảo phương án thực hiện tổng nguồn.

"Các bộ, ngành đã vào cuộc xử lý hầu hết các kiến nghị của DN theo đúng chức năng nhiệm vụ và trách nhiệm được quy định tại Nghị định 83 và Nghị định 95", ông Bảo khẳng định.

Hiệp hội Xăng dầu Việt Nam cũng dự báo tình hình trong thời gian tới sẽ tiếp tục khó khăn trong bối cảnh chung của thế giới, tuy nhiên nguồn cung xăng dầu sẽ vẫn được đảm bảo. 

"Những giải pháp đồng bộ cần tiếp tục được triển khai, bao gồm giải quyết các vướng mắc cụ thể của DN để đảm bảo tiến độ thực hiện tổng nguồn xăng dầu tối thiểu Bộ Công Thương đã phân giao; đồng thời rà soát và điều chỉnh công thức giá cơ sở đối với hàng nhập khẩu. Việc xem xét và sắp xếp lại hệ thống cung ứng xăng dầu một cách hợp lý cũng là cần thiết khi thị trường bình ổn trở lại", ông Bùi Ngọc Bảo cho hay.

DN nỗ lực giữ nguồn cung

Cộng hưởng với các giải pháp hỗ trợ từ phía bộ ngành, các DN doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh xăng dầu cũng đang nỗ lực tối đa để đảm bảo nguồn cung.

Đối với nguồn trong nước, ngay sau khi Bộ Công Thương chỉ đạo về việc tăng công suất sản xuất xăng dầu trong nước, ngày 18/10, Nhà máy Lọc dầu Dung Quất đã tăng công suất vận hành từ 107% lên 109%. Từ đêm 4/11 đến rạng sáng 5/11, Nhà máy đã nâng dần công suất lên 112% và có thể giữ ổn định ở 112% công suất nếu đảm bảo nguồn nguyên liệu bổ sung và điều kiện thời tiết thuận lợi.

Trong khi đó tại Nhà máy lọc dầu Nghi Sơn, sau giai đoạn gặp vấn đề phải giảm công suất, hiện cũng đã hoạt động ổn định ở mức 100% công suất.

Đại diện Petrolimex cho biết, tại TPHCM, trong một số ngày tháng 10, sản lượng xăng dầu xuất bán của các cửa hàng thuộc Tập đoàn tăng 2,4 lần so với trước đây. Còn tại Hà Nội, có những ngày đầu tháng 11 lượng xăng dầu xuất bán tăng trung bình 35-40% so với tháng 10. 

Đặc biệt, theo thông báo mới nhất, các cây xăng của Petrolimex tại Hà Nội sẽ bán hàng 24/24 đến hết ngày 13/11/2022.

Nhập khẩu xăng dầu dự báo tiếp tục khó khăn

Hiệp hội Xăng dầu nhận định việc nhập khẩu xăng dầu hiện nay thực sự khó khăn và dự kiến sẽ tiếp tục khó khăn hơn khi khủng hoảng năng lượng toàn cầu diễn ra, trong khi mùa đông bắt đầu ở châu Âu khiến nhu cầu dầu tăng nhanh, cùng với lệnh cấm vận đối với các sản phẩm của Nga đã tạo ra sự khan hiếm nguồn cung xăng dầu trên thị trường quốc tế.

Sự khan hiếm này một mặt khiến các DN khó tiếp cận nguồn cung, mặt khác làm chi phí tạo nguồn của doanh nghiệp, bao gồm premium nhập khẩu, bị đẩy lên rất cao.

"Các hợp đồng đã ký kết thậm chí có mức premium lên tới 11-12 USD/thùng. Đây có thể nói là mức đỉnh trong hàng chục năm nay", Chủ tịch Hiệp hội Xăng dầu cho biết.

Một yếu tố khác ảnh hưởng đến hoạt động nhập khẩu xăng dầu là mức thuế nhập khẩu không đồng đều ở các khu vực, thị trường nhập khẩu.

Đối với các nước ASEAN, theo Hiệp định Khu vực mậu dịch tự do ASEAN (AFTA), hiện mức thuế suất thuế nhập khẩu cho xăng là 8%, dầu diesel là 0%.

Trong khi đó, với các thị trường khác theo cơ chế thuế tối huệ quốc (Most Favoured Nation - MFN), dù tháng 8 vừa qua, Chính phủ đã điều chỉnh mức thuế suất thuế nhập khẩu đối với mặt hàng xăng động cơ, không pha chì giảm từ 20% xuống 10%, nhưng rõ ràng vẫn còn chênh 2% so với nhập khẩu từ các nước ASEAN. Thêm nữa, thuế nhập khẩu MFN với mặt hàng dầu diesel vẫn ở mức cao là 8% khi  con số của AFTA là 0%.

Với mức chênh lệch như vậy, hầu hết DN hướng tới mặt hàng xăng dầu có xuất xứ từ ASEAN để được hưởng ưu đãi. Tuy nhiên, nguồn hàng tại các thị trường này không có nhiều, mà chuyển sang nhập khẩu ở các thị trường khác thì lại phải chịu thuế MFN cao hơn, chi phí tạo nguồn đội lên nhiều lần cũng là trở ngại với các DN kinh doanh xăng dầu.