Phát biểu tại phiên thảo luận về kinh tế-xã hội, các đại biểu Hoàng Quang Hàm (Phú Thọ), Nguyễn Thị Phúc (Bình Thuận), Trần Tất Thế (Hà Nam), Hoàng Văn Hùng (Thái Nguyên)... bày tỏ băn khoăn về về vấn đề phát triển doanh nghiệp - bộ phận chủ yếu tạo ra GDP, động lực quan trọng để tăng trưởng.

Số liệu cho thấy số doanh nghiệp thành lập mới và quay trở lại hoạt động năm 2018 và 4 tháng đầu năm 2019 đều tăng so với cùng kỳ nhưng tốc độ tăng chậm hơn so với tốc độ tăng của số doanh nghiệp ngừng hoạt động.

Đại biểu Hoàng Quang Hàm đưa ra số liệu, năm 2018, có 165.000 doanh nghiệp thành lập mới và quay lại hoạt động thì có tới 90.000 doanh nghiệp dừng hoạt động; cứ 10 doanh nghiệp gia nhập thì có hơn 5 doanh nghiệp rời thị trường. Doanh nghiệp vừa và nhỏ chiếm 98,3% số doanh nghiệp cả nước.

Trong tổng số doanh nghiệp kê khai, chỉ có 40% doanh nghiệp có lãi. “Như vậy, năng lực sản xuất, hiệu quả hoạt động của khối doanh nghiệp còn thấp, cần có giải pháp mạnh mẽ hơn,” đại biểu nói.

Cùng với đó, Chính phủ cần phân tích, đánh giá và đề ra những giải pháp hỗ trợ kinh doanh ở ba khu vực kinh tế quan trọng, tạo động lực phát triển bứt phá, ổn định nguồn thu cho năm 2019.

Cho rằng số doanh nghiệp đăng ký ngừng hoạt động rất cao, trong đó phần lớn là doanh nghiệp vừa và lớn, đại biểu Nguyễn Thị Phúc nhìn nhận đây là thực trạng phản ánh tình hình không thuận trong môi trường đầu tư do cơ chế chính sách.

Đại biểu chỉ ra rằng việc khuyến khích chuyển đổi từ hộ sản xuất kinh doanh lên doanh nghiệp gặp nhiều khó khăn, kết quả rất thấp. Nhiều hộ cho rằng, nếu là hộ kinh doanh cá thể thì thuế đóng ít hơn, lên doanh nghiệp phải thuế đóng nhiều hơn.

“Để đạt được mục tiêu 1 triệu doanh nghiệp đến năm 2020, theo tôi cần quan tâm đến các hộ kinh doanh cá thể,” đại biểu Nguyễn Thị Phúc nhận định và đề nghị Chính phủ phân tích, đánh giá sâu, kỹ thực trạng, tình hình, nguyên nhân, đề ra giải pháp trong thời gian tới để khắc phục tình trạng doanh nghiệp ngưng hoạt động, giải thể còn cao và việc chuyển hộ kinh doanh cá thể lên doanh nghiệp còn nhiều khó khăn như hiện nay.

Tuy nhiên, theo đánh giá của các chuyên gia, tổ chức quốc tế, kết quả cải cách thủ tục hành chính của Việt Nam còn rất chậm và chưa đi vào thực tế, thực chất. Nhiều nội dung sửa đổi điều kiện kinh doanh chỉ nhằm mục đích tránh gây sự chú ý chứ không phải cắt giảm thực sự. Nhiều nơi đã đạt và vượt chỉ tiêu cắt giảm 50% số điều kiện kinh doanh, nhưng nội dung cắt giảm cũng như hiệu quả cắt giảm vẫn còn là vấn đề đặt ra.

“Với mục tiêu đến năm 2020 có khoảng 1 triệu doanh nghiệp, sẽ khó khăn thực hiện khi mà những doanh nghiệp cá thể không mặn mà với việc thành lập doanh nghiệp do thủ tục phiền hà, phức tạp,” theo đại biểu Trần Tất Thế.

Từ phân tích trên, đại biểu Trần Tất Thế đề nghị Chính phủ cần tạo điều kiện quyết liệt hơn nữa về vấn đề này, trong đó cần chuyển đổi mạnh mẽ cách thức quản lý Nhà nước từ tiền kiểm sang hậu kiểm, gắn liền với áp dụng nguyên tắc quản lý rủi ro, đánh giá mức độ tuân thủ pháp luật của các tổ chức cá nhân; xóa bỏ căn bản tình trạng một mặt hàng chịu sự quản lý, kiểm tra chuyên ngành của nhiều cơ quan.